1980'lerde dünyayı sera etkisi konusunda uyaran ABD'li bilim insanı James Hansen'a göre dünya, insanlığın varoluşundan önceki son 1 milyon yılda görülmemiş aşırı ısınmış iklime doğru kayıyor. Hansen, tüm insanların iklim krizi konusundaki uyarıları dikkate almadıklarını belirterek, "Aptallarız" dedi.
1988'de ABD Senatosu'na verdiği ifade küresel ısınmanın ilk ifşası olarak anılan Hansen, diğer iki bilim insanıyla birlikte yaptığı açıklamada, dünyanın yeni bir iklim sınırına doğru ilerlediği ve bunun daha güçlü fırtınalar, sıcak hava dalgaları ve kuraklık gibi etkileri beraberinde getireceği uyarısında bulundu. Hansen, dünyanın kitlesel sanayileşmeden bu yana yaklaşık 1.2 derece ısındığını ve bunun da 50 yıl önce yüzde 1 olan kuzey yarımkürenin birçok bölgesinde şu anda görülen türden aşırı yaz sıcaklıklarının görülme olasılığının yüzde 20'ye yükselmesine neden olduğunu söyledi.
"Bunun geleceğini biliyorduk"
The Guardian'a konuşan 82 yaşındaki Hansen, "Sera gazı miktarını azaltmazsak, sırada çok daha fazlası var. Bilinçli bir şekilde yeni gerçekliğe doğru gidiyoruz, bunun geleceğini biliyorduk" ifadelerini kullandı. Hansen, yetkilileri artan küresel ısınma konusunda uyardığında bir NASA iklim bilimcisiydi ve o zamandan bu yana aktivistlerle birlikte protestolara katılarak gezegeni ısıtan emisyonların azaltılması için harekete geçilmemesini kınadı.
Son haftalarda ABD, Avrupa, Çin ve diğer bölgeleri sarsan rekor sıcaklık dalgalarının, bilim insanlarının daha açık bir şekilde iletişim kurmadıkları ve daha akıllıca tepki verebilecek liderler seçilmemesi nedeniyle hayal kırıklığı duygusunu arttırdığını söyledi. Hansen, insanlığın iklim krizine verdiği ağır yanıt için "Bu bizim lanet olası aptallar olduğumuz anlamına geliyor. İnanmak için illa tatmak zorundayız" diye konuştu.
Gelecek 2023 ılıman bir yıl olabilir
Bu yıl, yaz mevsiminin şimdiden en sıcak Haziran ayına ve ölçülen en sıcak haftaya sahne olmasıyla birlikte, küresel olarak kaydedilen en sıcak yıl olacak gibi görünüyor. Buna karşılık, sıcaklıklar artmaya devam ettiği için 2023 yılı zaman içinde ortalama hatta ılıman bir yıl olarak kabul edilebilir. Hansen, "İşler iyiye gitmeden önce daha da kötüleşecek" dedi. Hansen, "Bu, bu yıl belirli bir yerde yaşanan aşırı sıcakların her yıl tekrarlanacağı ve artacağı anlamına gelmiyor. Hava dalgalanmaları her şeyi değiştirir. Ancak küresel ortalama sıcaklık artacak" dedi.
Hansen, henüz hakem değerlendirmesinden geçmemiş olan yeni bir araştırma makalesinde, sıcaklıkları periyodik olarak yükselten mevcut El Niño iklim olayı gibi doğal varyasyonlar hesaba katıldığında bile küresel ısınma oranının hızlandığını savundu. Bunun nedeni, gezegene güneşten gelen enerji miktarı ile Dünya'dan yansıyan enerji miktarındaki eşi benzeri görülmemiş dengesizliktir.
Fosil yakıtların yakılması nedeniyle küresel sıcaklıklar kuşkusuz artıyor olsa da, bilim insanları bu oranın hızlanıp hızlanmadığı konusunda bölünmüş durumda. Pennsylvania Üniversitesi'nden iklim bilimci Michael Mann, "Jim'in iddia ettiği gibi bir kanıt görmüyoruz" dedi ve iklim sistemindeki ısınmanın dikkat çekici bir şekilde istikrarlı olduğunu sözlerine ekledi. Diğerleri ise bu fikrin makul olduğunu, ancak emin olmak için daha fazla veriye ihtiyaç duyulduğunu söyledi.
"Hızlandığını söylemek için erken"
Purdue Üniversitesi'nde paleoklimatoloji uzmanı olan Matthew Huber, "Isınmanın hızlandığını söylemek için belki erken ama azalmadığı kesin. Ayağımız hala gazda" dedi. Bilim insanları, ısınmadaki mevcut artışın, küresel sıcaklıkları yaklaşık 125 bin yıl öncesinden, son buzul çağından bu yana Dünya'da görülmemiş seviyelere getirdiğini tahmin ediyorlar.
Rutgers Üniversitesi'nden iklim bilimci Bob Kopp, "Kesinlikle tarımın doğuşundan bu yana hiçbir insanın yaşamadığı bir iklimde yaşıyoruz" dedi. Huber, "Sıcaklıkları insan deneyiminin dışında olan Pliyosen seviyelerine yükseltiyoruz. Bu o kadar büyük bir değişim ki Dünya'daki çoğu canlı bununla başa çıkmak zorunda kalmadı. Hiçbir şey buna adapte olmuş değil" ifadelerini kullandı.
Sera gazları ya da Dünya'nın yörüngesindeki değişiklikler nedeniyle iklimde meydana gelen önceki değişimler, değişikliklerin binlerce yıl içinde ortaya çıkmasına neden olmuştur. Ancak sıcak hava dalgaları aşırı sıcaklıklara alışık olmayan nüfusları vururken, ormanlar yanarken ve deniz yaşamı yükselen okyanus ısısıyla başa çıkmaya çalışırken, mevcut yükseliş 65 milyon yıl önce dinozorların yok olmasından bu yana görülmemiş bir hızda gerçekleşiyor.
"Sonuçları hafife aldık"
Yale Üniversitesi'nde jeolojik zaman ölçeklerinde iklim araştırmaları yapan bilim insanı Ellen Thomas, "Sorun sadece değişimin büyüklüğü değil, değişimin hızı. Yerine oturmuş otoyollarımız ve demiryollarımız var, altyapımız hareket edemiyor. Neredeyse tüm meslektaşlarım, geriye dönüp baktığımızda sonuçları hafife aldığımızı söyledi. İşler düşündüğümüzden daha hızlı ilerliyor ki bu hiç de iyi değil" diye konuştu.
"Bu süreçten geçilmesini izlemek acı verici"
Huber'e göre bu yazın kavurucu sıcağı, Hansen'in 35 yıl önce vermeye çalıştığı ve bilim insanlarının o zamandan beri iletmeye çalıştığı bir mesajı dünyaya tamamen gösterdi. Huber, "Bilim insanları olarak onlarca yıldır bu gerçekle yüzleşiyorduk ama şimdi dünya da aynı süreçten geçiyor. İnsanların bu süreçten geçmesini izlemek acı verici. Ancak durum vahim olduğu için pes edemeyiz. Yatırım yapmamız, değişiklik ve yenilik yapmamız gereken yer burası demeli ve pes etmemeliyiz. Milyarlarca insanı öylece bir kenara atamayız" diyerek uyardı.
