İsrafla mücadele açlığı bitirebilir mi?

Kitapları ve içerdiği fikirleriyle tüm dünyada ses getiren Tarihçi / Yazar Yuval Noah Harari ile 3 kez söyleşi yaptım (ikisinin kaydını Youtube’da bulabilirsiniz). Her birinde cümleleri arasına kitaplarında da yer verdiği çarpıcı bir tespit sızdı: “Bugün obez insanların sayısı açları geride bırakmış durumda”. Teorik olarak doğru. Fakat pratikte bu küresel obezite salgınını “bolluk” ile açıklamak da hata olur. Zira bu sorunun en büyük sebeplerinden biri “sağlıksız beslenme”. Modern yaşamın süpermarket raflarına ve hazır gıdalara bağımlı düzeni, nüfusun büyük bölümünü doğal gıdalardan koparmış durumda. Fakat bu da ayrı bir ezber tuzağı. Olanları tanımlamakta da yetersiz. En başta endüstriyel gıda sağlıksız olmak zorunda değil. Temel belirleyici “bedel”. Ne yazık ki henüz “erişilebilir fiyatlı ve sağlıklı” gıda üretmenin yöntemini bulamadık. Tüketicilerin mecburi tercihinin hangisinden yana olduğu da malum. Dahası, “doğal gıda” olarak kodladığımız besinler bugün teknik olarak dünya nüfusunun tamamını doyurabilecek düzeyde değil. Besinlerin lojistiği bile başlı başına bir sorun. Mevcut düzende tarladan toplanan hasadın en az dörtte biri tüketiciye ulaşmadan çürüyüp ziyan oluyor. Hepsinin ötesinde “alım gücü” denen o kaçınılmaz belirleyici var. Pandemi öncesindeki veriler dünya nüfusunun yüzde 70’inin günde 10 doların altında bir gelirle hayatını sürdürdüğünü ortaya koyuyordu. Ne yazık ki o kitlenin önemli bir bölümü için günlük 10 dolar dahi hayal. Üstelik Covid19 ile bu kitleye dünya genelinde milyonlarcası daha eklendi.

Fakirlik açlık ilişkisi

Teknolojik tarım

E-scooter

Haftanın tortusu

• 23 Mart’ta kum fırtınası sebebiyle Süveyş Kanalı’nda karaya oturan ve 6 gün boyunca deniz taşımacılığını dünya çapında kesintiye uğratan Ever Given adlı gemiye sebep olduklarından ötürü 1 milyar dolara yakın para cezası kesilmişti. Ödeme yapılmadığı için o günden bu yana rehin tutulan gemi, bu hafta tarafların anlaşmaya varması sonucu kanaldan çıkarak denizlere geri döndü. Anlaşmanın koşulları açıklanmadı.
• Dünyanın en büyük e-ticaret platformu Amazon’un kurucusu (ve dünyanın en zengin insanı) Jeff Bezos, 27 yıl sonra CEO’luk görevini 1997’den beri şirkette çalışan Andy Jassy’ye devretti.
• Uzaya gidecek ilk sivil olma yarışına Virgin şirketinin kurucusu Richard Branson da katıldı. Branson’ın hedefi Jeff Bezos’tan daha önce uzaya çıkmak. Bir aksilik olmazsa Branson 11 Temmuz’da, Bezos ise 20 Temmuz’da uzay seferine çıkacak.
• Uzay şirketi Blue Origin’in ilk seferi, kurucusu Jeff Bezos ile birlikte ilginç bir yolcuyu daha ağırlayacak. 1970 yılında Ay’a gidecek Apollo 13’te yer almak için bütün sınavları yüksek puanla geçen ancak “kadın olduğu için” ekibe alınmayan Wally Funk, 69 yıl sonra (82 yaşında) yarım kalan hayalini Blue Origin ile gerçekleştirecek.
• LinkedIN kullanıcılarının yüzde 92’sine karşılık gelen yaklaşık 700 milyon üyenin adı, telefon numarası, adresi gibi hassas bilgileri içeren verileri çalınarak satışa sunuldu.
• Sosyal ağlarda engellenen ABD eski Başkanı Donald Trump’ın destekçileri GETTR adlı Twitter benzeri bir hizmeti hayata geçirdi. Ancak açılır açılmaz hacker’lar tarafından kırıldı ve 500 binden fazla üyenin hesapları ele geçirilerek uygunsuz mesajlar atıldı.
• Katlanan kanatlı uçan otomobil AirCar, ilk “uçuşunu” tamamladı. 1.5 saatlik seyahat, Slovakya’nın Nitra ve Bratislava “havaalanları” arasında, 190 km/s hızla gerçekleşti.
• Rusya merkezli hacker grubu REvil, Kaseya adlı bir kurumsal uygulamanın güvenlik açığı üstünden yüzlerce kullanıcı şirkete sızarak virüs yükledi. Grup, dosyaların şifresini vermek için 70 milyon dolar fidye talep ediyor.
• Windows 11 ile ünlü “mavi ekran” hatası da tarih oldu. Yeni sürümde hata ekranı “siyah”.
• Eski Google çalışanları tarafından “Neeva” adlı yeni bir arama motoru geliştirildi. Reklam içermeyen hizmetin ilk 4 ayı ücretsiz. Sonrasında aylık 4.95 dolar bedel ödemek gerekiyor.
• Instagram da ücretli üyelik seçeneği üstünde çalışıyor. Ücretli profiller takipçilerine özel içerik üretebilecek ve ayrıca ücretlendirilebilecek.
• Pandemi sürecinin parlayan yıldızı Zoom, video konferanslarda farklı dilde konuşan katılımcıları izleyen kişinin diline gerçek zamanlı tercüme edecek Almanya merkezli Kites adlı girişimi satın aldı.
• Bitolab tarafından geliştirilen Air-Ring adlı şeffaf maske elektronik HEPA filtresiyle temizlediği havayı morötesi ışınlarla dezenfekte etme özelliğine sahip.
• Almanya merkezli Vibrosonic adlı girişim, işitme engelliler için doğrudan kulak zarının üstüne yerleşen bir hoparlör geliştirdi.
• İngiltere’deki Loughborough Üniversitesi’nden bir öğrenci, insan bedenindeki kesik ve deliklerde cerrahi müdahale öncesinde yara içinde basınçlı balonla baskı yaparak kanamayı durduran REACT adlı bir çözüm geliştirdi.