İsrail'in askeri harcamalarının büyük bir kısmı Tel Aviv'e 1948'den bu yana toplam 130 milyar dolar askeri destek sağlayan ABD tarafından karşılanıyor. İsrail ordusunun 7 Ekim'de başlayan Gazze'ye saldırılarında yalnızca yaklaşık 50 günlük sürede çoğu çocuk ve kadın olmak üzere 14 binden fazla kişi hayatını kaybetti. Birleşmiş Milletler (BM), Gazze'de 46 günde 5 bin 300 çocuğun öldürüldüğünü, böylece günde 115 çocuğun hayattan koparıldığına dikkati çekti.
Ek askeri kuvvetler gönderdi
Gazze'ye saldırılarında 40 bin ton patlayıcı kullanan İsrail'in boşalan cephanelerini tonlarca silah ve askeri ekipman yüklü uçaklar ve gemilerle yaptığı sevkiyatlarla dolduran ABD, Tel Aviv'i desteklemek için bölgeye de ek askeri kuvvetler gönderdi. Saldırılarını insani ara sonrasında da sürdüreceğini duyuran İsrail, Gazze'deki katliama devam etmek için Biden yönetiminin ayırdığı milyarlarca dolarlık kaynağı bekliyor.
Gazze'yi yerle bir etmek için 50 milyar dolardan fazla para harcamayı göze alan İsrail yönetiminin bütçesinin üçte birini ABD daha ilk günlerde sağlamış olacak. İsrail'e her yıl yaklaşık 4 milyar dolar askeri yardım sağlayan Washington yönetimi, buna ek olarak İsrail'in Gazze'de soykırıma varan saldırılarını desteklemek için Kongre'den 14 milyar dolarlık askeri yardım talebinde bulundu.
İsrail'e tek seferde verilen tarihin en büyük askeri yardımı olarak nitelendirilen yardım paketi, ABD'nin İsrail'e kuruluşundan beri verdiği toplam askeri yardımın da yaklaşık 10'da birine tekabül ediyor.
130 milyar dolar askeri yardım
ABD, İkinci Dünya Savaşı sonrasında 1948'de Filistin toprakları üzerinde kurulan İsrail'e, ABD Dışişleri Bakanlığına bağlı Dış Yardım Ofisinin verilerine göre, bugüne kadar 263 milyar dolardan fazla askeri ve ekonomik yardım sağladı.
ABD Dışişleri Bakanlığı'nın 19 Ekim'de yayınladığı "ABD'nin İsrail ile İşbirliği" başlıklı raporuna göre, bunun 130 milyar doları, (tarihsel enflasyon dahil edildiğinde 225 milyar dolar) askeri ve savunma yardımı olarak İsrail'e verildi.
Washington yönetimi bunun yanı sıra İsrail'e 2009'dan beri Demir Kubbe ve diğer hava savunma sistemlerine ilişkin destek kapsamında 3,4 milyar dolar finansman sağladı. Bunun 1,4 milyar doları ise 2011'den itibaren hizmete giren Demir Kubbe için tahsis edildi.
10 yılda 38 milyar dolar askeri yardım taahhüdü
ABD yönetimi, 1999'dan bu yana uzun yıllardır İsrail'e 10 yıllık anlaşmalar kapsamında askeri destek sağlıyor. İki ülke arasındaki son anlaşma 2016'da imzalandı ve ABD, 10 yıl içinde İsrail’e 38 milyar dolarlık askeri yardımda bulunmayı taahhüt etti.
Eski Başkan George Bush döneminde 2007'de onaylanan ve 2018’de sona eren askeri yardım paketi kapsamında İsrail’e ödenen miktar yıllık 3,1 milyar dolardı. Bu miktar, 2016'da imzalanan anlaşma ile 3,8 milyar dolara çıktı. Bu paket çerçevesinde her gün 10,4 milyon dolar Amerikalıların cebinden alınıp İsrail'e aktarılıyor. ABD, bu askeri desteklerin yanında İsrail'e ayrıca F-35 Müşterek Taarruz Uçağı da dahil olmak üzere dünyanın en gelişmiş askeri teçhizatlarına erişim hakkı veriyor.
Kamuoyunda yardımların sona erdirilmesi talepleri
ABD Hazine Bakanlığı'nın ekimde yayınladığı bütçe dengesi raporuna göre, federal hükümetin bütçe açığı 2023 mali yılında geçen yıla kıyasla yüzde 23 artarak 1,7 trilyon dolara çıktı. Ülkede devasa bütçe açığı sorunu varken ABD'nin İsrail'e her yıl milyarlarca dolarlık fon sağlaması Amerika'daki vergi mükelleflerinin bir kısmını rahatsız ediyor.
Özellikle ABD'deki bütçe açıklarının yol açtığı kesintiler ve İsrail'in Gazze'de işlediği savaş suçlarının ardından daha da göze batan askeri yardımlara ülkede düzenlenen çeşitli kampanyalarla son verilmesi isteniyor. İsrail'in Gazze'ye saldırıları sonrasında Beyaz Saray önünde düzenlenen gösterilerde sık sık ABD'nin İsrail'e verdiği destek hedef alınarak vatandaşların vergilerinin İsrail’in Filistin’deki savaşını finanse ettiğine vurgu yapılmıştı.
ABD aslında Leahy Yasası kapsamında askeri yardımların nasıl kullanılabileceğine ilişkin koşullar dayatıyor. Yasa, ABD askeri malzemelerinin insan hakları ihlalleri yapan askeri birimlere ihraç edilmesini yasaklıyor. Buna karşılık bu yasa, BM yetkilileri tarafından da açıkça savaş suçlarıyla itham edilen İsrail ordusu için işletilmedi.
ABD'li Demokrat Senatör Chris Van Hollen da dün yaptığı açıklamada, Gazze'deki sivil kayıpların çok yüksek olmasına rağmen Beyaz Saray'ın, "İsrail'e yapılan askeri yardımı herhangi bir koşula bağlamadığını açıkça belirttiğini" ifade etti.
Son olarak ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken dün Tel Aviv'deki basın toplantısında, İsrail'in savaş kurallarına uygun hareket etmesi gerektiğini hatırlattı ancak Gazze'de Hamas'ı devirme hedefine destek vermeye devam edeceklerini ifade etti. Ateşkes çağrılarını desteklemeyen bunun yerine "insani ara"nın uzatılmasını isteyen Blinken, İsrail'den ayrılmadan Gazze'ye saldırılar yeniden başladı.
Kaynak: AA
