Fransa'nın, 17 bin kilometre ötedeki kolonisi Yeni Kaledonya'da bağımsızlık yanlılarıyla daha önce imzalanan anlaşmaya aykırı olarak yerli halkın seçimlerdeki etkisini azaltacak bir anayasal reformu hayata geçirme girişimine tepki gösteren bağımsızlık yanlısı yerli halkı güç kullanarak bastırma girişimi sürüyor.
Aşırı solcu Boyun Eğmeyen Fransa (LFI) Milletvekili Lachaud, X hesabından yaptığı açıklamada, Fransa'da bulunan "Yeni Kaledonyalı siyasi tutuklulara" yönelik ziyaretlerine devam ettiğini belirtti. Lachaud, Tein'in tutukluluk koşullarını incelemek için Mulhouse-Lutterbach Cezaevini de ziyaret ettiğini belirterek, FLNKS liderinin, yakınlarından binlerce kilometre uzakta aylardır tutuklu bulunduğuna dikkati çekti.
"Fransa'da siyasi tutuklu" olarak nitelendirdiği Tein'in derhal serbest bırakılmasını isteyen Lachaud, Yeni Kaledonya'da barışın sağlanması için Tein'in önemli bir rolü olduğunu vurguladı. Lachaud, Tein'in, Yeni Kaledonya ile ilgili kapsamlı bir barış anlaşmasının yapılmasına ve adanın özgürlüğüne kavuşmasına yönelik müzakerelere katılması gerektiğini belirtti.
Fransa bağımsızlık yanlılarını bastırmaya çalışıyor
Fransa'nın, 17 bin kilometre ötedeki kolonisi Yeni Kaledonya'da bağımsızlık yanlılarıyla 1998'de imzaladığı anlaşmaya aykırı olarak yerli halkın seçimlerdeki etkisini azaltacak bir anayasa reformu girişiminde bulunması, ülkede tepkiyle karşılanmıştı.
Yeni Kaledonya'nın yerli halkı Kanakların aylarca süren barışçıl protestolarına rağmen Fransız hükümeti, anayasal reformu hayata geçirme konusunda ısrarcı olmuş, tasarının mayıs ayında Ulusal Mecliste onaylanmasının ardından tepkiler büyümüştü.
Fransız yönetimi, 13 Mayıs'ta harekete geçen bağımsızlık yanlılarını bastırmak için adaya 3 binden fazla güvenlik gücü sevk etmişti. Fransız güçlerinin adadaki bağımsızlık yanlılarına yönelik operasyonları sürerken, 13 Mayıs'tan itibaren 11 kişi hayatını kaybetmiş, yüzlerce kişi yaralanmıştı.
BM raportörleri, son 3 ayda Ada'da keyfi gözaltılar dahil 2 bin 235 Kanak'ın tutuklandığını, 500'den fazla kaybolma vakası yaşandığını bildirdi.
Yerli halk anayasal reforma karşı
Yeni Kaledonya'nın yerli halkı Kanaklar, Fransız hükümetinin anayasal reform girişimini, 1998'de imzalanan Noumea Anlaşması'na aykırı buluyor. Anayasa değişikliği tasarısı ile hükümet, en az 10 yıldır adada yaşayan Fransızların yerel seçimlerde oy kullanabilmesinin yolunu açıyor.
Yeni Kaledonya, 1998'de Noumea Anlaşması ile özerklik statüsü kazanmış ve anlaşmada, yerli halkın kendi topraklarında azınlık statüsüne düşmesini önlemek için oy kullanma hakkı, 1998'den önce adada ikamet eden kişiler ve onların çocukları ile sınırlandırılmıştı.
Tepkiler üzerine Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Fransız Ulusal Meclisinden geçen ancak henüz Senatoda oylanmayan anayasal reformu askıya almış, ancak geri çekmemişti. Adadaki Fransız seçmen sayısını artıracak anayasal reformun yürürlüğe girebilmesi için Fransız Parlamentosunun iki kanadının bir arada toplandığı Kongre'de kabul edilmesi gerekiyor.
Kaynak: AA
