Şirketlerin halka açılmasının en büyük faydalarından biri de şeffaflık. İster borsada işlem görsün ister görmesin, çok ortaklı şirketlerin faaliyetlerine ilişkin her türlü bilgiyi yasa gereği kamuoyuna açıklamaları eşsiz bir kurumsal bilgi hazinesinin birikmesini sağlıyor. Aramasını bilene tam bir malumat hazinesi.
Örneğin halka açık şirketler olmasa kritik bir seçimin kaderini bile etkileyen yerli elektrikli araç şirketi TOGG’un bazı rakamlarına ulaşmamız mümkün olmazdı. Sadece her ay kaç adet sattığını, pazar payını ve fiyatını öğrenebilirdik, hepsi bu…
Türkiye’nin Otomobili Girişim Grubu yani TOGG’un 5 ortağı bulunuyor. Ödenmiş sermayesi 996 milyon 774 bin TL olan şirkette Anadolu Grubu Holding, Turkcell, Vestel Elektronik ve BMC’nin yüzde 23’er, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB) ise yüzde 8 hissesi var.
Ortaklardan Anadolu Grubu Holding, Turkcell ve Vestel Elektronik halka açık. Dolayısıyla, bu üç şirketin TOGG’daki paylarının net varlık değerini, kar veya zarara katkılarını bilançolarında göstermek durumunda. Bu haftaki Malumat kaleme alınırken bu üç şirketten sadece Turkcell 2024 yılı bilançosunu açıklamıştı. Dolayısıyla malumatın kaynağı da Turkcell’in kamuoyuna duyurduğu bilançodan.
Turkcell TOGG’daki yüzde 23 hissesini “Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımlar” başlığı altındaki “İştirakler” kaleminde gösteriyor. Bilançoya göre, Turkcell, TOGG’un 2024 yılı faaliyetleri nedeniyle 3 milyar 162 milyon 643 bin TL zarar yazmış. Yüzde 23 hisseye düşen bu zarar TOGG’un geçen yılı 13 milyar 750 milyon TL zararla kapattığını gösteriyor. Turkcell 2023’te TOGG’daki hisselerinden 2 milyar 202 milyon TL kar ettiğini açıklamıştı. Bu durumda, 2023’te 9.6 milyar TL’ye yaklaşan kar, 13 milyar 750 milyonluk zarara dönmüş görünüyor.
(Bu rakamlarda muhtemelen enflasyon muhasebesi etkisi var. TOGG’un ayrıntılı bilançosu açıklanmadığı için bunu tam olarak bilemiyoruz. “Madem Türkiye’nin otomobili, Türkiye neden bilançoyu bilmiyor”, o başka mesele tabii)
Turkcell bilançosundaki ikinci önemli bilgi de TOGG’un net varlık değeri. Turkcell 2023 sonunda sahip olduğu yüzde 23’lük TOGG hissesine 8 milyar 474 milyon 482 bin TL değer biçmiş. Buradan 31 Aralık 2023 itibarıyla TOGG’un toplam varlık değerinin 36 milyar 845 milyon TL olduğunu hesaplıyoruz.
Turkcell’in 2024’ün ilk üç çeyreğindeki bilançolarına baktığımızda ise karşımıza şöyle bir tablo çıkıyor:
2024 Mart sonunda Turkcell, TOGG’daki yüzde 23 hissesinin değerini 6 milyar 678 milyona (TOGG’un tamamı 29 milyar TL), haziran sonunda 6 milyar 467 milyona (TOGG’un tamamı 28.1 milyar TL), eylül sonunda ise 6 milyar 354 milyona (TOGG’un tamamı 27.6 milyar TL) indirmiş.
Varlık değeri %37.5 düştü
En dramatik düşüş ise 2024’ün son çeyreğinde yaşanmış. TOGG’un yıllık bilançosunun belli olmasının da etkisiyle yüzde 23’lük hissenin değeri 5 milyar 294 milyon TL’ye çekilmiş. Bu hesaba göre TOGG’un 2024 yılı sonundaki net varlık değeri 23 milyar TL’ye gerilemiş. Böylece TOGG’un net varlık değeri bir yıl içinde yüzde 37.5 azalarak yaklaşık 13.8 milyar TL erimiş. Bu rakam TOGG’un 2024 yılı zararına çok yakın.
(Turkcell bilançosundaki rakamlardan anlaşıldığı kadarıyla, TOGG’un aktiflerinde yıl içinde yeniden değerleme yapılmadığı anlaşılıyor. Net varlık değerinin yıllık zarara neredeyse eşit oranda düşmesi bu varsayımın temeli. 2025 ilk çeyreğinde yapılabilecek bir yeniden değerleme sonucu farklı rakamlar görebiliriz.)
Oyun piyasasının 1 numaralı ismi: Akın Babayiğit
Başlık Malumat’ın değil, Bloomberg International’ın. Bahsi geçen isim Londra merkezli Tripledot’un kurucularından Akın Babayiğit.
Babayiğit belli ki kendine çok meraklı biri değil. Etraflı bir özgeçmişine rastlayamadık. Tripledot’un resmi sitesindeki bilgilere göre elektrik ve bilgisayar mühendisliği okumuş. Yale ve Harvard üniversitelerinden master dereceleri var. Kendi işini kurmadan önce geçtiğimiz günlerde kapatılacağı açıklanan Skype ve Facebook’ta çalışmış. Facebook Europe’da oyun işbirliği bölümünü yönetmiş, ayrıca Facebook Audience Network’ü yaratıp uygulamasını hayata geçiren birkaç kişiden biri.
Babayiğit, küresel oyun sektöründe büyük başarılar elde eden şirketlerde de önemli roller üstlenmiş bir isim. Örneğin danışmanlığını yaptığı Peak Games, 2020 yılında dünyanın en büyük oyun şirketi Zynga’ya 1.8 milyar dolara satıldı. Babayiğit’in Türkiye merkezli oyun şirketleri Bigger Games, Spyke Games ve Dream Games’de hissesi bulunuyor.
Akın Babayiğit 2017’de iki İsrailli teknolojist, Lior Shiff ve Eyal Chameides ile Tripledot’u kurdu. Londra merkezli şirket önce Solitaire, ardından da Woodoku ve Triple Tile adlı oyunları yaratarak piyasaya sürdü.
2023 Mart’ında Financial Times’ta yer alan bir habere göre şirket o tarihte yüzlerce milyon dolarlık satış hasılatına ulaşırken, çalışan sayısı da 400’ü geçti. Oyunlarının aylık tekil kullanıcı sayısı 50 milyonu aşan Tripledot, Financial Times’ın Statista ile yaptığı sıralamaya göre Avrupa’nın en hızlı büyüyen şirketleri arasında ilk sıralara yükseldi.
Aynı dönemde girişim sermayesi şirketi 20VC’nin liderlik ettiği bir gruptan 116 milyon dolarlık bir yatırım alan Tripledot’un değeri 1.4 milyar dolar olarak tescillendi.
20VC’nin kurucusu Harry Stebbings Akın Babayiğit’i şöyle tarif ediyor: “Akın, Lior’la birlikte hayatımda tanıma şansı bulduğum en harika iki uygulamacı. Çok yaratıcı ve kimsenin göremediği şeyleri görme yeteneğine sahip. Heyecan verici olmayan şeylerde bile herkesten farklı bir şeyleri görme yeteneği var.”
2024 sonlarında Tripledot’taki icra görevlerinden ayrılan ama yönetim kurulunda kalan Babayiğit şimdilerde mobil oyun sektörüne yatırım amaçlı bir fon oluşturuyor. Arcadia Gaming Advisors adlı fon şimdiye dek 100 milyon dolarlık yatırım topladı. Fonun amacı, yıllık uygulama içi satın alımları 81 milyar dolara ulaşan mobil oyun sektöründeki start-up’lara yönelmek.
Bu sektördeki heyecanın artma sebeplerinden biri de, Apple ve Google’ın pazar yeri (store) hakimiyetlerinin kırılması yönündeki adımlar. Mobil oyun sektörünün devlerinden Epic Games, Microsoft ile birlikte bir mobil oyun pazar yeri kurma hazırlığı içinde.
Dream Games’in değeri 5 milyar dolara çıkıyor
Türk oyun sektörünün en başarılı şirketlerinden, Akın Babayiğit’in de azınlık hissedarları arasında bulunduğu Dream Games büyük bir atak hazırlığında. Royal Match adlı oyunuyla küresel çapta büyük başarı sağlayan Dream Games, Goldman Sachs’ın danışmanlığında 2.5 milyar dolarlık bir yatırım+finansman paketi üzerinde çalışıyor. Şirket yarısı yatırım yarısı kredi olarak sağlanacak 2.5 milyar dolarlık paketle piyasa değerini 5 milyar dolar civarına çıkartacak. Bloomberg’deki habere göre işlem sonrasında şirketin CEO’su Soner Aydemir’in de dahil olduğu 5 kurucu ortak yüzde 70 hisseye sahip olacak. Kalan hisseler de bir girişim sermaye şirketinin portföyünde yer alacak. Dream Games en son 2022’de 255 milyon dolarlık yatırım alarak piyasa değerini 2 milyar 750 milyon dolar olarak belirlemişti.
Peak Games’i 2022’de Zynga’ya 1.8 milyar dolara satan kurucular, yaptıkları muhteşem exit’in ardından aynı yıl Dream Games’i kurmuşlardı. Dream Games’in ilk oyunu da aynı yıl, 2022’de piyasa sunulmuştu. 2023’te son yılların en başarılı oyunu Candy Crush’ı tahtından indiren Royal Match, 2024’te 1.4 milyar dolarlık uygulama içi satım gerçekleştirdi. Hemen ardından da Royal Kingdom adlı oyun piyasaya sunuldu. Sensor Tower’ın 2024 tarihli raporuna göre Dream Games’in iki oyununun aylık toplam 54.3 milyon aktif kullanıcısı bulunuyor.
Bloomberg’in haberine göre 2024 EBITDA’sı 500 milyon dolar seviyesinde bulunan Dream Games’in yatırımcıları arasında Index Ventures, Institutional Venture Partners, Balderton Capital ve dünya devi BlackRock’ın girişim sermayesi şirketleri bulunuyor.
Kent merkezine ücretli giriş sistemi New York’a ne getirdi?
En kalabalık olmasa da dünyanın en hareketli birkaç kentinden biri olan küresel finans merkezi New York’ta “araçların kentin belli bir bölümüne ücret ödeyerek girmesi” yani “congestion tolls” uygulaması 5 Ocak’ta başlamıştı. İlk bilgilere göre projede hem trafik - dolayısıyla karbon salımı- hem de gelir anlamında hatırı sayılır sonuçlar elde edildi.
Uygulamaya göre Manhattan’da 60’ıncı Cadde’nin güneyine girişler ücretli hale geldi. Ücretli bölgede Empire State Building, Times Square gibi çekim merkezleri bulunuyor. 3 köprü ve 3 tünelin Manhattan çıkışları bu bölgenin sınırları içinde. Uygulanan ücretler ise şöyle: Otomobiller 9 dolar, küçük kamyonlar 14.4 dolar, büyük kamyonlar 21.6 dolar, motosikletler 4.5 dolar, taksiler 0.75 dolar, Uber benzeri app’le çalışan taksiler 1.5 dolar.
The New York Times’da yer alan malumata göre, uygulamanın başlamasından sonra ücretli bölgede trafik yüzde 9 azaldı. Şubat ayının ilk haftasındaki 5 iş gününde bölgeye giren araç sayısı 561.678 oldu. Geçen yılın aynı 5 günündeki araç sayısı 617 bindi. Bu rakamlar yüzde 9’lük düşüşe işaret ediyor.
Araç trafiğindeki nispi azalışın aksine yaya trafiği arttı. 5 Ocak-31 Ocak arası dönemde ücretli geçisin olduğu bölgeye yaya girişi, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 10 civarında artarak 35 milyon 800 bin kişiye yükseldi.
Bloomberg’de yer alan habere göre ise 5 Ocak-31 Ocak arasında ücretli girişlerden 48.6 milyon dolar gelir elde edildi. Bu rakam Metropolitan Transportation Authority’nin (MTA) yıllık 500 milyon dolarlık gelir projeksiyonunun rahatça tutacağı, hatta üzerine çıkılacağını ortaya koyuyor.
MTA’nın Manhattan’ı ana karaya bağlayan tünel ve köprülerden elde ettiği gelir 1.6 milyon dolar azalırken, toplu taşıma gelirleri 11 milyon dolar artış gösterdi.
Ocak ayında ücretli girişlerden elde ettiği 48.6 milyon doların 9.1 milyon dolarını uygulamanın faaliyet giderlerine harcayan MTA, ücretli giriş dışındaki bölgelerin çevre sorunları için 2 milyon dolar ayırdı. Kalan 37.5 milyon dolar ise kentin altyapı bütçesine aktarıldı.
Marmaris Büfe’nin bilançosu Google’dan daha mı karışık?
Evet, halka açık şirketlerin bilgi akışı büyük bir hazine. Evet, pek çok bilgiye buradan ulaşabiliyoruz. Tamam ama yine de büyük aksaklıklar da var.
Önce dışarıya bakalım: Alphabet dünyanın en büyük şirketlerinden. Google, YouTube, Gmail, Google Cloud gibi devasa uygulamaları çatısı altında bulunduruyor. Google dünyanın her ülkesinde en çok ziyaret edilen site. YouTube dünyanın en çok seyredilen video platformu. Gmail dünyanın en çok kullanılan e-posta uygulaması. Dijital reklam borsaları, otonom taksiler gibi işleri de var şirketin, saymakla bitmez.
Dünyanın her ülkesinde faaliyet gösteren, her gün milyarlarca insanın kullandığı ürünlerin sahibi olan koca Alphabet, 31 Aralık 2024 bilançosunu 4 Şubat’ta açıkladı. Yani yılın bitiminden sadece 34 gün sonra. Geçen yıl 350 milyar dolar satış geliri, 100 milyar dolar net karı var.
Şimdi dönüp bize bakalım: Bu Malumat 4 Mart akşam saatlerinde kaleme alınırken, BİST’te işlem gören onlarca şirket daha bilanço açıklamamıştı.
Bir örnek vermek gerekirse, mesela Etiler Gıda. Bu şirketin, Etiler Marmaris Büfe adı altında 47 franchise büfesi, 2022’de Adıyaman’da 6 milyon TL’ye aldıkları binada kurdukları kuruyemiş paketleme tesisleri, bir de Dudu Büfe İşletmeciliği diye faal olup olmadığı anlaşılmayan bir iştirakleri var. Sermayesi 120 milyon TL.
30 Eylül 2024 bilançosuna göre toplam satışları 443 milyon TL. Bunun 306 milyonu kuruyemişten, 132 milyonu büfelerden, kalanı da büfelere meşrubat dağıtımı gibi diğer ufak tefek kalemlerden geliyor. Etiler Gıda bu faaliyet sonucu geçen yılın ilk 9 ayında yaklaşık 15 milyon TL zarar etmiş.
Şimdi, bir tarafta günlük cirosu 1 milyar dolar olan, yedi düvelde faaliyet gösteren Alphabet var. Yıl bittikten 34 gün sonra “Buyrun sayın hissedarlar” diye rakamlarını açıklamış. Bizde ise yılbaşından bu yana 60 günden fazla süre geçmiş olmasına karşın, günlük satış hasılatı 50 bin dolar civarında olan, çalışan sayısı 100’ü bulmayan bir şirketin 2024 bilançosu hala ortada yok.
Boşverin Alphabet’i Apple’ı, koca Koç Holding, Sabancı Holding bilançosunu açıklıyor da Etiler Gıda, Baydöner gibi şirketler neden bu kadar bekliyor, anlayan bize de malumat versin.
