Milyarder Rupert Murdoch'ın sıra dışı kişiliği, haber endüstrisindeki büyük etkisi ve muhafazakâr siyasetteki kraldan çok kralcı rolü sayesinde, uzun zamandır devasa yatırımlarına, karmaşık aile dinamiklerine ve medya imparatorluğunun geleceğine olan ilgi artmıştı. HBO'nun kısmen Murdoch ailesinden esinlenen popüler dizisi Succession sayesinde bu entrika son yıllarda daha da arttı. Gerçek hayatta da Murdoch'ları çevreleyen drama onlarca yıl boyunca kıtalararası merak uyandırdı ve aile içindeki gergin yasal sürecin manşetlere taşınmasınmasına neden oldu.
Murdoch'lara neler oluyor?
Murdoch'un devasa muhafazakâr medya imparatorluğunu kimin devralacağı sorusu, 16 Eylül'de Nevada'nın Reno kentinde başlayan dava nedeniyle yeniden gündeme geldi. 93 yaşındaki Murdoch'ın beş evliliğinin üçünden altı çocuğu var. En büyük çocuğu Prudence ilk evliliğinden, Lachlan, Elisabeth ve James ise ikinci evliliğinden. Murdoch'ın ayrıca işkadını Wendi Deng ile yaptığı üçüncü evliliğinden Grace ve Chloe adında iki kızı var.
Murdoch hem Fox Corp. hem de News Corp. şirketlerinde oy haklarının yaklaşık %40'ına sahip. Bir yıl önce yönetim kurullarından istifa ettiğinde, Fox'un CEO'su ve News Corp'un başkanı olan en büyük oğlu Lachlan, babalarının işlerini kimin devralacağı konusunda kardeşler arasında yaşanan savaşın görünürdeki galibi oldu. Ancak bir aile vakfı, Murdoch ve ikinci eşinin boşanmalarının bir parçası olarak kabul ettikleri koşul dolayısıyla Murdoch'un ölümünden sonra hisselerinin en büyük dört çocuğu arasında eşit olarak paylaştırılmasına ve her çocuğun bir oy hakkına sahip olmasına karar verdi. Altı çocuğunun tamamı fondan aynı oranda hisse alacak. Ancak Murdoch, Lachlan'ın oy gücünü artırmak ve şirketler üzerinde tek kontrol sahibi olmasını sağlamak için fonu değiştirmeye çalışıyor. Lachlan'ın en büyük kardeşleri (Prudence, Elisabeth ve James) bir kişinin ölümünden sonra mülkün devri ile ilgili yasal işlemleri yürüten Nevada veraset mahkemesinde fonun aynı kalması için değişikliklere itiraz ettiler. Sonuç, ailenin imparatorluğunun geleceğini belirleyebilir.
Dava şu ana kadar nasıl sonuçlandı?
Nevada veraset komiseri haziran ayında Murdoch'un iyi niyetle ve varislerinin menfaatine olduğu sürece bu değişiklikleri yapabileceğine karar verdi. Murdoch bu hamlenin çocuklarının yararına olacağını çünkü Lachlan'ın kardeşlerinin Fox News'u siyasi açıdan daha ılımlı hale getirerek muhafazakâr bir haber kuruluşu olarak değerine zarar vermelerini engelleyeceğini savundu. Prudence, Elisabeth ve James aynı avukatı paylaşıyor ve değişikliklerin vakfın orijinal koşullarını ihlal edeceğini ve babalarının kendilerini haksız yere haklarından mahrum etmeye çalıştığını iddia ediyorlar. Nevada, gelir ve miras vergilerinin olmaması nedeniyle aile fonu yönetimi için tercih edilen bir yer olsa da önemli gizlilik korumaları var. Ancak bu davanın Murdoch ailesine veya iç işleyişine çirkin bir ışık tutmayacağı anlamına gelmiyor; mahkeme işlemleri veya belgeler hakkında herhangi bir sızıntı şüphesiz aile etrafında daha da fazla entrika yaratacaktır.
Tehlikede olan ne?
ABD'de en çok izlenen kablolu haber ağı olan Fox News, Murdoch'ın imparatorluğunun en önemli mücevherlerinden biri. İşten çıkarmalar ve kabloların kesilmesiyle gölgelenen sert bir medya ortamında Fox, Netflix ile rekabet etmek için büyük harcamalar yapmadı. Bunun yerine haberlere ve spora, canlı etkinliklere odaklandı ve bu sayede milyarlarca dolarlık zarar eden şirketlerden daha iyi bir performans sergiledi. News Corp.'un Wall Street Journal ve Avustralya'daki online emlak şirketi REA gibi holdingleri de dijital reklamcılığa geçiş sürecinde başarılı oldu.
Nasıl sonuçlanabilir?
Vasiyet mahkemesi Murdoch'ın kontrolü Lachlan'a devretmesine izin verirse, Fox News muhtemelen ABD'deki en güçlü muhafazakar haber kuruluşu olmaya devam edecek. Lachlan'ın üç kardeşi davayı kazanır ve daha fazla kontrol elde edebilirse, babalarının ölümünden sonra Lachlan'ın rolü muhtemelen değişecektir. Çocuklar kanalı yeni, daha ılımlı bir alana itebilir, haber medyası ortamını büyük ölçüde değiştirebilir ve hatta aile şirketlerini satmayı bile düşünebilirler. Tartışmaları dinledikten sonra, veraset mahkemesi bir tavsiye kararı yayınlayacak. Kaybeden taraf 14 gün içinde temyize gidebilir, bu da davayı bölge veraset hakimine taşır; bu hakim önceki hakimin tavsiyesini hatalı ilan ederek tersine çevirebilir ya da onaylayabilir. Taraflardan biri daha sonra Nevada Yüksek Mahkemesi'ne başvurabilir.
Murdoch'ın mirası nedir?
Avustralya'da gazete sahibi bir babanın oğlu olarak dünyaya gelen Murdoch, Avustralya, ABD ve İngiltere'de devasa bir medya kuruluşları, televizyon ağları ve eğlence stüdyoları koleksiyonu oluşturdu. Bloomberg Milyarderler Endeksi'ne göre net serveti 10,6 milyar dolardır. Murdoch'ın 21st Century Fox eğlence şirketlerini 2019'da 71,3 milyar dolara Walt Disney Co. şirketine satması gibi efsanevi anlaşmalar yaptı. Murdoch'ın iktidara yükselişi tartışmalardan uzak olmadı. Birleşik Krallık'ta, Murdoch'ın artık feshedilmiş olan News of the World de dahil olmak üzere magazin gazetelerinin 2000'li yılların başında ünlülerin, suç kurbanlarının ve İngiliz Kraliyet Ailesi üyelerinin yasa dışı telefon dinlemelerine karıştığı tespit edildi. Fox News 2010'lu yıllarda bir dizi cinsel taciz skandalıyla karşı karşıya kaldı ve Fox News başkanı Roger Ailes de dahil olmak üzere üst düzey yetenek ve yöneticilerin şirketten ayrılmasına yol açtı. ABD'de siyasi bölücülüğü arttırmakla eleştirilen Fox, 2020 seçimlerini Başkan Joe Biden'ın lehine çevirmek için şirketin oy sayım makinelerinin manipüle edildiğini iddia eden Dominion Voting Systems'a 787,5 milyon dolarlık bir iftira anlaşması ödemeyi kabul etti. Fox anlaşmaya ilişkin yaptığı açıklamada "Mahkemenin Dominion hakkındaki bazı iddiaları yanlış bulan kararlarını kabul ediyoruz" dedi.
Murdoch'un çocukları ne yapıyor?
Lachlan, Murdoch'un erken dönemdeki halefi olarak görülüyordu ve aile imparatorluğu içinde farklı rollerde eğitim aldı. Ancak Ailes ile ters düştükten ve babasının Fox News patronunun yanında yer aldığını gördükten sonra Lachlan yöneticilikten istifa etti ve yaklaşık on yıl boyunca Avustralya'da çeşitli iş girişimlerinde bulundu. Sonunda babası için çalışmaya geri dönerek News Corp. şirketinin yönetim kurulu başkanı ve Fox'un icra kurulu başkanı ve CEO'su oldu. Lachlan'ın yokluğunda James, Murdoch'ın potansiyel halefi olarak kardeşinin yerini aldı. Kardeşi gibi o da, telefon hackleme skandalına karışan magazin gazetelerinin sahibi olan gazete grubunun başkanlığı da dahil olmak üzere babasının çeşitli şirketlerinde çalıştı. Bilgisayar korsanlığının ortaya çıkmasının ardından James 2011 yılında istifa etti. 2015'te 21st Century Fox'un eş CEO'su oldu, ancak şirketin Disney'e satılmasının ardından görev süresi sona erdi. Biden'ın 2020 kampanyasına 615.000 dolar bağışta bulunan ve eşi Kathryn ile birlikte iklim davalarına destek veren James, aynı yıl News Corp. yönetim kurulundan, şirketin haber kuruluşlarının editoryal içeriğine katılmadığını belirterek istifa etti.
James gibi Elisabeth de on yıldan uzun bir süredir Murdoch imparatorluğunda çalışmazken, Prudence babasının şirketlerinde çeşitli yöneticilik görevlerinde bulundu. James gibi Elisabeth ve Prudence de babaları ve Lachlan'a kıyasla siyasi açıdan daha liberal olarak görülmekle birlikte, James'e kıyasla inançlarını daha az açıkça dile getiriyorlar. Kendisini özgürlükçü olarak tanımlayan Lachlan, babasının görüşlerinin çoğunu paylaşıyor. Rupert Murdoch 2023 yılında Fox ve News Corp. yönetim kurulu başkanlığını bırakacağını açıklarken, Lachlan ile dünyayı aynı şekilde gördüklerini ve kültür savaşlarını sürdürme niyetinde olduklarını vurguladı. Rupert çalışanlarına yazdığı bir mektupta, “Babam özgürlüğe sıkı sıkıya inanırdı ve Lachlan da bu davaya kesinlikle bağlı” dedi.
