Patrick Kingsley - Adam Entous - Edward Wong / The New York Times
ABD'li yetkililer, İsrail ordusunun Gazze Şeridi'ndeki geniş çaplı kara ve hava harekâtından Hamas'a karşı savaşında daha hedefe yönelik bir aşamaya geçmeye başladığını ve İsrailli yetkililerin Amerikalı muhataplarına özel olarak bu geçişin Ocak ayı sonuna kadar tamamlanmasını umduklarını söylediğini belirtti.
Dışişleri Bakanı Antony Blinken'ın İsrail'de yetkililere Gazze'deki operasyonlarını azaltmaları ve savaşın bölgeye yayılmasını engellemeleri için baskı yapması beklenirken öte yandan İsrail'in bu açıklaması, özellikle de İsrail'in geçen hafta Lübnan'da Hamas'ın üst düzey liderlerini öldüren saldırısı ve Hizbullah'ın ülkedeki bir saldırıda komutanlarından birinin öldürüldüğünü açıklamasının ardından geldi.
Daha az askerle devam
İsrail ordusunun baş sözcüsü Tuğamiral Daniel Hagari, kampanyanın yeni aşamasının daha az asker ve hava saldırısı içerdiğini söyledi. ABD'li yetkililer, Hamas liderlerini bulup öldürmek, rehineleri kurtarmak ve tünelleri yok etmek için Gazze Şeridi'ndeki nüfus merkezlerine girip çıkacak olan seçkin İsrail güçlerinden oluşan daha küçük grupların sahada olacağını kaydediyor.
Hagari Pazartesi günü verdiği bir mülakatta "Savaş aşama değiştirdi, ancak bu geçiş törensiz olacak" diye ekledi.
İsrail'in bu ay başlayan bir süreçle Gazze'deki asker sayısını azaltmaya devam edeceğini söyledi. Gazze'nin kuzeyindeki operasyonların yoğunluğunun şimdiden azalmaya başladığını, ordunun geniş çaplı manevralar yerine tek seferlik baskınlar düzenlemeye yöneldiğini de sözlerine ekledi.
Yeni hedefler: Han Yunus ve Deir El Balah
İsrail'in artık Hamas'ın güney ve orta kalelerine, özellikle de Han Yunus ve Deir El Balah çevresine odaklanacağını söyleyen Hagari, Gazze'ye daha fazla yardım ve çadır girmesine izin verilmesini beklediğini sözlerine ekledi.
ABD'li yetkililer, Gazze'nin kuzeyindeki İsrail askerlerinin sayısının, geçen ay operasyonun en yoğun olduğu dönemde mevcut olan 50 bin askerin yarısından daha azına düştüğüne inandıklarını söyledi. Yetkililer hassas bir konu olduğu için isimlerinin açıklanmaması koşuluyla konuştu.
Geçiş ay sonuna kadar tamamlanacak
Yine de İsrailli yetkililer ABD'li yetkililere geçiş sürecini ay sonuna kadar tamamlamayı umduklarını ancak zaman çizelgesinin sabit olmadığını açıkça belirtti. İsrail güçleri Hamas'ın beklenenden daha sert bir direnişiyle karşılaşırsa ya da beklemedikleri tehditlerle karşılaşırlarsa, çekilmenin boyutu ve hızı yavaşlayabilir ve yoğun hava saldırıları devam edebilir.
ABD Başkanı Joe Biden, İsrail'in Gazze'de yürüttüğü ve ABD silahlarıyla donanmış ordunun Gazze Sağlık Bakanlığı'na göre çoğu sivil yaklaşık 23 bin Filistinliyi öldürdüğü savaşı güçlü bir şekilde destekledi.
Biden baskı altında
Ancak Biden, Hamas'ın 7 Ekim'de İsrail'in güneyine düzenlediği ve 1200 kişinin öldüğü ve 240 rehinenin kaçırıldığı terör saldırılarının ardından İsrail'in başlattığı operasyonu dizginlemesi için uluslararası alanda ve kendi yönetimi içinde baskı altında.
Biden geçen ay yardımcılarına İsraillilerin savaşta yeni aşamaya geçişi 1 Ocak civarında yapmasını istediğini söyledi. İsrailliler ise Amerikalılara kendi geçiş takvimlerini sundu. Bunu duyan Biden'ın yardımcıları İsraillileri daha hızlı hareket etmeye çağırdı.
Geçiş sürecinin başlamasıyla birlikte, İsrailli ve Amerikalı yetkililer arasında Gazze Şeridi'nde kamu düzenini yeniden tesis etmek ve korumak için çalışmalar hız kazandı.
İsrailli yetkililer ABD'li muhataplarına, Gazze Şeridi'ndeki yerel belediye başkanları, güvenlik görevlileri ve önde gelen Filistinli ailelerin liderlerinden oluşan bir ağın, yaşadıkları bölgelerde yakın vadede temel güvenliği sağlamak için devreye girmesini öngördüklerini söyledi. İsrailli yetkililere göre bu yerel liderler insani yardım dağıtımını denetleyebilir ve günlük düzeni sağlayabilir.
Yerel liderlerle çalışmak en iyi seçenek
Her ne kadar bu yerel liderlerin birçoğunun 2007'de bölgenin kontrolünü ele geçiren Hamas'la bazı bağları olması muhtemel olsa da, İsrailli yetkililer, sahadaki yardım gruplarıyla birlikte insani yardım dağıtımına izin vermek ve siviller için bir ölçüde güvenlik sağlamak için bunu en iyi seçenek olarak görüyor.
ABD'li yetkililer Gazze Şeridi'nde orta ve uzun vadede güvenliğin sağlanması için Filistin Yönetimi'nin güvenlik güçleri mensuplarının yeniden eğitilmesini önerdi. ABD'li yetkililer, Gazze Şeridi'nde bu güçlerin en az 6 bin üyesi olduğuna inandıklarını ancak bu kişilerin yeniden eğitilmesinin aylar alacağını ve İsrail'in bu kişilerin konuşlandırılmasını kabul edip etmeyeceğinin ya da yerel halkın bu kişileri nasıl karşılayacağının belirsiz olduğunu söyledi.
İki devletli çözümde fikir birliği yok
Biden yönetimi, savaştan sonra Gazze'yi yönetmesi için "yenilenmiş" bir Filistin Yönetimi çağrısında bulundu ve bunu Gazze ve Batı Şeria'dan oluşan bir Filistin devleti yaratacak iki devletli çözüme giden bir yol olarak gördü. Ancak bu, birçok İsraillinin karşı çıktığı bir öneri. Şu ana kadar İsrailli liderler Batı Şeria merkezli Filistin Yönetimi'nin Gazze Şeridi'ni yönetmesi fikrini neredeyse tamamen dışladı ve birçok Filistinli de Filistin Yönetimi'ni yolsuzluğa bulaşmış ve İsrail'in bir uzantısı olarak görüyor.
Filistin Yönetimi, savaş sonrası yönetime ancak bir Filistin devletinin kurulmasına yönelik daha geniş bir sürecin parçası olması halinde yardımcı olacağını söyledi.
1 Ocak'ta İsrail ordusu Gazze Şeridi'ndeki birkaç bin askerini en azından geçici olarak geri çekmeye başlayacağını duyurdu. İsrailli yetkililer ABD'li muhataplarına özel olarak bunun geçiş sürecinin başlangıcı olduğunu söyledi.
Blinken Cuma günü Türkiye'ye inişinden bu yana bölgedeki pek çok ülkeyi ziyaret etti ve her birinin liderleriyle savaş sonrası Gazze'ye nasıl yardımcı olabileceklerini konuştu. Geziye katılan bir Dışişleri Bakanlığı yetkilisi, Blinken'in İsrailli liderlerle savaşın azaltılması ve önümüzdeki aylarda şeridin nasıl işleyebileceği konusunda konuşmayı beklediğini söyledi.
© 2024 The New York Times Company
