Müziğe erişim altın çağını yaşıyor. Bugün sadece Spotify’da bulunan 100 milyon kadar şarkıyı bir kişinin sadece bir kez dinlemesinin bile 27. yüzyıla kadar süreceği hesaplanıyor. Peki çalışırken müzik dinlemek doğru bir seçim mi? Nature dergisi son sayısında bu soruyu uzmanlara sordu.
Müziğin beyni nasıl etkilediğini inceleyen Montreal McGill Üniversitesi’nden müzisyen ve sinir bilimci Daniel Levitin “Herkes farklı. Her şarkı ve ortam da” diyerek konunun karmaşıklığına dikkat çekiyor. Çalışırken Stevie Wonder, Grateful Dead, Santana dinleyen Levintin’e göre müziğin olumlu ve olumsuz etkileri var.
Bilim müziğin beynimizi nasıl etkilediğini artık biliyor. Kulağımıza ulaşan ses dalgalarının titreşimleri elektrik sinyallerine çevriliyor. Bunlar ilk önce beyin sapında işleniyor ve bu bir irkilme refleksi ve adrenalin salımına neden olabiliyor. Ses yüksekliği, perde, ritim, tempo ve tını gibi bileşenler, işitsel korteksteki devreler ve prefrontal korteksteki tahmin devreleri tarafından analiz ediliyor. Ardından her şey yaklaşık 40 milisaniye içinde bir araya geliyor ve biz sadece müziği duyuyoruz.
Vücut hareket ister
Bu esnada beynin bazı bölgeleri ritmi işliyor, nöronlar bununla senkronize olunca vücudun farklı bölümleri harekete geçmeye çalışıyor. Levitin “Ses işitsel duyu yoluyla gelir ancak tüm vücutta tezahür eder. Baş, gövde, kollar ve bacakların hepsi müziğe göre hareket etmek ister” diyor.
Müzik dinlemek, insanların dikkatlerini toplamalarına yardımcı olan ve onları zevkli aktiviteler aramaya motive eden dopamin ve bazı nörokimyasalları serbest bırakıyor. Hüzünlü müzikler sakinleştirici bir hormon olan prolaktini serbest bırakıyor. Çalışırken müzik dinlediğinizde de bu etkilere maruz kalıyorsunuz.
Torino Üniversitesi'nde müziğin etkilerini araştıran piyanist ve psikolog Andrea Caputo farklı amaçlar için müzik dinlemenin iş tatmini ve performans algılarını nasıl etkilediğini değerlendirmek için 244 çalışanla bir anket yaptı. Katılımcılar ruh hallerini düzenlemek için müzik dinlediklerinde iş performansı ve tatmin puanları yükseliyor. Müziği arka plan gürültüsü olarak dinleyen veya analiz eden katılımcılarda bir değişim gözlenmedi.
