Uzmanlara ve yetkililere göre Hamas, hayır kurumlarından ve dost ülkelerden destek sağlamak için küresel bir finansman ağı kullanıyor, Gazze tünellerinden nakit geçiriyor ya da uluslararası yaptırımları aşmak için kripto para birimlerini kullanıyor. Ancak Gazze Şeridi'ni yöneten Hamas, grubun silahlı savaşçılarının çoğu sivil yüzlerce İsraillinin ölümüne yol açan saldırılarının ardından fonlara erişimde daha fazla engelle karşılaşacak. İsrail, 75 yıldır süren çatışmalarda Gazze'ye yönelik en ağır bombardımanla karşılık verdi.
Bazı hesaplar bloke edildi
Bu hafta başında İsrail polisi, yetkililerin Hamas'ın bağış toplamasıyla bağlantılı olduğunu söylediği bir Barclays banka hesabını dondurduklarını ve bağış toplamak için kullanılan kripto para hesaplarını bloke ettiklerini, ancak kaç hesap olduğunu ya da varlıkların değerini belirtmediklerini söyledi. Bu hamle, Hamas'ın ya da İslami Direniş Hareketi'nin 2007'den bu yana Gazze Şeridi'nde yürüttüğü hükümetin temelini oluşturan, bazıları meşru, çoğu gizli karmaşık bir mali ağa bir bakış sağladı.
Bütçesi 300 milyon doları aşıyor
Terörle mücadele konusunda uzmanlaşmış eski bir ABD yetkilisi olan Matthew Levitt, Hamas'ın 300 milyon doları aşan bütçesinin büyük bir kısmının iş dünyasından alınan vergilerden, İran ve Katar gibi ülkelerden ya da hayır kurumlarından geldiğini tahmin ediyor. Geçtiğimiz Şubat ayında Dışişleri Bakanlığı Hamas'ın diğer Körfez ülkelerinde fon topladığını ve Filistinlilerden, diğer gurbetçilerden ve kendi hayır kurumlarından bağış aldığını söyledi.
Hamas geçmişte bağışçılarına getirilen mali kısıtlamaların İsrail'e karşı meşru direnişi etkisiz hale getirmeye yönelik bir girişim olduğunu öne sürdü. Levitt, ABD ve İngiltere gibi ülkeler tarafından terör örgütü olarak yaptırım uygulanan Hamas'ın, artan uluslararası kısıtlamalardan kaçınmak için giderek daha fazla kripto para birimleri, kredi kartları veya uydurma ticari anlaşmalar kullandığını söyledi.
"Kriptoyu en başarılı kullananlardan biri"
Blockchain araştırma firması Elliptic'in kurucu ortağı Tom Robinson, "Hamas, terörizmin finansmanı için kriptoyu en başarılı kullananlardan biri oldu" dedi. Ancak bu yıl Hamas, bir dizi kayıptan sonra kriptodan geri adım atacağını söyledi. Kripto paranın defter sistemi bu tür işlemleri izlenebilir hale getirebilir. Blockchain araştırmacıları TRM Labs bu hafta bir araştırma notunda, Hamas'ın dahil olduğu şiddet olaylarının ardından kripto bağış toplamanın daha önce arttığını söyledi. TRM Labs, Mayıs 2021'deki çatışmalardan sonra Hamas kontrolündeki kripto adreslerinin 400 bin dolardan fazla para aldığını söyledi. Ancak TRM, geçen hafta sonu yaşanan şiddet olaylarından bu yana, Hamas'la bağlantılı önde gelen destek gruplarının kripto aracılığıyla sadece birkaç bin dolar taşıdığını belirtti.
TRM, "Düşük bağış hacminin olası bir nedeni, İsrailli yetkililerin onları hemen hedef almasıdır" dedi ve İsrail'in son yıllarda Hamas bağlantılı adreslerden on milyonlarca dolar değerinde kripto para ele geçirdiğini ekledi. Aralık 2021 ile bu yılın Nisan ayları arasında İsrail, Hamas ile bağlantılı olduğunu söylediği yaklaşık 190 kripto hesabına el koydu.
"İran yılda 100 milyon dolar destek sağlıyor"
İster kripto ister başka yollarla olsun, Hamas'ın müttefikleri Gazze'ye para ulaştırmanın yollarını buldular. ABD Dışişleri Bakanlığı, İran'ın Hamas da dahil olmak üzere Filistinli gruplara yılda 100 milyon dolara kadar destek sağladığını söyledi ve paravan şirketler, nakliye işlemleri ve değerli metaller aracılığıyla para taşıma yöntemlerini gösterdi. İranlı yetkililer Reuters'ın yorum talebine yanıt vermedi.
Şirketler ağı
ABD Hazinesi, Hamas'ın geçen yıl itibariyle Türkiye'den Suudi Arabistan'a kadar birçok ülkede 500 milyon dolarlık yatırımı yöneten gizli bir şirketler ağı kurduğunu açıkladı ve Mayıs 2022'de bu şirketlere yaptırım uygulanacağını duyurdu. İsrail uzun zamandır İran'ın dini liderlerini Hamas'a silah sağlayarak şiddeti körüklemekle suçluyor. İsrail'i tanımayan Tahran ise örgüte maddi ve manevi destek verdiğini söylüyor. Filistin davasını desteklemek 1979 devriminden bu yana İslam Cumhuriyeti'nin temel direklerinden biri ve ülkenin kendisini Müslüman dünyanın lideri olarak göstermesinin bir yolu.
Gaz zengini Katar da 2014'ten bu yana Gazze'ye yüz milyonlarca dolar ödedi ve bir noktada bölgenin tek elektrik santralinin işletilmesine yardımcı olmak ve Hamas tarafından yönetilen hükümetteki muhtaç aileleri ve kamu görevlilerini desteklemek için ayda 30 milyon dolar harcadı. Katarlı bir yetkili, hükümetten gelen yorum talebine cevaben "Katar'ın yardımı en yoksul Filistinli ailelere 100 dolar sağlıyor ve Gazze'de bir gün boyunca elektrik süresini uzatıyor" dedi ve yardımın Filistinli ailelerin yaşam kalitesini korumasını sağladığını sözlerine ekledi. Bölgenin en büyük ABD askeri üssüne, Taliban'a ve diğer gruplara ev sahipliği yapan Katar, dış politikada ip üstünde yürüyor ve sık sık arabuluculuk yapmasına izin veriyor.
Süreç hakkında bilgi sahibi bir kaynak, Katar'ın Gazze'ye sağladığı fonların aslında İsrail üzerinden geçtiğini söyledi. Fonlar Katar'dan İsrail'e elektronik olarak aktarılıyor. İsrailli ve BM yetkilileri nakit parayı sınırdan Gazze'ye elden taşıyor. Nakit doğrudan Gazze'deki ihtiyaç sahibi ailelere ve kamu görevlilerine dağıtılıyor ve her aile ya da bireyin isminin yanına parayı aldığına dair imza atması gerekiyor. Bu belgenin bir nüshası İsrail'e, bir nüshası BM'ye ve bir nüshası da Katar'a gidiyor.
Katar hükümet yetkilisi, "Katar'ın Gazze Şeridi'ne yaptığı yardımlar İsrail, BM ve ABD ile tamamen koordine ediliyor" dedi. Katar son yıllarda Gazze'nin tek elektrik santrali için İsrail'den yakıt satın aldı. Ayrıca Hamas'ın yeniden satabileceği ve gelirini maaşlar için kullanabileceği Mısır yakıtı da gönderdi. Düşünce kuruluşu Royal United Services Institute'den Stephen Reimer, örgütün resmi finans kanallarına erişimini tamamen kısıtlamaya yönelik yeni girişimlerin sınırlı başarıya ulaşacağını öngördü. Reimer,"Finansman taktikleri bunları aşacak şekilde gelişti" dedi.
Nimet Kıraç, Hamas-İsrail savaşında son durumu ve özel söyleşilerinden çarpıcı notları anlattı
