Sam Bankman-Fried'ın federal dolandırıcılık suçlamalarından kurtulma çabası tek bir soruya indirgenebilir: Dürüst bir hata sonucu 8 milyar doların izini kaybetmek mümkün mü? Bankman-Fried, FTX'in çöküşünden sonra verdiği röportajlara ve yazdığı yazılara göre ticaret şirketi Alameda Research'ün FTX'e dev bir borcu olduğunu çok geç olana kadar fark edemediğini söyledi. Başarısızlığı özensiz muhasebeye bağladı ve kendisini günlük operasyonlardan ne olup bittiğini bilemeyecek kadar uzak bir yönetici olarak tanımlayarak astlarını suçladı. Savcıların daha basit bir hikayesi var: Parayı o çaldı.
Bankman-Fried'in dolandırıcılık ve komplo iddiasıyla yargılanmasına bu hafta New York federal mahkemesinde başlandı. Kendisine yöneltilen tüm suçlamaları reddetti. Avukatlarından Mark Cohen, jüri üyelerine FTX-Alameda ilişkisinde yasadışı hiçbir şey olmadığını söyledi ve kayıpları hızla büyüyen bir startup için tipik olan zayıf risk kontrollerine bağladı. Çarşamba günü duruşmanın açılış konuşmasında Cohan, "Kısacası, FTX ve Alameda arasındaki bu iş ilişkilerinin her birinin iş uygulamalarına uygun olduğunu öğreneceksiniz. Büyük bir dolandırıcılık planı oluşturmak için kurulmadılar" ifadelerini kullandı.
FTX ve Alameda iç içe geçmiş durumdaydı ve her ikisinin de çoğunluk hissesi Bankman-Fried'a aitti. Bankman-Fried, Alameda'daki CEO'luk görevinden ayrıldığı 2021 yılına kadar her iki firmanın da CEO'suydu. ABD'li yetkililer, bu hamleye rağmen Bankman-Fried'in Alameda'nın nihai karar mercii olmaya devam ettiğini söylüyor. FTX'in geçen yılın sonlarında çökmesinin ardından Bankman-Fried gazetecilerle yaptığı görüşmelerde, attığı tweetlerde ve hatta Kaliforniya'daki ailesinin evinde mahkeme kararıyla gözaltında tutulduğu sırada yayınladığı bir Substack'te olayların kendi versiyonunu anlattı.
Olayların nasıl gerçekleştiğini anlattı
Bankman-Fried milyarlarca doların FTX'in müşteri mevduatlarını işleme şekli nedeniyle kaybolduğunu açıkladı. Müşteriler FTX'e para havale ettiklerinde, dolarlarını genellikle Alameda tarafından kontrol edilen banka hesaplarına yatırıyorlardı, bu da FTX'in kendi banka hesabını almakta zorlandığı ilk günlerden kalma bir miras. Bu durum Alameda'nın FTX'e borçlu olduğu anlamına geliyordu. FTX bu borcu fiat@ adlı bir iç hesaba kaydetti. Bu hesap Alameda'nın FTX müşterilerinin birikmiş mevduatlarından topladığı nakit miktarını yansıtıyordu.
Bankman-Fried, FTX'in Alameda'nın borsadaki varlık ve yükümlülüklerinin borcu takip ettiği sürece işe yaraması gerektiğini söyledi. Ancak, hem FTX hem de Alameda'nın fiat@ hesabını, yaklaşık 8 milyar dolara yükselmesine rağmen izlemede başarısız olduğunu söyledi. Bankman-Fried'e göre sonuç her iki firmadaki yöneticilerin Alameda'nın FTX üzerinde aldığı riskleri büyük ölçüde hafife alması ve kayıpları absorbe etmek için sahip olduğu yastığın boyutunu abartmasıydı.
Borcun boyutunu fark etmediklerini iddia etti
Bankman-Fried çöküşten sonra yazdığı notlarda, geliştiricilerin Alameda'nın fiat@ hesabı aracılığıyla FTX'e 8 milyar dolar borçlu olduğunu ancak Haziran 2022'de fark ettiklerini yazdı. Bu rakamın onları şaşırttığını, çünkü hesabın en son kontrol edildiğinde 1 milyar dolardan az para içerdiğini de sözlerine ekledi. Bankman-Fried, "13 Haziran 2022'den önce 8 milyar dolarlık borcun farkında olan var mıydı? Farkında olduklarından emin değilim. Ben kesinlikle değildim" diye yazdı. Bankman-Fried'in fiat@ hesabına ilişkin notları, ev hapsi sırasında eski FTX şefini defalarca ziyaret eden sosyal medya fenomeni Tiffany Fong tarafından The Wall Street Journal ile paylaşıldı. Bankman-Fried, Fong'a bir kısmını medya ile paylaştığı bir dizi yazı verdi.
Hükümete göre ne oldu?
Kasım ayında, bir dizi çöküş Alameda'nın varlıklarının değerini düşürdükten sonra, firmanın sallantılı mali durumu hakkındaki ifşaatlar FTX müşterilerinin borsadan milyarlarca dolar çekmesine yol açtı. Nakit sıkıntısı çeken FTX para çekme işlemlerini durdurdu. Mahkeme dosyalarına göre Bankman-Fried acil durum finansmanı sağlamak için çabalarken, FTX'in bilançosundaki 8 milyar dolarlık deliği, kur yaptığı potansiyel yatırımcılara gizli, kötü etiketlenmiş fiat@ hesabına atıfta bulunarak açıkladı.
Savcılar muhtemelen Bankman-Fried'in hikayesindeki boşlukları tespit ediyor. Müşteri fonlarının kötüye kullanımı konusunda bilgisiz olmaktan çok uzak olduğunu söylediler. Bunun yerine, mevduatların siyasi bağışlar, risk sermayesi yatırımları ve Bahamalar'da 200 milyon dolardan fazla gayrimenkul alımı için kullanılması talimatını verdiğini belirttiler. Bankman-Fried'in FTX'in web sitesinde paralarının güvende olacağını iddia eden yanıltıcı hizmet şartları ile müşterileri dolandırdığını öne sürdüler.
"Parayı kendisi için harcadı"
ABD Savcı Yardımcısı Thane Rehn çarşamba günü savcılığın açılış konuşmasında, "Başkalarının parasını aldı. Bu parayı her türlü şekilde kendisi için harcadı ve bu konuda yalan söyledi" dedi. FTX ve Alameda'nın müşteri fonlarını idare etme biçiminin geleneksel finans piyasalarında gerçekleştirilmesi neredeyse imkansızdı. ABD hisse senedi piyasasında yatırımcılar paralarını, müşteri nakitlerini kendi ticari faaliyetleri için kullanılan sermayeden ayırma konusunda katı kurallarla karşı karşıya olan aracı kurumlara yatırırlar. Diğer kurallar borsaların bir tüccarı diğerine tercih etmeyen tarafsız platformlar olmasını gerektiriyor. Yetkililer ayrıca borsaların alım satım firmalarıyla iç içe geçmesini de çıkar çatışması olarak değerlendirerek engelliyor.
Massachusetts Teknoloji Enstitüsü mezunu olan ve bir zamanlar parlak bir tüccar olarak tanınan Bankman-Fried'in bir dizi aptalca hata yaparak milyarlar kaybedip kaybetmediğine nihayetinde jüri üyeleri karar verecek. Geçen yılın sonlarında Journal'a verdiği bir röportajda eski FTX şefi de aynı soruyu düşündüğünü söylemişti. Bankman-Fried, "Başarı beni ele geçirdi. Çok kibirli oldum ve kendimi 'her şey muhtemelen yoluna girecek' duygusuyla eğittim. Ve bir süre için her şey yolunda gitti" ifadelerini kullandı.
