TikTok 2022'de dünyanın en çok indirilen uygulaması haline geldi ve ataları olan Instagram ve Twitter'ı sessizce geride bıraktı. Bu yılın sonunda kullanıcıların en çok vakit geçirdiği sosyal medya platformu olarak YouTube'u geride bırakacak.
"Bir kültür kaynağı"
Video platformunun hızlı yükselişi yatırımcıları ve sektör uzmanlarını hayrete düşürdü. Baş döndürücü bir hızla büyürken The Guardian TikTok'un faaliyetlerini çevreleyen bazı soruları araştırıyor. Bunlar algoritmasının şeffaflığı, beynimiz üzerindeki etkisi, Çin ile olan bağları ve seçimlerde yanlış bilgi yayılmasındaki rolü.
Harvard Shorenstein Medya, Siyaset ve Kamu Politikası Merkezi'nde araştırmacı olan Emily Dreyfuss, "TikTok bir kültür kaynağı, kültürün pekiştirilmesi ve kültürün yaratıldığı bir kazan haline geldi. Bunu ciddiye almanın zamanı geldi" dedi. Sadece birkaç yıl içinde interneti yeniden şekillendiren bu uygulamayı incelerken yükselişi hakkında bilmeniz gerekenler...
TikTok nasıl ortaya çıktı?
TikTok iki Çin platformu Musical.ly ve Douyin'in bir araya gelmesiyle oluştu. Musical.ly 2014 yılında Şangay'da kuruldu ve sadece birkaç yıl içinde geniş çapta popüler oldu. Platform 2017 yılında Çinli internet teknolojisi şirketi ByteDance tarafından 800 milyon dolara satın alındı. ByteDance Musical.ly'nin dünya çapındaki 60 milyon kullanıcısından faydalandı. Musical.ly'nin ABD'deki kullanıcı tabanı ve en popüler özellikleriyle donanmış olan ByteDance, artık Çin odaklı ürünü Douyin ve küresel ürünü TikTok ile daha geniş bir uluslararası erişime sahip oldu.
Nasıl bu kadar hızlı büyüdü?
TikTok'un dünya hakimiyetine doğru ilerleyişi, indirmelerde Facebook, Instagram, Snapchat ve YouTube'u ilk kez geride bıraktığı 2018 yılında ciddi bir şekilde başladı. Ertesi yıl, dünyada en çok indirilen dördüncü oyun dışı uygulama oldu. 2020'de yaşanan Covid-19 pandemisi, zaten yükselmekte olan uygulamanın büyümesine destek oldu. Milyarlarca insan sokağa çıkma yasaklarıyla mücadele ederken, uygulamayı indirme oranları arttı. Temmuz 2020 ile Temmuz 2022 arasında aylık aktif kullanıcı sayısında yüzde 45'lik bir artış görüldü.
Bugün, TikTok 1 milyardan fazla aktif kullanıcıya sahip ve uygulamanın 2022'nin sonunda 1,8 milyar kullanıcıyı aşacağı tahmin ediliyor. TikTok ve Douyin uygulamaları, Facebook ve Instagram'ın ardından aylık kullanıcı sayısına göre en büyük üçüncü sosyal medya platformu oldu.
Kimler TikTok kullanıyor?
TikTok'un popülaritesini besleyen genellikle genç kullanıcılardır. Pew Araştırma Merkezi'nin yakın tarihli bir raporuna göre ABD'de 18 ila 30 yaş arasındaki kişilerin neredeyse yarısı platformu kullanıyor ve 13 ila 18 yaş arasındaki kullanıcıların yüzde 67'si uygulamayı her gün kullanıyor. Bu çalışmaya göre gençlerin yüzde 16'sı TikTok'u neredeyse sürekli kullanıyor. Bu da TikTok'u, gençlerin yüzde 95'i tarafından kullanılan YouTube'dan sonra en popüler ikinci uygulama yapıyor. Instagram ve Snapchat gençlerin yaklaşık yüzde 60'ı tarafından, Facebook ise sadece yüzde 32'si tarafından kullanılıyor.
TikTok'un gençlere yönelik güçlü cazibesi, rakiplerini onun yükselişini taklit etmeye hevesli hale getirdi. Meta gibi şirketler, 25 yaşın altındaki kullanıcıların platformlarından uzaklaşmasını durdurmakta zorlandı. 2021'de Meta muhbiri Frances Haugen tarafından sızdırılan dahili belgeler, şirketin Instagram ve Facebook'taki genç kullanıcıları elde tutmayı en önemli öncelik haline getirdiğini gösterdi. Meta son yıllarda TikTok kopyası Reels'a milyarlarca yatırım yaptı.
TikTok hakkında büyüyen endişeler
Algoritma: TikTok'un kullanıcılara yoğun bir şekilde ayarlanmış içerik sunan algoritması başarısının kilit unsurlarından biri. Platform, 2021'de sızdırılan belgelere göre, içeriği dakikalar ve saatler süren görüntüleme süresine göre optimize ediyor. Bu önemli fark ve algoritmasının çarpıcı etkinliği, bu kadar yoğun hedeflemenin ruh sağlığı üzerindeki etkisi konusunda alarm verilmesine neden oldu.
Kapsamlı sosyal medya kullanımının sonuçlarına ilişkin endişeler uzun süredir var. Aşırı kullanımın ruh sağlığı sorunlarını daha da kötüleştirebileceğini ve intihar düşüncesine katkıda bulunabileceğini öne süren çalışmalar bulunuyor. Ancak TikTok, algoritma odaklı akışının sağlıksız trendleri güvenlik açısından incelenmeden önce viral hale getirebileceği endişeleri de dahil olmak üzere kendi sorunlarıyla birlikte geliyor.
Çin ile olan bağları: ABD'li yetkililer platformun Çin ile olan bağları konusunda giderek daha fazla endişe duyuyor. Trump yönetiminin platformu tamamen yasaklamakla ya da ByteDance'i bir Amerikan şirketine satmaya zorlamakla tehdit ettiği 2020 yılında, TikTok'un ABD'deki geleceği kısa bir süre için güvensiz görünüyordu. Baskı altında kalan TikTok, ABD'li kullanıcıların verilerini Amerikan internet şirketi Oracle'ın sunucularında depolamak ve işlemek üzere harekete geçti. TikTok, Haziran 2022'den itibaren ABD kullanıcı trafiğinin yüzde 100'ünün Oracle Bulut Altyapısına yönlendirildiğini söyledi.
Ancak Çin'in ABD'li kullanıcı verilerine erişimiyle ilgili sorular devam ediyor. TikTok, ABD kullanıcı verilerinin bazı yedeklerinin Çin ve Singapur'da saklanmaya devam edeceğini kabul etti. Buzzfeed'in bu yıl yayınladığı raporlar da ABD kullanıcı verilerine Çin'deki ByteDance çalışanları tarafından erişilmeye devam edildiğini gösteriyordu. TikTok'un ABD'de faaliyet göstermeye devam etmesine olanak tanıyacak bu tür ulusal güvenlik endişelerini giderecek bir anlaşma için ABD hazine bakanlığı ile görüşmelerde bulunduğu bildirildi.
Yanlış bilgilendirme: Uzmanlar, Ukrayna'daki savaş da dahil olmak üzere platformda yanlış bilgilerin yayılması konusunda giderek daha fazla uyarıda bulunuyor. Kenya'daki seçimlerle ilgili yakın zamanda yapılan bir çalışmada, TikTok'ta 4 milyondan fazla kez görüntülenen 130 videonun seçimle ilgili yanlış bilgi veya nefret söylemi içerdiği tespit edildi.
Media Matters for America araştırma grubu için TikTok'taki yanlış bilgileri inceleyen araştırmacı Olivia Little "ABD'deki ara seçimlere yaklaşırken bu yıl çok daha kötü olacak. Kullanıcı sayısında bir artış oldu bu da TikTok'un proaktif olarak durdurmak için çalışması gereken daha fazla yanlış bilgi olacağı anlamına geliyor yoksa başka bir krizle karşı karşıya kalma riskimiz var" dedi.
TikTok, kullanıcılarının ruh sağlığını desteklemek için kullanıcıların saldırgan yorumları daha kolay filtrelemesine olanak tanıyan ve kullanıcılardan kuralları ihlal eden yorumları yeniden düşünmelerini isteyen otomatik bir açılır pencere istemi gibi uygulamada 'nezaketi teşvik eden' yeni araçlar sunmak da dahil olmak üzere çeşitli adımlar attığını söyledi. Şirket, ABD'de ulusal güvenlik endişelerinin abartılı olduğunu, platformun kullanıcı verilerini Çin hükümetiyle paylaşmadığını ve aşırılık yanlısı içerik de dahil olmak üzere politikalarını ihlal eden videoları belirlemek ve kaldırmak için binlerce güvenlik uzmanını kullandığını savundu.
Şirket, platformunda yanlış seçim bilgilerinin yayılmasıyla mücadele etmek için doğru seçim bilgileri sağladığını ve seçimlerle ilgili içerik denetleme politikalarını yönlendirmeye yardımcı olmak için bağımsız doğruluk kontrol ajanslarıyla ortaklık yaptığını söyledi. Şeffaflık raporlarına göre, 2020'nin ikinci yarısında seçim yanlış bilgileriyle ilgili 350 bin videoyu kaldırdı.
