Data.ai'nin analizlerine göre BlueSky'ın iOS uygulaması 375 binden fazla kez indirildi ve uygulama piyasaya sürüldükten sadece iki hafta sonra Google Play Store'daki en popüler sosyal medya uygulamalarından biri haline geldi. Bu rakamlar çok etkileyici görünmeyebilir, ancak uygulamanın yalnızca 65 bin kullanıcısı olduğu düşünüldüğünde, hizmete olan talebin mevcut davetiye sayısını çok aştığı açık.
Bluesky nedir?
Bluesky, sosyal medya için açık kaynaklı merkezi olmayan bir standart oluşturmak amacıyla 2019 yılında Twitter'da dahili bir proje olarak başladı. Merkezi olmayan ağların uzun süredir savunucusu olan Dorsey, Twitter'ın bir gün "bu standardın müşterisi olabileceğini" umduğunu söylüyordu.
Bluesky 2021 yılında bağımsız hale geldi ve Musk'ın şirketi devralmasının ardından 2022 yılında Twitter ile olan ilişkisini resmen sona erdirdi. Bluesky artık küçük bir geliştirici ekibiyle birlikte CEO Jay Graber tarafından yönetiliyor. Dorsey hala projeye bağlı ve Bluesky'nin yönetim kurulunda bir koltuğu var. Ancak bir zamanlar Twitter'da yaptığı gibi "gösteriyi yönetmiyor". Graber, Bluesky'de kısa süre önce yayınladığı bir yazıda "Jack'in tek taraflı gücü yok. Bu çaba üzerinde en fazla kontrole sahip olan benim" diye yazdı.
Bugünlerde diğer merkezi olmayan sosyal medya platformu olan Nostr'da daha sık paylaşım yapan Dorsey, en azından ara sıra Bluesky kullanıcısı olduğunu hatırlıyor. Kısa bir süre önce de Musk ve Twitter'ın satın alınmasını nasıl ele aldığı konusundaki son düşüncelerini paylaşmak için Bluesky'da aktif oldu. Bir zamanlar "Elon güvendiğim tek çözüm" diyen eski CEO, Musk'ın Twitter anlaşmasından çekilmesi gerektiğini düşündüğünü savunmaya başladı.
Twitter ile oldukça benzer
BlueSky'ın kendisi pek çok açıdan Twitter'a benziyor. Bluesky varsayılan olarak takip ettiğiniz hesapların kronolojik bir zaman çizelgesine sahip, ancak popüler gönderileri veya ilk kullanıcıların adlandırdığı gibi algoritmik bir "Yeni gönderiler" bölümü var. Henüz Twitter kadar işlevselliğe sahip değil, örneğin doğrudan mesaj ya da video desteği yok. Ancak arayüz Twitter ile neredeyse aynı.
Davetiye ile kısa sürede popüler oldu
Bluesky aynı zamanda sadece davetiyeyle kullanılabiliyor ve bu da şimdiye kadar viral başarısının artmasına yardımcı oldu. Platform geçen ay bekleme listesini daha geniş bir şekilde açmaya başladı ve yeni kullanıcılar her iki haftada bir davet kodu alıyor (ancak platformu daha yoğun kullanan kullanıcıların bazıları daha sık kod alıyor). Graber, davet sisteminin spam gönderenlerin ve diğerlerinin platforma kolayca erişmesini engellemek ve "organik olarak" büyümesini sağlamak için olduğunu söyledi.
Mastodon'dan farkı ne?
Hem Bluesky hem de Mastodon açık kaynak kodlu ve merkezsiz bir yapıya sahip, ancak ikisi arasında bazı önemli farklar var. Mastodon, en başından beri Medium, Flipboard ve hatta Meta gibi diğer platformlar tarafından benimsenen Activity Pub adlı bir protokol üzerine inşa edildi.
Bluesky, AT Protokolü ya da Kimliği Doğrulanmış Aktarım Protokolü olarak adlandırılan kendi protokolünü oluşturuyor. Şirketin web sitesinde belirttiği gibi Bluesky, tarayıcıların web'in potansiyelini göstermesine benzer şekilde AT Protokolünün neler yapabileceğini göstermeyi amaçlıyor.
Hesabı taşımak çok kolay
Bluesky'a göre, AT ile diğer merkezi olmayan sosyal ağ standartları arasındaki en büyük farklardan biri, hesap taşınabilirliğini nasıl ele aldığı. Şirket bu durumu "AT Protokolü ile hiçbir verinizi ya da sosyal grafiğinizi kaybetmeden hesabınızı bir sağlayıcıdan diğerine taşıyabilirsiniz" diye açıklıyor.
Şu anda platformun tek örneğini Bluesky'nin kendisi çalıştırıyor. Ancak Mastodon'un binlerce sunucuya sahip olması gibi, sonunda başka kuruluşlar tarafından işletilen çok sayıda Bluesky sunucusu olabilir. Hesap taşınabilirliğine yapılan vurgu da bu noktada ortaya çıkıyor: Sunucular arasında geçişi oldukça sorunsuz hale getirmeli, taşınırken sosyal grafiğinizi de yanınızda götürebilmelisiniz ki bu şu anda Mastodon'da mümkün değil.
Moderasyonda özelleştirme olanağı
Bluesky ayrıca algoritmalar ve moderasyon konusunda da ilginç bir yaklaşım benimsiyor. Mastodon'da her sunucu kendi normlarını ve moderasyon kurallarını belirliyor ve bunlar yöneticiler tarafından uygulanıyor. Ancak Bluesky'nin ekibi şu anda neyin kabul edilebilir olduğuna dair kendi normlarını bir dereceye kadar belirlerken, uygulama kullanıcıların nefret söylemi, spam ve taklitçilik gibi şeyler için "gizle", "uyar" veya "göster" arasında değişen hangi düzeyde moderasyon istediklerini özelleştirmelerine olanak tanıyor.
Benzer şekilde, platform algoritmalar üzerinde özelleştirilebilir bir yaklaşım planlıyor. Graber, Bluesky'nin bir "algoritma pazarı" yaratmak istediğini, böylece kullanıcıların beslemelerinin nasıl filtreleneceğini kontrol edebileceklerini söyledi.
Neden birdenbire popüler oldu?
Diğer birçok Twitter benzeri hizmet gibi, Elon Musk'ın şirketin başına geçmesinden bu yana Bluesky'a olan ilgi arttı. Dorsey ve Twitter ile olan erken bağları da yeni bir platform arayanların merakını körükledi.
Ancak Bluesky son birkaç hafta içinde daha fazla bekleme listesi açmaya başlayıncaya kadar daha yaygın olarak tanınmaya başladı. Hizmet geçen hafta ilk 50 bin kullanıcısını aşarken giderek daha fazla Twitter kullanıcısı katıldı. Temsilci Alexandria Ocasio Cortez, James Gunn, Chrissy Teigen, Rian Johnson ve diğer ünlüler de Bluesky'a son günlerde katıldı. WeRateDogs, Dril, darth ve Musk'ın düşmanı ElonJet gibi diğer tanınmış Twitter kullanıcıları da BlueSky'a taşındı.
Devam edecek mi?
Bluesky rüzgarının daha ne kadar süreceği belirsiz. Bluesky, Twitter'ın popüler isimlerinden ilgi gören ve yükselen ilk Twitter alternatifi de değil. Mastodon, Musk'ın Twitter'ı devralmasının ardından geçen yıl aylarca yükselmiş ve yüksek profilli Twitter kullanıcıları ve geliştiricilerinin platforma akın etmesine ilham vermişti. Ancak bu büyüme şu anda dengelenmiş gibi görünüyor ve aktif kullanıcı sayısı aylarca süren büyümenin ardından azaldı.
Bluesky'nin Mastodon'a göre bazı avantajları var: Davetiye alabildiğiniz takdirde, Twitter kullanıcıları için kullanımı daha kolay ve çok daha sezgisel. Ancak Bluesky'nin şu anda olduğu kadar popüler kalıp kalmayacağı, platformun mevcut davet sisteminin ötesine geçtiğinde aynı ilgi düzeyini sürdürüp sürdüremeyeceğine bağlı olacak. Birçok viral uygulama (örneğin Clubhouse) sadece davetiye ile başladı, ancak davetiye sistemi sonra erdikten sonra artık özel bir durumu kalmadı ve arka planda kayboldu.
