Yamyaş

Yolun yarısı neresi? Yani kaç yaş? Cahit Sıtkı 35’i yolun yarısı ilan etmişti. Yıllarca bu oran makul görülüp kabul edildi. Buna göre de yolun sonu 70 görünüyordu. 70’i ne kadar aşarsan o kadar şanslı ve dirençli sayılıyordun. 60 emeklilik yaş sınırı idi. Kabaca çocukluk sonra hayatın üçte biri okul, üçte biri iş, üçte biri yaşlılıktı. Sonra bu oranlar değişti. 35’in yolun yarısı olmadığı kabul gördü. Tıp ve teknolojideki dev ilerlemeler bu rakamları öteledikçe öteliyor. Üç beş yıl sonradan itibaren üç haneli yaşlara gelmenin normal sayılabileceği söyleniyor. Yolun yarısı bile 50’ye vuruyor. “Longevity” denilen çalışmalar, gerekenleri yapabilen, emredildiği şekilde yaşayabilenlere üç haneli yaşları vaat etmiyor neredeyse garanti ediyor. Şu anda elinizde bundan bahseden sayfalar dolusu yazı var. Yıllardır. Herkes daha çok ve mümkünse daha nitelikli yaşama peşinde. Normal. Ama sistem nasıl yürüyecek? Akla gelen binlerce başlıkta ve alt detaylarında medyan yaşın da, ömür beklentisinin de bu kadar artacağı hesaba katılmamış durumda. Üstelik dünya, bu yüzyılın başındaki krizler, üstüne pandemi ve sonrasındaki ekonomik ve doğal uzantısı olarak siyasi çalkantıları gördükçe daha az ürüyor. Yaşlı nüfus oranı sürekli artıyor. Toplam nüfus benzer oranda artamıyor. Nüfus açığı, ortalamaları yükseltiyor. Yaşlanma dünyanın önündeki en ilginç sorunlardan biri. Bir zamanlar doğum kontrolü yöntemleri için hükümetler seferber olurken bugün herkes doğum teşviki peşinde.