28 Haziran'da yapılacak İran cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde başlayan canlı yayın tartışmalarının üçüncüsünde gündem internet yasakları ve zorunlu başörtüsü uygulamasıydı. 6 adayın katıldığı münazara, devlet televizyonunda canlı yayınlandı. Seçimlerde muhafazakarları Muhammed Bakır Kalibaf, Said Celili, Emir Hüseyin Kadızadehaşimi, Ali Rıza Zakani ve Mustafa Purmuhammedi temsil ederken reformist kanattan sadece Mesud Pezeşkiyan yer alıyor.
Pezeşkiyan'dan internet yasaklarının çoğunu kaldıracağım vaadi
Seçimin tek reformist adayı Mesud Pezeşkiyan, yaklaşık 4 saat süren münazarada, internet yasaklarının kriz zamanlarında olabileceğini ancak normal koşullarda halka zarar verdiğini belirterek, "Cumhurbaşkanı olursam internetteki birçok yasak ve kısıtlamayı kaldıracağım" dedi. Pezeşkiyan, ülkedeki zorunlu başörtüsü uygulamasına ilişkin ise "Nasıl daha önce kadınlarımızdan başörtüsünü alamadılarsa şimdi biz de kadınlara zorla başörtüsü taktıramayız" ifadesini kullandı.
Purmuhammedi: İnternet yasaklarıyla VPN mafyası ortaya çıktı
Adaylar arasındaki tek din adamı Mustafa Purmuhammedi, internet yasaklarının mecrasından çıktığını dile getirerek, "Filtreleme bir noktada doğruydu ancak devam etmesi endişe verici bir hale geldi." değerlendirmesinde bulundu. Vatandaşların yasakları aşabilmek için satın aldıkları VPN hizmetlerine işaret eden Purmuhammedi, "Bu yasaklarla ortaya çıkan VPN mafyasının varlığı insanların cüzdanlarını boşaltıyor ve güvenlik tehlikeye giriyor" diye konuştu.
Purmuhammedi, zorunlu başörtüsünün "kanun hükmü" olduğunu ancak bunun zorla olmayacağını ve cumhurbaşkanı olması halinde şu anda tartışılan ve kurala uymayan kadınlara çeşitli müeyyideler getirmesini öngören yasayı geri çekeceğini belirtti.
Bakır Kalibaf: Özül durum hariç yasak olmamalı
Muhafazakar aday Muhammed Bakır Kalibaf, ülkede karışıklık ve protesto gibi özel durumlar haricinde internet yasaklarına karşı olduğunu söyledi. Kalibaf, yasaklar nedeniyle VPN kullananların oranının yüzde 67'ye çıktığına dikkati çekerek, Riski ortadan kaldırmak yerine artırdık ve hem ekonomik hem maddi zarar hem de manevi zarar gördük" dedi. Zorunlu başörtüsü yasasına ilişkin ise Kalibaf, bunun "saygı olmadan, gerginlik ve şiddetle" çözülemeyeceğini ifade etti. Kalibaf, polisin kadınlara müdahalesi sırasında "acı hadiselerin de yaşandığını ve bunların durdurulması gerektiğini" belirtti.
Celili yerli uygulamalara işaret etti
Muhafazakar aday Said Celili de internet yasaklarına değinmeden yabancı uygulamaların yerine geliştirilen yerli platformlara işaret etti. Celili, yabancı platformların güvenlik tehdidi oluşturabileceğini dile getirdi. Başörtüsü konusunda ise Celili, "Başörtüsü, kadınların sosyal varlığının kıyafetidir ve mahremiyetlerinin korunmasında ve ilerlemesinde önemli rol oynar" dedi.
Zakani'den Pezeşkiyan'a: Seçilmenize izin vermeyeceğim
Diğer iki muhafazakar aday Kalibaf ya da Celili lehine çekileceği öngörülen Ali Rıza Zakani, Pezeşkiyan ile Purmuhammedi'nin seçim merkezlerinin ortak çalıştığını iddia etti. Bunun üzerine Pezeşkiyan, "Kesinlikle sonuna kadar (aday) kalacak mısın?" diye sordu. Zakani de "Ben kesinlikle kalacağım ve sizin cumhurbaşkanı olmanıza izin vermeyeceğim" dedi. Buna cevaben Pezeşkiyan, "Bu bir yarış ve kararı halk verecek. Kimse kimseyi engellemeyemez" ifadesini kullandı.
İlk iki tartışma ekonomi üzerineydi
Mayıs ayında yaşanan helikopter kazasında ölen İran cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin yerine geçmek için yarışan altı aday, Perşembe günü yapılan canlı yayın tartışmasında ise İran'ın yaptırımlardan etkilenen ekonomisini canlandırmaya odaklandı. Adaylar ayrıca enflasyon, bütçe açığı, akaryakıt tüketimi sübvansiyonları ve eğitimi de tartıştı. Hepsi yaptırımların kaldırılması ve reformların başlatılması sözü verdi, ancak hiçbiri somut ayrıntılar sunmadı.
Müzakere mesajı
Yarışın önde gelen adaylarından 62 yaşındaki Kalibaf, Batı'nın İran'a uyguladığı yaptırımların kaldırılmasıyla ilgili olarak "Müzakere bir mücadele yöntemidir" dedi.
Turizmi geliştirme sözü
İran'ın cumhurbaşkanı yardımcısı Kadızadehaşimi, Reisi'nin yarım kalan yönetimini sürdüreceğini söyledi ve turizm endüstrisini geliştireceğine söz verdi.
Milli Eğitim Bakanlığı'nda hepsi hemfikir
Adayların hepsi, Milli Eğitim Bakanlığı'nın hükümetin en önemli parçası olduğuna inandıklarını, çünkü "ülkenin gelecek neslinin bu bakanlıkta yetiştiğini" söyledi.
Parti farklılıkları çözülmeli
Eski Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi ve eski dışişleri bakanı Muhammed Cevad Zarif gibi reform yanlısı isimlerin desteklediği adaylardan Pezeşkiyan, ekonomik krizin ülke içindeki ve dışındaki parti farklılıklarının çözülmesiyle üstesinden gelineceğini söyledi.
