Apple için son aylarda darbeler peş peşe geliyor. Foxconn Teknoloji Grubu’nun Çin merkezli devasa iPhone fabrikasında yaşanan işçi huzursuzlukları ve üretimin durmasının, Apple'ın yılın en önemli dönemi olan tatil sezonunda milyonlarca cihazın satışını kaçırmasına neden olması bekleniyor. Çoğu ekonomist, önümüzdeki yıl küresel bir resesyonun yaşanacağını ve Apple'ın sattığı pahalı cihazlara yönelik tüketici iştahının azalacağını tahmin ediyor.
Piyasa değerinin dörtte birini kaybetti
Merkez bankaları enflasyonu dize getirmek için faiz oranlarını hızla artırırken, teknoloji hisseleri gözden düştü. Apple hisseleri bu yıl yaklaşık 800 milyar dolar ya da piyasa değerinin yaklaşık dörtte birini kaybetti. Aynı zamanda Apple, App Store poliçeleri nedeniyle artan bir antitröst incelemesi altında. 2024 yılında yürürlüğe girecek katı AB gerekliliklerine uymak için iPhone ve iPad'lerinde başka kaynaklardan gelen uygulamalara izin vermeye hazırlanıyor. Uygulamalarda tekelliğe karşı yapılan bir darbe olarak değerlendirilebilecek bu durum, Apple’ın App Store’dan getirmesi beklenen 23 milyar dolarlık elmasından büyük bir ısırık alabilir.
Sadece yüzde 24’lük bir düşüş
Bütün bu kötü haberlerin arasında Apple hisseleri bir şekilde ayakta durmaya devam ediyor. 16 Aralık itibariyle Meta Platforms Inc. şirket değerinin yüzde 64’ünü, Amazon.com Inc. ise yüzde 47’sini kaybederken, Apple sadece yüzde 24’lük bir düşüş yaşadı.
Piyasa değeri 2,1 trilyon dolar
Apple hisselerinin bu performansına anlam verebilmek için ilk bakılması gereken yer Apple’ın getirdiği muazzam kar. Dünyanın en değerli şirketi olan Apple, 2,1 trilyon dolarlık piyasa değeriyle S&P 500’deki bütün şirketlerin önünde. Ancak yatırımcıların gözünde Apple’ı diğer şirketlerden asıl ayıran şey, bu kazançlarla ne yaptığı.
Hissedarlarını mutlu tutuyor
Şirket son beş yılda faaliyetlerinden 454 milyar dolar nakit elde etti. Apple bu kârı önemli şirketleri satın almak için kullanmak yerine, bu nakdin tamamını ve daha fazlasını hisse geri alımları ve temettüler şeklinde hissedarlarına geri verdi. Apple’ın hissedarlarına geri yaptığı bu yatırım, Exxon Mobil Corp. ve JPmorgan Chase & Co. şirketlerinin piyasa değerinden daha fazla.
Apple hisselerine sahip bir varlık yönetim şirketi olan Bokeh Capital Partners LLC'nin kurucusu ve baş yatırım yetkilisi Kimberly Forrest bu durumu "Apple, bankacıların yapmalarını istediği her şeyi yapabilirdi; Netflix'i ve Disney’i satın almak gibi. Bunun yerine, disiplinli davranarak hissedar sermayesini geri verdiler ve bunun karşılığını da aldılar” sözleriyle değerlendiriyor.
Bütün şirketler kar kaybederken, karını artırıyor
Apple'ın gelecekteki karına ilişkin beklentiler de hisse değerinin nispeten güçlü olmasını açıklıyor. Bloomberg Intelligence’a göre 2023’te S&P 500’deki teknoloji şirketlerinin toplam karı yüzde 2 düşecek. Teknoloji sektörü için 2023 kazanç tahminleri düşüyor olsa da Wall Street analistleri Apple'ın karında yüzde 2'lik bir artış öngörüyor.
Yapışkan bir platform
Başka önemli bir faktör ise Apple’ın sadık müşterileri. iPhone’un toplam 1 milyardan fazla kullanıcısı var ve bu kullanıcıların çoğu iPad, iMac ve Apple Watch gibi başka Apple ürünlerine de sahip. Bu cihazları birbirine bağlayan iCloud ve ortak uygulamalar gibi durumlar ise, bir kere Apple ailesine giren bir tüketicinin, Apple’ın ağlarına yakalanmasını sağlıyor. Apple o nedenle iş dünyasında yapışkan bir platform olarak biliniyor.
Apple’ın hayal gücü mü köreldi?
Apple’a şüpheyle yaklaşanlar da var. Baron Opportunity Fund’da başkan yardımcısı ve portföy yöneticisi olan Michael Lippert için Apple’ın çığır açan inovasyon günleri geçmişte kaldı. Lippert “iPhone’dan bu yana en son ne zaman gerçekten inanılmaz bir yenilik getirdiler? iPhone'un her yeni sürümü diğerinden sadece biraz daha iyi" dedi.
20 milyon cihaz piyasaya ulaşmayabilir
Foxconn'un Zhengzhou'daki montaj fabrikasındaki işçi huzursuzluğunun bu yıl yaklaşık 6 milyon iPhone Pro ünitesinde üretim eksikliğine yol açması da muhtemel. TF International Securities Group Ltd. şirketinin etkili analistlerinden Ming-Chi Kuo, Apple'ın tatil çeyreğinde 20 milyon iPhone 14 Pro ve Pro Max cihazında eksiklikle karşılaşabileceğini öngörerek daha da kötümser bir tablo çiziyor. Kuo ayrıca bin 599 dolara kadar çıkabilen bu cihazlara olan talebin yavaşlayan ekonomide yok olma riski taşıdığı uyarısında bulundu.
“Dünyanın en zengin nüfusunun yüzde 15’ine sahip”
Bütün bunlara rağmen Apple’ın bu yılki performansı, birçok yatırımcısının mutlu olduğunu gösteriyor. Apple için “Dünyanın en zengin nüfusunun yüzde 15'i üzerinde bir tekelleri var. Başka hiçbir şirketin böyle bir müşteri tabanı yok” diyen Value Point Capital'in müdürlerinden Sameer Bhasin için Apple, ekonomik yavaşlamadan etkilenmeyecek kadar büyük bir şirket.
