Son ayların en çok konuşulan şirketlerinden biri de Çin merkezli e-ticaret platformu Temu. Türkiye dahil tüm dünyada fiyat kırarak ciddi bir atağa geçen Temu, en çok indirilen uygulamalar (app) listesinde de ilk sıraya yükselmişti. Tek seferde ekran başına en çok seyirci çeken spor müsabakası olan Amerikan Futbol Ligi Finali Super Bowl gecesi “Shop Like a Billionaire” (bir milyarder gibi alışveriş yapın) sloganıyla reklam yapan Temu, 2023 Black Friday’de trafiğini yüzde 84 artırmayı başarmıştı. Aynı dönemde Amazon’un trafiği sadece yüzde 2 yükselmişti. Apple’ın earbuds’larına benzeyen kulaklıkları 2.98 dolar, sonik diş fırçalarını 3.28 dolar gibi inanılmaz fiyatlarla satışa sunan Temu bir yandan da çok agresif promosyonlar yapıyordu.
Temu app’ini ilk kez indirenler “Telefonunu salla hediye kazan” diye bir bildirim alıyorlardı. Telefon sallandığında rulet benzeri bir görüntü çıkıyor ve 200 dolara varan kupon hediye ediliyordu. Hemen ardından başka bir bildirimle “10 dakika içinde bir alışveriş yap 100 dolar daha kazan” mesajı kullanıcıların bir şeyi satın almak için harekete geçmesini sağlıyordu.
Rakipleri Temu’nun başlattığı bu sert rekabete cevap vermekte gecikmedi. Küresel çapta en büyük iki e-ticaret şirketi olan Amazon ve Alibaba da indirim kampanyaları başlattı. Hükümetler de ülke bayrağını taşıyan şirketlerin zarar görmesini önlemek için tedbir almaya başladı. Örneğin Türkiye yurtdışından postayla gelen ürünlerde gümrük vergisi muafiyetini 30 euro’ya indirirken, hane halkı tüketiminde uzak ara dünyanın en büyük ülkesi olan ABD’de muafiyetin 800 dolara indirilmesi için çalışmalar başlatıldı.
Temu ile birlikte Pinduoduo adlı platformu bünyesinde bulunduran Çinli PDD Holdings ikinci çeyrek sonuçlarını 26 Ağustos günü açıkladı. Şirketin satışları 97 milyar yuanla geçen yılın aynı çeyreğinin yüzde 86 üzerindeydi. Çeyreklik kar ise yüzde 144 artışla 32 milyar yuana çıkmıştı. Nakit varlıklar 285 milyar yuan seviyesindeydi. (1 dolar=7.13 yuan)
Ne olduysa pazartesi sabahı Wall Street analistlerinin katıldığı telekonferans sırasında oldu. Analistlerin sorularını cevaplayan PDD Holdings eş CEO’ları Zhao Jiazhen ve Chen Lei, önümüzdeki dönem şirketin karında önlenemez bir düşüş beklediklerini söylediler. Jiazhen “önümüzdeki dönemde karlılıkta dalgalanmalar olabileceğini ancak uzun dönemde kar marjı düşüşünün kaçınılmaz olduğunu” söyledi. Chen Lei’nin “Kar payı dağıtmak ve borsadan hisse senedi geri alımı yapmak için zaman hiç uygun değil” sözleri PDD hisselerinin ipini çekti.
Nasdaq’ta hafta sonuna 142 dolar seviyesinden giren PDD hisseleri açılışta çakılarak 98 dolara kadar düştü. Gün boyu 100 doların altında seyreden hisseler salı günü açılış öncesi seansta 102 dolar seviyesinde işlem görüyordu. Bu sert düşüşle PDD’nin piyasa değerinin 55 milyar doları bir anda uçtu. Şirketin değeri halen 138 milyar dolar seviyesinde. Şirket 2023’ü 194.4 milyar dolarlık değerle kapatmıştı.
Şirketin kurucusu ve en büyük ortağı Colin Huang Temu’nun tüm dünyada konuşulduğu ağustos ayında Çin’in en zengin insanı ünvanını kazanmıştı. Bu ünvanı 18 gün taşıyan Huang pazartesi günü dördüncü sıraya geriledi. Huang, çoğu zengin Çinli gibi Pekin yönetiminin tepkisinden korkan bir teknoloji girişimcisi. 2020 yılında şirketteki hisselerinin ciddi bir bölümünü hayır kurumları ve çalışanlara dağıtmıştı. Şirkete yakın kaynaklara göre Huang bu cömertliği “düşük profilli görünümünü” korumak için, yani servetini azaltmak için yaptı.
İsviçre saatlerine 7 ayda 170 milyon İsviçre frangı (200 milyon dolar) ödedik
Türkiye’nin İsviçre malı lüks saatlere yönelik talebi sürüyor. İsviçre Saat Endüstrisi Federasyonu’nun (Fédération de l’industrie horlogère suisse) resmi sitesinde yer alan bilgilere göre, 2024 yılının ocak-temmuz döneminde Türkiye 170.1 milyon İsviçre frangı tutarında saat ithal etti. Bu rakam 2023’ün aynı dönemindeki 169.7 milyon İsviçre frangı ithalata neredeyse eşit. 2022’nin ilk 7 ayındaki 132.7 milyon franklık ithalattan ise yüzde 28 yüksek.
Türkiye’ye ithal edilen lüks saatlerin ne kadarının turistlere satıldığını, ne kadarının varlıklı insanların bileğini süslediğini bilmiyoruz. Bildiğimiz şu: İlk 7 aylık rakamlara göre İsviçre’den saat ithalatında Türkiye’nin; Katar, Kanada, Avusturya, İrlanda, Kuveyt, Belçika, Bahreyn gibi nüfusları daha düşük ama kişi başına milli gelirleri çok daha yüksek ülkeleri geride bıraktığı…
Türkiye’nin lüks saat talebini bir kenara bırakırsak İsviçre saat endüstrisi de durgunluğa girmiş görünüyor. Bu yılın ilk 7 ayında saat ihracatı 15 milyar 159 milyon İsviçre frangına ulaşan sektör, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2.4’lük düşüş yaşadı.
Satışlardaki yataylaşmaya rağmen İsviçre halen dünyanın bir numaralı saat ihracatçısı. 2023’te 16.9 milyon adet kol saati ihraç eden İsviçreli üreticiler 25.5 milyar frank (30 milyar dolar) döviz girdisi sağladı. Böylece sektörün saat başına ortalama ihracat fiyatı 1775 dolar oldu. (Bu saatler gümrük vergisi ve diğer vergiler sonrası fiyata yüzde 40 civarındaki son satıcı karı eklenerek satılıyor)
Adet bazında en büyük ihracatçı olan Çin ise 2023’te tam 534.4 milyon adet kol saati ihraç etti. İhracat geliri 5 milyar doların biraz altında kalan Çin’in saat başına ihracat fiyatı 9 dolar civarında kaldı.
NOT: Bu haberin başlığı, basılı gazetede ve 30 Ağustos günü gündüz saatlerinde hatalı olarak "İsviçre saatlerine 7 ayda 170 milyon dolar ödedik" şeklinde yayınlanmıştır. Düzeltir, okurlarımızdan özür dileriz.
San Francisco Kansas farkı...
ABD’de değeri 1 milyon doları aşan evlerin toplam ev stoku içindeki payı yeni bir rekor kırarak ilk kez yüzde 8.5’e yükseldi. Pandemi öncesinde yüzde 4 olan bu oran, geçen yıl yüzde 7.6 düzeyindeydi.
The Wall Street Journal’de yer alan malumata göre ABD’de medyan ev fiyatı 442 bin 545 dolar. Ülkede milyon dolar marjını aşan ev oranının en çok olduğu yer ise San Francisco Körfez bölgesi. Redfin’in yaptığı araştırmaya göre bu bölgede evlerin yüzde 80.6’sının değeri 1 milyon doların üzerinde.
Detroit, Cleveland, Pittsburgh ve Kansas City ise ev fiyatlarının en ulaşılabilir olduğu kentler. Bu dört kentte evlerin yüzde 99’undan fazlasının değeri milyon dolar barajının altında.
North Face mi büyük Vans mı?
Dünyanın önde gelen spor giyim markalarını portföyünde bulunduran ABD merkezli VF Corporation ilk altı aylık sonuçlarını açıkladı. 2023 yılının aynı dönemine göre (sabit kurlarla) satışları yüzde 8 gerileyen VF’nin marka bazındaki altı aylık ciroları şöyle oldu: The North Face 524 milyon dolar, Vans 582 milyon dolar, Timberland 229 milyon dolar, Dickies 117 milyon dolar. Aralarında Kipling, Napapijri, Eastpak’in de bulunduğu diğer markaların toplam satışı ise 455 milyon dolar oldu.
Cirosunun yüzde 46’sını mağazalarından, kalan yüzde 54’ünü ise toptan satışlardan elde eden VF’nin piyasa değeri 26 Ağustos itibarıyla 6.9 milyar dolar seviyesinde. VF, temmuz ayında genç giyim markası Supreme’i, küresel gözlük piyasasının lideri EssilorLuxottica’ya 1.5 milyar dolar nakit karşılığı satmıştı.
Gecelik fiyatı 1.000 doları aşan otel sayısı artıyor
Kendi derdimize düştüğümüzden pek farkında olmayabiliriz ama, pandemi sonrasında Avrupa ve ABD’de yaşanan enflasyonun hizmet fiyatları üzerindeki etkisi bizdeki gibi kalıcı hale geldi. ABD’de dışarıda yeme-içme fiyatları pandemi öncesine göre yüzde 30 yukarıda.
The Wall Street Journal’in haberine göre lüks otel fiyatlarında da kalıcı artışlar var. Gazetenin “Geceliği 1000 dolar olan otel sayısında artış” başlıklı haberine göre, yıllık ortalama oda fiyatı 1000 doların üzerinde olan otel sayısı 2019’da 22 iken, bugün 80. Daha lüks ve köklü otellerin bulunduğu Avrupa’da ise bu sayı pandemi öncesine göre üçe katlanarak 183’e çıkmış durumda.
Araştırmayı yapan küresel gayrimenkul analiz şirketi CoStar Group’a göre gerçekte bu sayı daha fazla. Çünkü, bazıları zincir olan küçük lüks oteller bu araştırma kapsamında değil.
Haberde birkaç örnek de var: Örneğin Ritz-Carlton New York NoMad’de ekim ayının ilk haftası için standart bir oda rezervasyonu yapmak isterseniz karşılaşacağınızı gecelik fiyat 1300 dolar. Aynı tarihte Hawaii Kauai’deki Hotel Hanalei Bay’da en düşük fiyat 1110 dolar. 23-26 Aralık’ta Four Seasons Miami Surfside’da yapılan bir rezervasyonda en düşük fiyatlı odanın gecelik bedeli 2.400 dolar. Haberde St. Barts ve Jamaika’daki süper lüks resort’larda 1 haftalık konaklamaların 20-25 bin dolara mal olacağı belirtiliyor. Üstelik bu fiyata “her şey dahil değil”.
