ABD merkezli Reliable Robotics, geliştirdiği otonom uçuş teknolojileriyle pilot gereksinimini ortadan kaldırmayı hedefliyor. Şirketin testlerinde, küçük bir Cessna Caravan uçağı, yaklaşık 40 mil (65 km) uzaklıktaki Kuzey Kaliforniya semalarında kendi kendine uçuş gerçekleştirdi.
Test sırasında uçakta yalnızca güvenlik amacıyla bir pilot ve bir uçuş mühendisi bulunurken, uçağın kontrolü tamamen sistemlere bırakıldı. Şirket, yeni çarpışma önleme sistemi ve radar teknolojisi sayesinde uçağın çevresindeki diğer hava araçlarını tespit edip güvenli manevralar yapabildiğini açıkladı.
ABD Hava Kuvvetleri ile 17 milyon dolarlık imza
Reliable Robotics, otonom uçuş teknolojilerinde önemli bir adım atarak ABD Hava Kuvvetleri ile 17 milyon dolarlık bir anlaşma imzaladı. Anlaşma kapsamında şirket, askeri kargo uçuşlarının otonom şekilde yürütülmesi için testler yapacak.
Benzer şekilde, uçan taksi üreticisi Joby Aviation da kısa süre önce Pasifik Okyanusu üzerinde pilot bulunmayan bir Cessna uçağıyla test uçuşu gerçekleştirdi.
Reliable Robotics CEO’su Robert Rose, hedeflerinin 2028 yılına kadar ABD Federal Havacılık İdaresi’nden (FAA) sertifikasyon alarak tamamen uzaktan kumandalı uçuşlara geçmek olduğunu söyledi ve ekledi:
'Tam otonom yolcu uçuşlarına hemen geçileceğini düşünmüyoruz. Bunun nedeni teknolojiden çok, yolcuların bu fikre alışma süreci'
Boeing ve Airbus da potada
Otonom uçuş teknolojileri yalnızca girişimlerin değil, havacılığın dev isimlerinin de gündeminde. Boeing ve Airbus, ticari uçaklarda otomasyonu artırmak için kendi projelerini sürdürüyor.
Airbus, uzun menzilli uçuşlarda kokpitteki pilot sayısını azaltmayı amaçlayan “Extended Minimum Crew Operations (eMCO)” adlı proje üzerinde çalışıyor. Sistem, özellikle uzun mesafeli A350 uçaklarında belirli uçuş evrelerinde yalnızca bir pilotun aktif kalmasını, diğerlerinin dinlenmesini sağlıyor.
Airbus Baş Ticari Test Pilotu Malcolm Ridley, sistemin amacını şöyle açıklıyor:
'Bu sistem, pilotları desteklemek için geliştiriliyor, onları tamamen devre dışı bırakmak için değil'
Boeing ise tamamen pilotsuz hava taksisi Wisk üzerinden geliştirdiği otomasyon sistemlerini ticari jetlere uyarlamayı planlıyor. Şirket, bu sistemlerle pilotların iş yükünü azaltarak kriz anlarında daha hızlı karar almalarını hedefliyor.
Güvenlik ve pilotların endişesi
Pilot sendikaları ise tam otonom uçuşlara temkinli yaklaşıyor. ABD ve Kanada Pilotlar Birliği (Air Line Pilots Association) Başkanı Jason Ambrosi, teknolojinin büyük yolcu uçaklarına uygulanmasının uzak bir ihtimal olduğunu vurguladı.
Wall Street Journal'in haberine göre, düzenleyici kurumlar da benzer şekilde mesafeli. Avrupa Birliği Havacılık Güvenliği Ajansı (EASA), mevcut sistemlerin iki pilotlu uçuş güvenliğiyle aynı düzeye gelmediğini belirterek, yeni teknolojilerin önce güvenlik açısından kendini kanıtlaması gerektiğini açıkladı.
Otonom sistemler ne kadar güvenli?
Modern uçaklar halihazırda birçok otomatik sisteme sahip. Otomatik pilot, iniş sistemleri ve navigasyon teknolojileri sayesinde uçaklar büyük ölçüde kendi kendine hareket edebiliyor. Ancak yine de pilotlar, uçuş süresince sistemleri izliyor ve acil durumlarda kontrolü devralıyor.
Reliable Robotics’in geliştirdiği sistem, bu süreci bir adım öteye taşıyor. Şirket, uçuş kontrol yüzeylerini yöneten güçlü aktüatörler ve radar tabanlı görüş sistemleri sayesinde insan müdahalesine gerek kalmadan uçuşu güvenli hale getirmeyi hedefliyor.
Rose, sistemin ilk olarak New Mexico’nun Albuquerque kenti çevresinde test edileceğini belirterek, “Bu sistem yalnızca açık arazilerde değil, yoğun hava trafiğine sahip bölgelerde de güvenle çalışabilecek” ifadelerini kullandı.
Otonom gökyüzü yaklaşıyor
Öte yandan her ne kadar güvenlik ve regülasyon süreçleri zaman alsa da, havacılık dünyası otonom uçuş teknolojilerinin kalıcı olacağı konusunda hemfikir. Uzmanlar, bu sistemlerin zamanla tıpkı sürücüsüz araçlar gibi günlük hayatın bir parçası haline geleceğini öngörüyor.
Joby Aviation Ürün Direktörü Eric Allison, bu dönüşümün kaçınılmaz olduğunu belirtti ve onuyla ilgili şu ifadeleri kullandı:
'Yakında robotlarla etkileşim kurmak sıradan hale gelecek. İster evde, ister gökyüzünde'
Kaynak: Gazete Oksijen
