22 Kasım 2024, Cuma Gazete Oksijen
03.09.2021 04:30

Heybeliadalı Markaris

Bir Komiser Haritos Polisiye’sinin yazarı, senarist ve çevirmen Petros Markaris, serinin Can Yayınları’ndan yayımlanan üç kitabında, toplumsal polisiyenin en çarpıcı örneklerini veriyor

Komiser Haritos romanları sadece polisiye değil. Düpedüz politik metinler yazıyor Petros Markaris. Futbol-mafya-siyaset üçgeni, inşaat ve konut sektörü yolsuzlukları, mülteciler-çocuk kaçakçılığı gibi konuların politik gücünü tartışmıyorum. Her bir macerada olayların uzadığı en az bir “büyük baş politikacı” olması da cabası.  Kahramanımız ve maceralarımızın birinci tekil şahıs anlatıcısı Komiser Kostas Haritos, ellili yaşlarının ortasında Atinalı bir polis. Gelenekçi, biraz eski kafalı, sözlük okuma zevki dışında kitaplarla pek arası olmayan, yer yer kavgacı, huysuz, sporla arası olmayan, etkileyici yeteneklerden uzak, kimi zaman çözüme giden yolda bir engele takılıp kalan biri. Asla bir süper kahraman değil. Polis okulunu Albaylar Cuntası döneminde bitirmiş. O yılların sol örgütlerinden işkenceye alındığını gördüğü isimler, şu anda iyi arkadaşları. Cinayet masasının baş dedektifi. Siyasetin arzularına boyun eğen ama yeri geldiğinde de Haritos için sistemin arkasından dolanmayı bilen patronu Gikas’la tatlı-sert bir ilişkisi var. Kendi doğrularının peşinden gitmekten asla vazgeçmiyor. Ama Amerikan filmlerindeki gibi rozetini-silahını patronunun masasına atacak mangal yürek dedektiflerden de değil. İşini kaybetmemek için boyun eğmesi gerektiği yerlerde alttan almayı da biliyor. Ayrıca o da yozlaşmış sistemin bir parçası; hastaneye gittiğinde ön sıraya geçmek için mesleğini kullanmaktan ya da rüşvet teklif etmekten çekinmiyor. 

Bir hesaplaşma

Bütün bu “insan halleriyle” Komiser Haritos, okuru hemen avcunun içine alan bir polisiye kahramanı. Günümüz Yunanistan’ında hem yakın dönem geçmişle hesaplaşan hem değişime ayak uydurmaya çalışan hem de orta sınıfın yaşam bilgisiyle “işini” halletmeye çalışan bir komiser. Onu daha da güçlü kılan ise serinin yan karakterleri. Özellikle de karısı Adriani ve hukuk öğrencisi kızı Katerina… Adriani ile Yunan kadınının geçmişini, Katerina ile geleceğini çiziyor Markaris. Adriani’nin domates dolması yapışı ya da Katerina’nın babasını ince ince işleyişi, polisiye geriliminin içinde nefeslenme anları yaratıyor. Bütün bu sahneler, olay örgüsünden bağımsız değil. Hatta komiserimizin yardımcılarından Kula’yı da dahil edecek olursak, çevresindeki üç kadının zekâsı ve bakış açısı, olayların çözülmesine doğrudan etki ediyor. Bu isimlere bir de Haritos’un önce doktoru, sonra da damadı olan Fanis Uzunidis’i eklemek gerekiyor. Tabii trafiğiyle, çöpleri toplamayan belediye işçileriyle, bir yağmurda oluşan su baskınlarıyla, gürültüsüyle, güvenlik sorunlarıyla Atina sokakları da var.  Ünlü yönetmen Theodoros Angelopulos’un Ulysses’in Bakışı, Sonsuzluk ve Bir Gün, Ağlayan Çayır gibi filmlerinin de senaristi olan Heybeliadalı yazar Petros Markaris’in, Komiser Haritos’un maceralarını anlattığı polisiye dizisi Bir Komiser Haritos Polisiyesi’nden Alan Savunması, Batık Krediler ve Che İntihar Etti romanları, geçen yıllarda Can Yayınları’ndan çıkmıştı. 
  • Alan Savunması / Petros Markaris / Çeviren: Saadet Özen / Can Yayınları
  • Batık Krediler / Petros Markaris / Çeviren: Hulki Demirel / Can Yayınları
  • Che İntihar Etti / Petros Markaris / Çeviren: Ogün Duman / Can Yayınları