Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan 2024 Yükseköğretim İstihdam Göstergeleri, üniversite mezunlarının iş hayatındaki yerini net bir şekilde ortaya koyuyor. Veriler, bazı alanlarda yüksek istihdam oranları ve kısa iş bulma süreleri dikkat çekerken, bazı bölümlerin ise sektörle uyum ve kazanç açısından zorluklar yaşadığını gösteriyor.
2024 yılında yükseköğretim mezunlarının kayıtlı istihdam oranı yüzde 75 olarak gerçekleşti. Ancak bir önceki yıla göre hem lisans hem de ön lisans düzeyinde hafif düşüşler yaşandı. Lisans mezunlarının kayıtlı istihdam oranı 2023'teki yüzde 75,6'dan 2024'te yüzde 75,0'e gerilerken, ön lisans mezunlarında bu oran yüzde 67,7'den yüzde 66,4'e düştü. Bu durum, artan mezun sayısı ve piyasadaki rekabetin bir göstergesi olarak yorumlanabilir.
Tıp ve polis meslek eğitimi istihdamda zirvede
Verilere göre, belirli bölümler adeta "garanti" diyebileceğimiz düzeyde yüksek istihdam oranlarına sahip. Lisans düzeyinde tıp yüzde 96,4 ile, ön lisans düzeyinde ise polis meslek eğitimi yüzde 92,3 ile zirvede yer alıyor. Bu durum, sağlık sektöründeki sürekli ihtiyaç ve kamu güvenliği alanındaki düzenli alımların bir yansıması.
Lisans seviyesinde en yüksek istihdama sahip bölümler:
- Tıp: %96,4
- Özel eğitim öğretmenliği: %95,1
- Elektrik öğretmenliği: %92,4
- Dil ve konuşma terapisi: %91,9
- Elektronik öğretmenliği: %91,9
Ön lisans seviyesinde en yüksek istihdama sahip bölümler:
- Polis meslek eğitimi: %92,3
- Elektrik enerjisi üretim, iletim ve dağıtımı: %88,2
- Endüstriyel kalıpçılık: %87,4
- Metalurji: %85,2
- Doğalgaz ve tesisatı teknolojisi: %84,5
Mezun olunan bölüme göre istihdam bekleme süreleri
Ortalama iş bulma süresi lisans mezunları için 2024'te 14,4 ay olarak sabit kalırken, ön lisans mezunları için bu süre 15,9 aydan 16,0 aya yükseldi. Bu veriler, üniversite mezunlarının mezuniyet sonrası iş arama sürecinin ortalama bir yılı aştığını gösteriyor.
Ancak bazı bölümler, bu ortalamanın çok altında bir sürede mezunlarını iş hayatına kazandırıyor.
Lisans mezunları için en kısa iş bulma süresi olan bölümler:
- Dil ve konuşma terapisi: 2,2 ay
- Tıp: 4,1 ay
- Özel eğitim öğretmenliği: 4,3 ay
- Eczacılık: 5,1 ay
- Ebelik: 7,6 ay
Ön lisans mezunları için en kısa iş bulma süresi olan bölümler:
- Polis meslek eğitimi: 2,9 ay
- Optisyenlik: 9,4 ay
- Aşçılık: 10,9 ay
- Eczane hizmetleri: 11,8 ay
- Sivil havacılık kabin hizmetleri: 11,8 ay
Kazançta pilotaj ve polis meslek eğitimi öncü
Kazanç durumları incelendiğinde, yüksek istihdam oranlarına sahip bazı bölümlerin aynı zamanda yüksek maaş potansiyeli sunduğu görülüyor.
Lisans mezunları içinde aylık ortalama kazancı en yüksek bölümler:
- Pilotaj
- Matematik mühendisliği
- Uzay mühendisliği
- Tıp
- Uçak mühendisliği
Ön lisans mezunları içinde aylık ortalama kazancı en yüksek bölümler:
- Polis meslek eğitimi
- Uçak teknolojisi
- Perakende satış ve mağaza yönetimi
- Marka iletişimi
- Elektrik enerjisi üretim, iletim ve dağıtımı
Mezun olduğu alanla uyumlu çalışma oranı: Sosyal bilimlerde büyük açık
Lisans mezunlarının öğrenim gördükleri alanla uyumlu bir meslek grubunda çalışma oranı 2024'te yüzde 56,1 olarak gerçekleşti. Bu oran, her iki mezundan birinin eğitimini aldığı alanda istihdam edildiğini gösteriyor. Ancak bu alandaki en düşük uyum oranı, yüzde 20,1 ile sosyal bilimler, gazetecilik ve enformasyon alanında yaşandı. Ön lisans mezunlarında da benzer bir durum söz konusu olup, aynı alanda uyum oranı yalnızca yüzde 8.
Kaynak: Gazete Oksijen
