Rusya, Ukrayna’da işgal ettiği bölgelerde milyarlarca dolarlık yapılanmayı üstlenmesi için göçmen işçilere güveniyor. Eski Sovyetler Birliği ülkelerinden Rusya'ya inşaat projelerinde çalışmak için gelen göçmenler çalıştırılmak üzere Ukrayna'ya gönderiliyor, ancak zaman zaman hendek kazıyorlar ve savaşıyor. Göçmenler bu süreçte kendi ülkelerindeki yasalarla ters düşme ve hapse girme riskiyle karşı karşıya kalıyor.
Başkan Vladimir Putin, yaklaşık iki yıldır süren işgalin ardından Ukrayna’daki bölgeleri yeniden inşa etmek için yılda 11 milyar dolardan fazla para harcadığını söyledi. Yasadışı olarak ilhak edilen bölgeler üzerindeki kontrolü sağlamlaştırmaya yönelik bir stratejinin parçası olan bu çabada çok fazla işçiye ihtiyaç duyuluyor. Ancak Rusya zaten halihazırda işgücünde kıtlık yaşıyor.
Maaşları cezbediyor
İnşaat firmalarının piyasa üzerindeki maaşları göçmenleri cezbediyor. Örneğin, doğu Donbas bölgesindeki inşaat işleri, konaklama, ulaşım ve sağlık sigortasıyla birlikte ayda yaklaşık 4 bin dolar kazanabiliyorlar. Buna karşılık, yerel işe alım hizmeti Superjob'un verilerine göre, bir fabrikadaki makine operatörü ayda 2.000 dolar kazanıyor. Bu rakam bir yıl öncesine göre yüzde 20 daha fazla. Zira savaş bölgesinde çalışanlar ücret artışını körükledi.
Paraları ödenmiyor, ülkeye girişleri yasaklanıyor
Avukat ve kar amacı gütmeyen insan hakları örgütü Tong Jahoni'nin yöneticisi Valentina Chupik, Bloomberg’e muayenehanesinden 50 göçmenin gönüllü olarak Ukrayna'ya gittiğini ancak söz verilen maaşın ödenmediğini ve Rusya'ya döndüklerinde girişlerinin yasaklandığını söyledi. Chupik ayrıca Özbekistan ve Tacikistan'dan vatandaşların kandırılarak bedava çalıştırıldığını ve savaş bölgelerinde hendek kazmaya zorlandığını da bildiğini söyledi.
Soleh adlı Tacikistanlı bir işçi şirketin kendisini Ukrayna'da savaşmak üzere işe almaya çalıştığını söyleyerek “Kasım ayında sınır dışı merkezinde otururken beni aktif olarak işe aldılar ve sözleşme imzalamam halinde bana vatandaşlık vereceklerini söylediler” dedi. Kendisine "çok para" sözü verilmiş olmasına rağmen eve dönmeyi tercih ettiğini söyleyen Soleh, “Her yerden eleman alıyorlar. Bir arkadaşım oturma izni başvurusu için göç merkezine gittiğinde zorla sözleşme imzalamaya zorlandı” dedi.
İlhak ettiği bölgeler yıkıma uğradı
Putin, 2014'ten itibaren Donetsk ve Luhansk bölgelerindeki ayrılıkçıları destekledi ve Rusya'nın Şubat 2022'de başlattığı geniş çaplı Ukrayna işgalinin bir parçası olarak Zaporijya ve Herson bölgelerinin bir kısmıyla birlikte bu bölgeleri ilhak etti. Kremlin bu bölgelerin hiçbirini tam olarak kontrol etmiyor. Savaşın en ağır çatışmalarının merkezinde yer alan bölgenin büyük bir kısmı ağır hasara uğradı ve yer yer tamamen yıkıma uğradı.
Rus yetkililer, işgal altındaki bölgelerde binlerce apartmanın yanı sıra yüzlerce okul, müze, klinik ve kütüphanenin restore edildiğini veya inşa edildiğini söyledi. 31 Ocak'ta düzenlenen bir etkinlikte yeniden inşa çabaları hakkında konuşan Putin, yapılanmayı "önemli bir öncelik" olarak nitelendirdi.
İşçiler hak talebinde bulunamıyor
Şu anda Rusya dışında yaşayan eski bir savunma girişimcisi olan Sergei Khrabrykh, ilgili şirketlerin çoğunun Savunma Bakanlığı ile sözleşmeleri olduğunu söyledi. Bu nedenle işçiler, kendilerini çalıştıran şirketlere karşı hak talebinde bulunamıyor. Khrabrykh, yaklaşık 2.000 göçmenin, işin niteliği konusunda kandırıldıktan sonra işgal altındaki bölgelerde çalışmaya başladığını söyledi.
Ukrayna hükümetinin desteklediği bir grup işgal altındaki bölgelerde Orta Asya'dan 100.000'den fazla göçmenin bulunduğunu tahmin ediyor. Rusya Savunma Bakanlığı ile sözleşme yapan şirketlere ilişkin tüm bilgiler gizli. İşgal altındaki topraklarda çalışan veya savaşan yabancıların toplam sayısı hiçbir zaman açıklanmadı.
Hapis cezasıyla karşı karşıyalar
Yerel basında çıkan haberlere göre, geçtiğimiz yıl içinde Kazakistan, Belarus, Özbekistan ve Kırgızistan'ın da aralarında bulunduğu birçok eski Sovyet devleti, Ukrayna'da Rusya adına savaşan kişileri hapse mahkûm etti. Hapis cezaları 2 yıldan 10 yıla kadar değişiyor. Ukrayna, sadece savaşmak değil, bölgedeki her türlü faaliyete katılmayı suç olarak görüyor.
