Dünyanın en büyük ekonomilerinin yer aldığı G20 kapsamında Türkiye'nin, İsrail’in Gazze’ye saldırıları, Rusya’nın Ukrayna'yı işgali ve küresel yönetişim mekanizmalarının yetersizliği gibi konularda vereceği mesajlar son derece önem taşıyor.
Brezilya, G20 Dönem Başkanlığı kapsamında Bakan düzeyindeki ilk G20 toplantısını Dışişleri Bakanları düzeyinde gerçekleştirecek. Brezilya'nın bu seçimini son dönemde yaşanan jeopolitik gerilimlerin şekillendirdiği tahmin ediliyor.
Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye göre, Bakan Fidan, Rio de Janeiro'da, Brezilya’nın "Adil Bir Dünya İnşa Etmek ve Sürdürülebilir Dünya" temasıyla sürdürdüğü dönem başkanlığı kapsamında düzenlenecek G20 Dışişleri Bakanları Toplantısı'na katılacak.
Söz konusu toplantı, "devam eden uluslararası gerilimlerle mücadelede G20'nin rolü" ve "küresel yönetişim reformu" olarak iki ana gündemden oluşacak.
Sesler yükseliyor
G20 gündeminin belirlenmesinde dönem başkanı ülkenin belirleyici olması ve dönem başkanlığını son yıllarda yükselen ekonomilerin üstlenmesi dikkati çekiyor. 2022'de Endonezya, 2023 yılında Hindistan'ın dönem başkanlığını yürüttüğü G20'de bu yıl Brezilya dönem başkanlığı yapacak. Gelecek yıl ise Güney Afrika G20 dönem başkanı olacak.
Yükselen ekonomilerin G20 dönem başkanlığını üstlenmesiyle "Küresel Güneyin" sesinin G20 kapsamında daha çok duyulduğu görülüyor. Brezilya da bu bağlamda, açlık, yoksulluk ve eşitsizlikle mücadele, enerji, küresel yönetişim kurumlarının reformu gibi gelişmekte olan ülkelerin ağırlık verdiği konulara odaklanacağını açıkladı.
Öte yandan, G20 tarihinde ilk kez G20 Troykası (Hindistan, Brezilya, Güney Afrika) yükselen ekonomilerden oluşuyor.
Bakan Fidan'ın yoğun diplomasi trafiği
Dışişleri Bakanı Fidan yapılacak görüşmelerde, küresel yönetişim reformunun Türkiye için önemine değinerek, çok taraflılığın güçlendirilmesine işaret edecek. Bakan Fidan ayrıca İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarında BM Güvenlik Konseyinin yetersiz kalmasına dikkati çekecek.
Batılı ülkelerin yanı sıra Rusya, Çin, Latin Amerika ve Afrika'dan ülkeler, Avrupa Birliği ve Afrika Birliği'nin üyesi olduğu G20'de, bahse konu toplantı vesilesiyle Türkiye'nin, İsrail-Filistin meselesindeki görüşleri bir kez daha dile getirilecek ve uluslararası topluma çağrıda bulunulacak.
Toplantıda Bakan Fidan, adil, kapsayıcı ve etkin bir uluslararası sistemin, çifte standartlardan uzak şekilde, uluslararası çatışmalara diplomasi yoluyla çözüm arayarak oluşabileceği mesajını verecek. G20 toplantısında, Rusya-Ukrayna Savaşı'nın ardından krize yol açan "gıda güvenliği ve enerji"nin de gündeme gelmesi bekleniyor.
Türkiye'nin de 2015'te ev sahipliği yaptığı G20'de, gıda güvenliği ilk kez gündeme getirilmiş, terörle mücadele ve göç konusu ön plana çıkmıştı. "Küresel yönetişim reformu" oturumunda, başta BM olmak üzere, Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ), uluslararası kalkınma bankaları ile uluslararası finans kuruluşlarının reformu ele alınacak. Bu oturumda Bakan Fidan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın "Dünya beşten büyüktür" şiarı çerçevesinde Türkiye'nin görüşlerini aktaracak.
Bakan Fidan, Türkiye'nin, uluslararası sisteminin güncel ihtiyaçlara yanıt verecek şekilde reforma tabi tutulmasına ilişkin görüşlerini bir kez daha kayda geçirecek. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın, toplantı marjında bazı G20 ülkelerinin Dışişleri Bakanlarıyla ikili görüşmelerde bulunması ve MIKTA (Meksika, Endonezya, Kore, Türkiye, Avustralya) 25. Dışişleri Bakanları Toplantısı'na katılması öngörülüyor.
G20
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütünün (OECD) verilerine göre, G20, dünya ekonomisinin yaklaşık yüzde 85'inin, ticaretinin yüzde 75'inin, nüfusun da üçte ikisinin temsil edildiği bir platform. G20, dünyada yaşanan krizlerin çözüm yollarının ele alınması ve bölgeye ilişkin görüşlerin paylaşılması açısından önemli bir fırsat olarak değerlendiriliyor.
Geçen yıl Yeni Delhi'de gerçekleştirilen G20 Zirvesi’nde alınan kararla Afrika Birliği de G20 daimi üyesi olmuştu. Brezilya'nın ardından, G20 dönem başkanlığı 2025'te Güney Afrika'ya devredilecek. 2026 yılında G20 dönem başkanlığını ABD'nin üstleneceği öngörülüyor.
