Dünyanın en eski monarşisi Japonya, geleceğini sorguluyor. İmparatorluk Ailesi’nde tek erkek varis var, o da 14 yaşında. 1889’dan beri ülkede kadın saltanatı yasak. Mevcut başbakan da kadın imparatora karşı. Fakat halk ılımlı. Anayasa değişikliği gündemde
Umut Alphan Günümüzde dünyadaki tek imparatorluk olan Japon monarşisinin 2600 yıllık bir geçmişi var. Krizantem Tahtı’nda bugün 126’ncı imparator oturuyor. Hanedanın soyu, ilk imparator Jimmu’ya kadar uzanıyor. Hanedanı birçok kez değişen Çin’in aksine, Japonya’da sadece Yamato olarak bilinen ailenin fertleri imparator olabiliyor. Kökleri bu kadar eskiye dayanan hanedan, erkek varis sıkıntısıyla ilk kez karşılaşmıyor. 90’ların sonunda da ülke benzer bir tartışmanın içindeydi. 2006’da bir erkek varis doğunca, problem halının altına süpürüldü. Konuyu yeniden gündeme getiren ise İmparator Akihito’nun 2019’da tahtı bırakması oldu. Oğlu Naruhito (61) tahtı devraldı fakat onun sadece kızı var. Varis olabilecek tek kişi; İmparator’un 14 yaşındaki erkek yeğeni. Sonrası ise meçhul. Tartışma yeniden ısınmaya başlayınca, Başbakan Yoşihide Suga “Tahtın yalnızca erkeklere kalmasına öncelik verilmelidir” diyerek yasa değişikliğine kırmızı ışık yaktı. Fakat parlamentonun konuyu gündeme alma ihtimali yüksek, muhazafakar kesimin temsilcisi Suga ise olası bir değişiklik girişimiyle savaşmaya hazır. Şimdi bu tartışmayı bir kenara bırakıp olayların bu duruma nasıl geldiğine bakalım.
İmparatorların soyadı yok
Japonya’da tarih boyunca tek hanedan olduğu için imparatorların soyadı yok. Bugün tahtta oturan Naruhito, ilahi bir varlık olarak görülen son Japon imparatoru Hirohito’nun torunu. II. Dünya Savaşı sonrası ABD işgali altındayken, monarşinin ilahi statüsünden vazgeçildi ve imparator siyasi konulardan çekildi. Anayasa’ya göre İmparator’un görevleri sembolik. Milleti birleştirici bir unsur ve geleneği korumakla yükümlü. Baharda ilk pirinci ekmek, sonbaharda ilk ürünü toplamak gibi görevleri var. Ancak Japonların saltanata saygısı yüksek. Anketlere göre imparatorluk ailesine verilen destek yüzde 80’lerde. Bunda, 2019’da tahtı bırakan Akihito’nun 30 yıllık halka yakın performansının payı çok büyük.Ulusal çiçek krizantem
Kasımpatı olarak bildiğimiz krizantemin Japonya’da kutsal bir önemi var. Dünyanın en uzun ömürlü hanedanının, bu uzun ömürlü çiçeği sembol olarak seçmesi tesadüf değil. 16 yapraklı bir krizantem, 1869’dan bu yana İmparatorluk Mührü. Ülkede İmparatorluk makamı da “Krizantem Tahtı” olarak anılıyor.
