ABD Başkanı Joe Biden'ın Gazze'deki Sağlık Bakanlığı'nın can kayıplarıyla ilgili verilerini sorgulaması dünya medyasının önemli gündem maddeleri arasında girdi. İngiliz The Guardian gazetesi, İsrail ve Biden'ın iddialarının aksine Hamas'ın yönettiği Gazze'deki Sağlık Bakanlığı verilerinin "güvenilir olduğuna dair" bir haber yayınladı. Haberde, İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün İsrail ve Filistin Direktörü Ömer Şakir'in ve gizlilik kaydıyla konuşan veren bir Birleşmiş Milletler yetkilisinin görüşleri yer aldı. İki isim de "açıklanan rakamların sahada gördükleri ile uyumlu olduğunu" vurguladı.
İngiliz The Guardian gazetesinden Chris McGreal'in haberi şöyle:
Bu savaş döneminde Gazze'deki Sağlık Bakanlığı kendi sağlık uyarısını yaptı. Joe Biden, İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırısı sırasında ölen ve yaralananların sayısına ilişkin rakamların güvenilirliğini sorguladı -çünkü Sağlık Bakanlığı Hamas tarafından yönetiliyor.
ABD Başkanı, "Filistinlilerin kaç kişinin öldüğü konusunda doğruyu söylediklerine dair hiçbir fikrim yok" dedi vekledi: "Masum insanların öldürüldüğünden eminim ve bu bir savaş yürütmenin bedeli. Ancak Filistinlilerin kullandığı rakamlara güvenim yok."
Bakanlık perşembe günü Hamas'ın sınır ötesi saldırısında yaklaşık 1400 İsrailliyi öldürmesi ve 200'den fazlasını kaçırmasından bu yana geçen yaklaşık üç hafta içinde İsrail'in Gazze'yi bombalaması sonucu 2 bin 913'ü çocuk olmak üzere 7 bin 028 Filistinlinin öldüğünü açıkladı.
Biden’a özür çağrısı
Amerikan-İslam İlişkileri Konseyi, Biden'ı "şoke edici ve insanlıktan çıkarıcı" sözleri nedeniyle özür dilemeye çağırdı. Konseyin direktörü Nihad Awad şunları söyledi:
- Gazeteciler çok sayıda can kaybı olduğunu doğruladı ve her gün Gazze'den gelen sayısız video Filistinli kadın ve çocukların parçalanmış bedenlerini ve tüm şehir bloklarının yerle bir olduğunu gösteriyor.
- Başkan Biden bu videolardan bazılarını izlemeli ve ailelerinin evlerinin yıkıntıları arasından sürüklenerek çıkarılan ezilmiş çocukların bir uydurma mı yoksa savaşın kabul edilebilir bir bedeli mi olduğunu kendisine sormalıdır. İkisi de değil.
Reuters'in Kudüs'teki eski büro şeflerinden Luke Baker da haber kuruluşlarını şüpheci olmaya çağıranlar arasında yer alıyor. Baker, X hesabı üzerinden yaptığı açıklamada şunları söyledi:
- Kendine saygısı olan her haber kuruluşunun Gazze'deki Sağlık Bakanlığı’nın Hamas tarafından yönetildiğini açıkça belirtmesi gerekirdi. Hamas'ın sivil kayıpları olabildiğince şişirmek için açık bir propaganda güdüsü var. Öldürülen siviller olduğunu inkar etmiyorum.
Güvenilir bir sicile sahip
Diğerleri ise bakanlığın kayıp rakamları konusunda güvenilir bir sicile sahip olduğunu ve İsrail'in Gazze'ye düzenlediği yüzlerce bombardımanın sonuçlarını en aza indirmeye çalıştığı için propaganda savaşının kurbanı olduğunu söylüyor.
Geçmişte ABD Dışişleri Bakanlığı'nın yıllık insan hakları raporu, Filistin verilerinden çıkarılan BM istatistiklerini aktarırken dolaylı olarak aynı bakanlığın kayıp rakamlarına dayanıyordu.
İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün İsrail ve Filistin Direktörü Ömer Şakir rakamların manipüle edildiğine dair bir kanıt görmediğini söyledi.
"30 yıldır Gazze Şeridi'ndeki insan hakları ihlallerini izliyoruz, buna birkaç kez yaşanan çatışmalar da dahil. Sağlık Bakanlığı'ndan gelen verilerin genellikle güvenilir olduğunu gördük" dedi ve şöyle devam etti: "Belirli saldırılarla ilgili kendi bağımsız araştırmalarımızı yaptığımızda ve bu rakamları Sağlık Bakanlığı’ndan gelenlerle karşılaştırdığımızda, büyük sapmalar olmadı.”
Sivil ve savaşçıları ayırmak zor ama…
Omer Şakir açıklamalarında şu değerlendirmede bulundu: "Verdikleri rakamlar genel olarak son günlerde sahada gördüklerimizle uyumlu. Dünyanın en yoğun nüfuslu bölgelerinden birinde her gün yüzlerce hava saldırısı düzenleniyor. Uydu görüntülerine baktık. Bina sayısını gördük ve ortaya çıkan rakamlar, sahada gördüklerimizle beklediğimizle aynı doğrultuda. Dolayısıyla tüm bunları bir araya getirdiğinizde genel kayıp sayılarından oldukça eminiz."
Şakir, ölenler arasında savaşçılarla sivilleri ayırmanın gri bir alan olduğunu, ancak öldürülen kadın ve çocuklara dair büyük oranının yüksek sivil kayıpların göstergesi olduğunu söyledi. Şakir ayrıca, herhangi bir günde hızlı bir şekilde ortaya çıkan anlık kayıp sayıları ile daha fazla netlik olduğunda zaman içinde derlenenler arasında bir ayrım yapılması gerektiğini söyledi.
Gazze Sağlık Bakanlığı'nın kayıp rakamları tarihsel olarak güvenilir olma eğilimindeydi, çünkü ölenlerin isimleri dikkatle belgeleniyor ve ölümler bölgenin birbirine sıkı sıkıya bağlı topluluklarında iyi biliniyor.
Şakir şunları söyledi: "Genellikle bu veriler, her bir kişi hakkında tanımlayıcı bilgiler içeren ayrıntılı dökümler olacak şekilde kataloglanıyor. Bunun güvenilir olduğuna inanmamızın bir nedeni de bu."
BM yetkilisi de doğruladı
Adının açıklanmasını istemeyen bir BM yetkilisi, kurumunun yıllardır Gazze Sağlık Bakanlığı verilerini kullandığını ve kontrol ettiğini söyledi: "Bana rakamları uydurduklarını gösteren hiçbir şey görmedim. İsrail bombardımanlarının bazılarına baktık ve bakanlığın belirli bir saldırı için iddia ettiği ölüm sayıları, önceki savaşlarda gördüklerimizle genel olarak uyumlu."
BM yetkilisi genel kayıp rakamlarının daha yüksek olmasının nedeninin saldırıların "önceki savaşlarda gördüğümüzden çok daha büyük olması" olduğunu söyledi, “rakamları şişirdiklerinden değil."
