Peter Baker / The New York Times
FBI ajanları, Başkan Joe Biden'ın özel evini karıştırıyor. Cumhuriyetçiler saldırıyor. Demokratlar onu savunmaktan çekiniyor. Avukatlar tutuluyor. Tanıklar sorgulanıyor. Basın sekreteri, cevaplayamadığı veya cevaplayamayacağı sorular yağmuruna tutuluyor.
Washington’daki tanıdık skandalın başkana önemli bir maliyeti olabilir. Ekibinin gizli belgeleri kötüye kullanmasına ilişkin savcı soruşturmasından hiçbir şey çıkmasa bile, politik olarak eski Başkan Donald Trump'ı gizli belgeleri saklama suçundan fiilen kurtardı.
Demokratlar artık bunu kullanamayacak
Defalarca belirtildiği gibi, iki vaka özellikleri bakımından belirgin şekilde farklıdır. Biden yetkililerle iş birliği yaparak onları evini aramaya davet ederken, Trump mahkeme celbi alındıktan sonra bile belgelerin bulunma çabalarına karşı çıkarak bir yargıcın arama emri çıkarmasına neden oldu. Ancak Demokratlar konuyu artık Trump'a karşı kullanamayacak kadar benzerler ve müfettişler onu cezai olarak kovuşturmak için daha zor zamanlar yaşayabilir.
"Trump davası daha ciddi"
Eski Başkan Barack Obama'nın eski kıdemli danışmanı David Axelrod, "Soruşturma tamamlandığında, Biden davasının kasıtsız hatalardan biri haline geleceğini düşünüyorum, dikkatsizlik ama kurallara veya yasalara kasten karşı gelme. Trump davası çok daha farklı ve daha ciddi. Ancak kamuoyu nezdinde bu çizgiler artık bulanık olabilir” dedi.
Biden davasından gelen ek damla damla ifşaatlar daha fazla zarar verici bilgiler ortaya çıkmasına neden olursa ortalık daha da karışacaktır. Demokratik müttefikler, gizli belgelerin keşfini iki ay boyunca halktan saklayan ardından aramanın tamamlandığını ilan eden ve yalnızca daha fazla belgenin ortaya çıkmasını sağlayan bir Beyaz Saray tarafından giderek daha fazla hüsrana uğruyor.
Bunu herkesin yaptığı yönündeki kamuoyu algısı, eski Başkan Yardımcısı Mike Pence'in Indiana'daki evinde gizli belgelerin son keşfiyle alevlenecek. CNN'in Salı günü bildirdiğine göre, Pence bir avukattan ihtiyatlı davranarak dosyaları incelemesini istedi ve belgeler bulunur bulunmaz onları derhal yetkililere teslim etti.
"Biden her şeyi yanlış yaptı"
Gelişmelerden hiç kimse, tahmin edilebileceği gibi, belgeleri kendi yanlış idaresinden uzaklaştırmak ve Demokratları ve hükümeti partizan düşmanlığıyla kendisini hedef almakla suçlamak için bu gelişmeleri kullanan Trump kadar mutlu olmadı. Trump salı günü destekçilerine, onunla aklına bozmuş bir özel savcı tarafından takip edildiğini Biden’ın ise özel muamele gördüğünü söyledi. Trump bir videoda, "Biden Amerikan halkına yalan söyledi ve Adalet Bakanlığı'nı ya da benim deyimimle Adaletsizlik Departmanı'nı tam da işlediği suçtan dolayı peşime düşmesi için silah haline getirdi. Fark şu ki, ben her şeyi doğru yaparken Biden her şeyi yanlış yaptı” sözlerini kullandı.
Cumhuriyetçiler vakit kaybetmedi
Aynı zamanda, eski başkanla ilgili sorulardan rahatsız olan Cumhuriyetçiler, bir eşdeğerlik önermek ve hatta Biden'ın davranışının Trump'ınkinden daha kötü olduğunu iddia etmek için vakit kaybetmediler. Temsilci Nancy Mace, Pazar günü NBC'de Meet the Press programında "Çok benzerler, ancak yine de bazı farklılıklar var. Her ikisi de Ulusal Arşivlerden ve güvenli tesislerden yanlış bir şekilde gizli bilgileri almaları açısından benzerler. Ancak aradaki fark şu ki, Biden altı yıl önce görevi bıraktığından beri bu belgeler gizlendi; kimsenin onlardan haberi yoktu” diye konuştu.
Halk ikisini de yanlış buluyor
Yeni bir anket, çoğu Amerikalının hem Trump hem de Biden'ın yanlış bir şey yaptığını düşündüğünü gösterdi. ABC News ve Ipsos tarafından ankete katılanların yüzde yetmiş yedisi, Trump'ın gizli belgeleri ele alırken uygunsuz davrandığını söylerken, yüzde 64'ü Biden'ın yanlış davrandığını belirtti.
Pek çok Amerikalı, suçun derecesi konusunda bir ayrım yapıyor: yüzde 43'ü Trump'ın davranışının daha ciddi bir endişe olduğunu söylerken, Biden'ın davranışının daha ciddi olduğunu söyleyenler yüzde 20. Ancak yüzde 30'u durumları eşit derecede ciddi buldu.
Her türlü çifte standart denilebilir
Başsavcı Merrick Garland, Trump ve Biden davalarını soruşturmak için ayrı özel savcılar atadı, bu onları birbirinden ve en azından teoride siyasetten izole etme çabasının bir göstergesi. Dahası, günün sonunda, Garland her iki durumda da ne yapılması gerektiğine dair son kararı verecek ve bir durumda suçlamada bulunurken diğerinde suçlamada bulunmazsa çifte standart için saldırıları ile karşılaşacaktır. Önceki yönetimler altında belirlenen Adalet Bakanlığı politikası, suç işlediğine dair kanıt olsa bile görevdeki bir başkanın suçlanamayacağını kabul ettiğinden, bu durum daha da karmaşık hale geliyor.
Eski bir federal temyiz yargıcı olan ve şu anki görevine iki partinin de üzerinde bağımsızlık ve dürüstlükle gelen bir üne sahip olan Garland, biri patronu ve diğeri gelecek yılki seçimlerde patronuna karşı yarışması beklenen adam karşısında tarafsızlıkla ilerleyeceği konusunda ısrar ediyor.
Hukuki muhakeme açısından, Biden'ın şu anda belgeleri ele alışıyla ilgili olarak kendisini savunması gerçeğinin, Trump'ın eylemlerinden dolayı suçlanıp suçlanmaması konusunda doğrudan bir etkisi yok. Ancak gerçekte, savcılar kamuoyu algısına duyarlıdır. Aslında, Garland'ın, departmanının onları adil bir şekilde yönetebileceğine inandığını söylemesine rağmen, bu soruşturmaların her biriyle ilgilenmesi için özel savcılar atamasının nedeni bu endişeydi.
Rusya'nın Trump adına 2016 kampanyasına müdahalesine ilişkin soruşturma sırasında özel savcı Robert Mueller'in en üst düzey yardımcısı olan Andrew Weissmann, eski başkana karşı bir dava açılıp açılmayacağına dair kamuoyu algısının bir etkisi olmaması gerektiğini söyledi. Weissmann, “Olgusal ayrımları belirlemek Bakanlığın temel işlevidir. Ancak siyasi bir mesele olarak önemini inkar etmek mümkün değil. Eski bir ABD başkanına karşı ilk ceza davasını açmanın meşruiyetinin kamuoyu tarafından kabul edilmesi kritik olacak” dedi.
Daha önce Temsilciler Meclisi'nin baş danışmanı olarak görev yapmış tanınmış bir Washington avukatı olan Stanley Brand, Trump'ın hukuk ekibinin siyasi önyargı iddiasında bulunarak bir kovuşturmaya itiraz edebileceğini söyledi. Brand, Garland'a atıfta bulunarak, "Başkanın atadığı biri olarak, çelişkili olduğunu iddia ediyorum” ifadesini kullandı.
Ancak şimdilik davaların görüldüğü yer kamuoyu mahkemesi ve Cumhuriyetçiler ve Demokratlar, Trump'ın ara verdiği konusunda hemfikir. Trump'ın belgelerin iadesine karşı küstah direnişine ve belgelerin gizliliğini kaldırabileceği konusundaki ısrarına yönelik tüm öfkeden sonra dikkatler Biden'a çevrildi.
© 2023 The New York Times Company
