Suriye Devlet Başkanı Ahmed Şara, ABD Başkanı Donald Trump ile görüşecek. Söz konusu görüşme, uzun yıllar otoriter bir lideri devirdikten sonra uluslararası izolasyonunu kırmak için dünyayı dolaşan Şara için tarihi bir adım niteliği taşıyor.
Trump, Şara'yı ağırlayacak ilk ABD Başkanı olacak ve bu ziyaret, Şara ile ilk kez Suudi Arabistan’da görüşmelerinden altı ay sonra gerçekleşiyor. ABD, kısa süre önce Şara'yı uluslararası terörist listesinden çıkarmıştı.
İktidar ve bölgesel dönüşüm
Reuters'ın haberine göre 42 yaşındaki Şara geçen yıl kuzeybatı Suriye’deki kendi kontrolündeki bölgelerden başlattığı hızlı operasyonla uzun süredir iktidarda olan Cumhurbaşkanı Beşar Esad’ı devirdi. Suriye’nin bölgesel yönelimi hızla değişti; Esad’ın müttefikleri İran ve Rusya’dan uzaklaşırken Türkiye, Körfez ülkeleri ve Washington ile ilişkiler güçlendi.
İkili arasındaki görüşme neleri kapsayacak?
Görüşmenin ana gündem maddelerinden birinin güvenlik olması bekleniyor. ABD, Suriye ve İsrail arasında olası bir güvenlik anlaşması için arabuluculuk yapıyor ve Şam’daki bir hava üssünde askeri varlık kurmayı planlıyor. Ayrıca Suriye’nin, IŞİD ile mücadele için ABD liderliğindeki koalisyona katılması olası ve bu durum Beyaz Saray toplantısında resmiyet kazanabilir.
Toplantı öncesinde Trump, Suriye’de “çok ilerleme kaydedildiğini” açıkladı ve Şara'nın iyi bir iş çıkardığını belirtti. Mayıs ayında Riyad’da bir araya gelen ikili sonrasında Trump, Suriye’ye uygulanan tüm yaptırımların kaldırılacağını duyurmuştu.
Ancak en sert önlemler olan Caesar Yaptırımları, Kongre onayı gerektiriyor. Beyaz Saray ve Dışişleri Bakanlığı yaptırımların 2025 bitmeden kaldırılmasını destekliyor, ancak hükümet kapanmalarının süreci etkileyebileceği belirtiliyor.
Şara'nın ülkeyi 14 yıl süren savaşın ardından yeniden inşa etmek için gerekli olan küresel yatırımları teşvik etmek üzere yaptırımların kaldırılması için güçlü bir şekilde lobi yapması bekleniyor.
Toplumsal gerilim
Suriye’de toplumsal yapı da yeni sınavlarla karşı karşıya. Esad’ın devrilmesinden sonra yaşanan mezhepsel şiddet olaylarında 2.500’den fazla kişi hayatını kaybetti. Bu durum, iç savaşın yaralarını derinleştirirken yeni yönetimin tüm Suriye halkını yönetme kapasitesine dair soru işaretleri doğurdu.
Şara'nın dönüşümü
Öte yandan, Ahmed Şara'nın kendi dönüşümü, ülkesinde yaşanandan hiç de geri kalır değil. 2003’te ABD öncülüğünde Irak işgali sırasında El Kaide’ye katılan Şara, burada yıllarca ABD hapishanelerinde kaldı. Daha sonra Suriye’ye dönerek Esad’a karşı isyana katıldı.
2013’te ABD, Şara’yı El Kaide bağlantıları nedeniyle terörist ilan etti. 2016’da örgütle bağlarını koparan Şara, Suriye’nin kuzeybatısında etkisini pekiştirdi. ABD, Şara’nın başına konulan 10 milyon dolarlık ödülü Aralık ayında kaldırdı ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Şara ve İçişleri Bakanı Anas Khattab’a yönelik terörle ilgili yaptırım kararlarını geçtiğimiz hafta kaldırdı.
SDG konusu
Middle East Eye'ın haberine göre ABD, Suriye'nin kuzeydoğusunda konuşlu yaklaşık 1.000 asker ile “sonsuz savaşları” sona erdirme çabalarını sürdürüyor. Kürtlerin hakim olduğu Suriye Demokratik Güçleri (SDG), ABD’nin uzun süredir ana güvenlik ortağı oldu. ABD’nin SDG desteği, Türkiye tarafından PKK’nın bir uzantısı olarak görülüyor ve sürekli bir gerilim kaynağı oluşturuyor.
Şara'nın ABD’ye yaklaşması, SDG’ye olan desteğin gereksiz hale gelmesini sağlayabilir. Suriye askerlerinin Türk askeri akademilerine dahil edilmesi ve ABD ile yakın askeri işbirliği, Şara'nın güçlerini profesyonel hale getirmeyi amaçlıyor. Önümüzdeki dönemde IŞİD tutuklularının ve ailelerinin Şam yönetimine devredilmesi bekleniyor.
Hakan Fidan Washington'da
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın 10 Kasım Pazartesi günü ABD'de olacak. Bakanlığın sayfasından ve X hesabından yapılan açıklamada, "Sayın Bakanımız, 10 Kasım 2025 tarihinde ABD’ye bir ziyaret gerçekleştirecektir," ifadeleri yer aldı.
Ancak Fidan'ın ABD'ye ne amaçla gideceği, hangi temaslarda bulunacağı veya ülkede kaç gün kalacağına dair herhangi bir ayrıntı verilmedi.
Kaynak: Gazete Oksijen
