Trendyol’dan sonra Türkiye’nin ikinci decacorn’u (değeri 10 milyar doları aşan teknoloji odaklı start-up) ünvanını kazanan ancak küresel faiz oranlarının sıçraması üzerine operasyonlarını sürdürecek yeterli finansman desteği bulamayarak Türkiye dışındaki tüm pazarlardan çekilen Getir’de sancılı dönem sürüyor. Getir’in en büyük yatırımcılarından olan Birleşik Arap Emirlikleri Devlet Fonu Mubadala ile kurucu Nazım Salur arasında bir yönetim çekişmesi yaşanıyor. BAE’li fon Salur’un görevi bırakması için bastırıyor.
Pandemi sırasında aldığı yatırımlarla değeri 12 milyar dolara kadar çıkan Getir, ABD ve Avrupa pazarlarında organik büyüme ve satın almalarla hızlı bir büyüme süreci yakalamış ve “evlere hızlı servis” sektöründe dünyanın önde gelen birkaç şirketi arasına girmişti. Pandemi sonrasında Getir’i ve rakiplerini zorlayan faktör hayatın normale dönmesi ve sokakta alışverişin yeniden başlaması değildi. Salgın sırasında devletlerin yaptığı yüklü harcamalar, sonrasında ise “intikam alışverişi” nedeniyle enflasyonun yükselmesi küresel faiz oranlarını sıçrattı. Getir ve benzeri start-up’lar faizlerin düşük olduğu dönemlerde, girişim sermayesi şirketleri ve devlet fonlarının yatırımlarıyla işletme sermayesi ihtiyaçlarını giderip, faaliyetlerini kolaylıkla sürdürüyordu. Buna karşılık pek çok start-up esas faaliyet karı elde edemiyor, finans jargonuyla “para yakıyordu”.
İddialara göre Getir’in aylık işletme sermayesi ihtiyacı da 50 milyon dolar seviyesine ulaşmıştı. Kurumsal yatırımcılar, bu tip şirketlerin büyümeye yönelik yatırım ihtiyaçlarının azalmasıyla bir gün “başabaş noktasına" geleceklerini, ardından karlı dönemin başlayacağı öngörüsüyle fon aktarımını sürdürüyorlardı. Ancak ABD ve Avrupa’da merkez bankası politika faizlerinin yüzde 5’i aşması, ticari kredilerde çift basamaklı hanelere ulaşılması bu saadet döneminin bitmesine yol açtı.
Bir-iki şirket dışında evlere hızlı servis sektöründeki start-up’lar finansman koşullarının zorlaşması nedeniyle yatırımcı ortak desteği almakta güçlük çekmeye başladı, hatta bazıları battı ya da el değiştirdi. Başta BAE merkezli Mubadala olmak üzere Getir’in yatırımcıları da, şirketin kurucusu Nazım Salur’u zararın azaltılmasına yönelik yeniden yapılanma için sıkıştırmaya başladı. Getir bunun üzerine ABD’de satın aldığı şirketi satmaya; İngiltere; Hollanda ve Almanya gibi ülkelerdeki operasyonlarını durdurup tamamen Türkiye’ye çekilmeye karar verdi. Karar özellikle İngiltere’de yankı yarattı. 1.500 çalışanın işsiz kalması ve Getir’in 2021-2024 dönemi için yıllık 12 milyon 750 bin sterlin karşılığı Londra’nın köklü kulüplerinden Tottenham Hotspur’un sponsoru olması İngiliz basınında konu edildi.
Ancak bu küçülme operasyonu bile finansman gerektiriyordu. Mubadala ve G Squared liderliğinde sağlanan 300 milyon dolar yatırımla gerekli finansman bulundu ve Getir anavatanı Türkiye’ye çekilme sürecini başlattı. Ardından Getir’in pandemi sırasında Doğuş Holding ve Güney Koreli ortağından satın aldığı n11 e-ticaret şirketini elden çıkartarak, nakit imkanlarını güçlendirmeyi hedeflediği duyuldu. Son yatırım turunda, büyük yatırımcılardan sadece Mubadala’nın adının geçmesi şirketteki dengelerin de değişeceğinin habercisiydi. Yatırıma ilişkin basın açıklamasında Getir’in ortakları arasında bulunan ABD merkezli girişim sermayesi devleri Sequoia Capital ve Tiger Global’in adından bahis bile yoktu.
Oksijen’in edindiği bilgilere göre bugüne kadar 2 milyar doların üzerinde yatırım alıp karşılığında hisse veren Getir’in en büyük yatırımcı ortağı, şirkete yaklaşık 1 milyar dolar para koyan Mubadala. Salı akşamı İstanbul finans çevrelerinde konuşulanlara göre Mubadala, şirketin kurucusu ve yöneticisi Nazım Salur’un görevi bırakmasını istedi. BAE merkezli fon, Getir’de üst düzey pozisyonda çalışan Derya Erdemli’nin yönetimi devralması için bastırıyordu.
Salur: Halen görevimin başındayım
Oksijen’in dolaylı yoldan ulaştığı Nazım Salur “Getir yönetiminde böyle bir gündemin olduğu doğru. Şirketin yönetimi konusunda bir ortağımızla anlaşmazlık yaşıyoruz. Ancak halen görevimin başındayım. İlerleyen dönemde ne olur bilemem. Derya Hanım da Pazartesi akşamı itibariyle şirketten ayrıldı” dedi.
Oksijen’in edindiği bilgilere göre Cumhurbaşkanlığı Hükümeti de Getir’deki sıkıntıyı yakından takip ediyor. İş dünyası kökenli Ticaret Bakanı Ömer Bolat devrede. Mubadala’nın Türkiye’yle dostane ilişkileri olan BAE merkezli bir fon olmasının Getir’deki huzursuzluğun giderilmesinde önemli rol oynayacağı belirtiliyor.
