Victoria Kim / The New York Times
Avustralya, 16 yaş altına sosyal medya yasağını uygulama kararıyla çocukların internetteki tehlikeli içeriklere erişimini kontrol eden en kapsamlı adımlardan birine imza attı. Öte yandan çocuklara sosyal medya yasağının nasıl uygulanacağı, hangi platformları kapsayacağı gibi pek çok detay belirsizliğini koruyor.
Avustralya’da Parlamento’nun alt kanadından kabul edilen yasa tasarısı dün Senato’dan da geçti. Başbakan Anthony Albanese, Avustralya’nın çocukların ruh sağlığını, sosyal medyanın nefret ve zorbalık gibi yıkıcı etkilerinden koruma çabalarında bir öncü olarak hareket ettiğini söyledi.
Sorumluluk platformlarda
Albanese yeni yasanın, 16 yaş altının sosyal medya hesabı açmasına engel olacak “makul adımları” atma sorumluluğunu platformlara yüklediğini söyledi. Şirketler, yaş sınırını uygulama konusunda “sistematik” başarısızlıklar durumunda 32 milyon dolara kadar cezalarla karşı karşıya kalabilecek.
Yasa kapsamında çocuklar ya da ebeveynleri bir yaptırımla karşılaşmayacak. Albanese, çocukların bir şekilde yasağı delecek yollar bulup bulmayacağının ise “konu dışı” olduğunu söyledi. Başbakan yaptığı bir açıklamada “Bazı çocukların bir yolunu bulabileceğini biliyoruz ancak sosyal medya şirketlerine eylemlerini düzeltmeleri için bir mesaj gönderiyoruz” dedi.
Avustralya, pek çok ülkede de bulunan içki ya da tütün ürünleri düzenlemeleri gibi, sadece 16 yaş ve üstüne erişilebilir olan “yaş sınırlı sosyal medya platformları” kategorisi oluşturacak.
Nasıl uygulanacak?
Bu sınırlamanın nasıl uygulanacağı ise zorlu bir soru.
Yasa kapsamında sosyal medya kullanıcıları doğrulama sürecinde kimlik bilgilerini sunmak zorunda olacak. Ülkedeki muhafazakar muhalefet, bu önlemin gizlilik haklarına ilişkin endişelerini dile getirmelerinin ardından eklendiğini söyledi.
Hangi platformların yasak kapsamına gireceği de henüz bilinmiyor. Başbakan, Snapchat, TikTok, Instagram ve X’in yasak kapsamında olacağını söylerken YouTube ve WhatsApp gibi mesajlaşma uygulamalarının yasak dışında tutulması bekleniyor.
Dünya örnekleri neler?
Fransa geçen yıl 15 yaş altı sosyal medya kullanıcıları için ebeveyn izni kuralı içeren bir yasayı kabul etmiş, Avrupa Birliği ülkelerinde benzer adımlar için çağrıda bulunmuştu. ABD’nin Florida eyaleti bu yıl 14 yaş altı kullanıcılara sosyal medya yasağı, 14-15 yaş için aile rızası getirmişti. Ancak Florida’daki adımın anayasal engellerle karşılaşması bekleniyor.
"Kulağa hoş gelse de pratik değil"
Avustralya’da 6 News isimli, çoğunlukla gençlerin çalıştığı bir haber sitesini yöneten 17 yaşındaki Leo Puglisi, 14 yaşındaki kardeşinin bir şekilde yasağı delme yolunu bulacağından emin olduğunu söylüyor. Puglisi, sosyal medyanın bugünlerde büyümenin vazgeçilmez bir parçası olduğunu düşünüyor. Kendisi ve arkadaşlarının sosyal medyanın olası zararlarının farkında olduğunu söyleyen Puglisi, kendine benzer ilgi alanları olan toplulukları bulmak için platformların gerekli olduğunu savunuyor ve ekliyor: “Bu yasa platformların tehlikeleriyle başa çıkmak için yeterli olmayacaktır. Zararlı içeriklerin hiçbiri kaldırılmayacak. Sadece göreceğiniz zamanı 16 yaşına itiyor. Kağıt üzerinde kulağa iyi gelebilir ama gerçekte hiç de pratik değil”
Ebeveynler memnun
Yaşları 7 ve 15 arasındaki beş çocuk annesi Dany Elachi ise yasanın sosyal medya kullanımı hakkındaki normları değiştireceğine inanıyor. Pek çok ebeveyn sosyal medyanın zararlı etkilerinin farkında ancak çocuklarına yasaklarsa dışlanmış hissedecekleri için çaresiz hissediyor.
Çocukların akıllı telefon ve sosyal medya kullanımını geciktirmeyi amaçlayan ebeveynlerden oluşan Heads Up Alliance isimli bir grubun kurucularından olan Elachi “Çocuğunun platformlara girmediğinde dışlanmış hissedeceğini düşünmek pek çok ebeveyni baskı altında hissettiriyor” diyor.
Kuzey Sidney’i temsil eden bağımsız milletvekili Kylea Tink, Parlamento’nun alt kanadında yasayı eleştirdi ve “bulanık bir enstrüman” olarak niteledi. Tink, çocuklara kullanım yasağı getirmenin sosyal medya şirketlerini sundukları ürünün güvenilirliği konusunda hesap verme durumunda bırakmaktan vazgeçmek olduğunu söyledi: “Yoldaki çukurları düzeltmiyor sadece çocuklara ‘araba yok’ demiş oluyorlar”.
Aynı tartışma sırasında Avustralya Yeşilleri Partisi’nden Stephen Bates, 13 yaşında video oyunu Sims bağımlısı olduğunu anlattı ve babasının onu durdurmak için bilgisayarın bir saat sonra otomatik olarak kapanacağı bir program yüklediğini söyledi. Bates, “Babamın yüklediği uygulamayı çözmem 10 dakikamı aldı” dedi.
Parlamentonun en gencinden eleştiri
32 yaşındaki Bates şöyle devam etti: “Bu odadaki en genç ve teknoloji, sosyal medya çağında büyümüş tek kişi olarak bir şeylerin değişmesi gerektiğine katılıyorum ancak bu yasayla değil” dedi.
Yasanın yürürlüğe girmesiyle sosyal medya şirketlerinin gereklileri yerine getirmek için 12 ayı olacak. Yasanın uygulanmasına ilişkin ayrıntıları düzenleme görevi, Avustralya'nın eSafety Komiseri Julie Inman Grant'e düşecek. Grant, yaş doğrulama teknolojilerinin hızla geliştiğini ve bu gelişimin geçmişte çocukların pornografi veya kumar sitelerine maruz kalmasını sınırlama çabalarından kaynaklandığını belirtti.
Avustralya hükümeti tarafından görevlendirilen bir deneme süreci, bu teknolojileri test etmek için sürüyor. Grant, daha önce teknoloji devlerinin yasalara uyum sağlamanın bir yolunu bulacaklarından hiç şüphesi olmadığını ifade etti ve ekledi: “Mali kaynaklara, teknolojilere ve en iyi beyin gücüne sahipler. Size reklam hedeflemesi yapabiliyorlarsa, aynı teknoloji ve bilgi birikimini bir çocuğun yaşını belirlemek ve doğrulamak için de kullanabilirler”.
© 2024 The New York Times Company
