Motoko Rich / New York Times
Rusya, dondurulmuş Kuzey Kore varlıklarının milyonlarca dolarının serbest bırakılmasına izin verdi. Amerikan müttefiki istihbarat yetkililerine göre Rusya, izole şekilde varlığını sürdüren Kuzey Kore’ye uluslararası bankacılık ağlarına erişim konusunda yardım ediyor olabilir. Bu yardım da Kuzey Kore’nin Ukrayna'ya karşı kullanılmak üzere Moskova'ya silah transferi yapmasının ardından geldi.
Beyaz Saray geçen ay, Kuzey Kore'nin Rusya'ya balistik füze sağladığına dair kanıt bulunduğunu ve karşılık olarak Kuzey Kore’ye askeri teçhizat verdiğini açıklamıştı. İngiliz güvenlik kuruluşu tarafından yapılan bir analize göre, Kuzey Kore'nin ayrıca 2,5 milyon mermiye kadar mühimmat sevk ettiği görülüyor.
Aralarında bankacılık hareketi var
Rusya'nın Kuzey Kore'ye istediği askeri teknolojiyi verip vermediği belirsiz olsa da yeni bankacılık bağları, ülkeler arasındaki ilişkilerde istikrarlı ilerlemenin bir başka işareti olabilir. ABD'li yetkililer, genişleyen ortaklığın büyük olasılıkla Kuzey'i cesaretlendirdiğini söylüyor. Zira Kuzey Kore son aylarda saldırgan tehditlerini yaygınlaştırdı.
9 milyon doları serbest bıraktı
İstihbarat yetkililerine göre, Rusya, Kuzey Kore'nin bir Rus finans kuruluşuna yatırılan dondurulmuş 30 milyon dolarlık varlığından 9 milyon dolarının serbest bırakılmasına izin verdi. Bu para ile Kuzey Kore’nin ham petrol satın alacağı söylendi.
Tüm bunlara ek olarak istihbarat yetkilileri Kuzey Koreli bir paravan şirketin yakın zamanda başka bir Rus bankasında hesap açtığını söyledi. Bu da Moskova'nın, çoğu bankanın Kuzey Kore ile iş yapmasını yasaklayan BM yaptırımlarını aşma konusunda Kuzey'e yardım ettiğini kanıtlıyor.
Banka hesabı Güney Osetya’da
Yaptırımlar Kuzey Kore’nin ekonomisini boğdu ve ülkeyi uluslararası para ağlarından uzaklaştırdı. İsimlerinin açıklanmasını istemeyen yetkililere göre söz konusu banka hesabı Rusya ile yakın bağları olan bir Kafkas devleti olan Güney Osetya'da tutuluyor. ABD'li yetkililer bankacılık sisteminin ayrıntılarını doğrulayamadıklarını söyledi. Ancak üst düzey bir yetkili bu düzenlemenin Kuzey Kore'nin silah transferi için Rusya'dan ne isteyebileceğine ilişkin ABD'nin öngördüğü beklentilere uyuyor.
Uydu ve nükleer teknolojisi istiyor
Uzmanlara göre finansal ağlara erişim, Kuzey Kore'nin istek listesindeki maddelerden yalnızca biri. Kuzey'in Rusya'dan en çok istediği şeyin uydu teknolojisi ve nükleer enerjili denizaltılar gibi gelişmiş askeri donanım olduğu söyleniyor. İki ülke arasındaki yakın ilişkiler zaten diplomatik getiriler sağladı. Kuzey Kore lideri Kim Jong Un'un Rus liderle görüşmesinin ardından Putin, Moskova'da Kuzey Kore dışişleri bakanı Choe Son-hui ile bir araya geldi. Kuzey Kore devlet medyasına göre, Pyongyang'ı yakında ziyaret edebileceğinin sinyalini verdi.
Türkiye ve Güney Afrika ile olan bağlantılarından yararlanabilir
Bankacılık düzenlemeleri, ekonomisi ithalata bağımlı olan Kuzey Kore için önemli olabilir. Bu ilişkiler sadece Rusya içinde değil, ülke dışında da işlemleri kolaylaştırabilir. Kuzey Kore, Moskova'nın aralarında Türkiye ve Güney Afrika'nın da bulunduğu bir avuç ülkeyle olan bağlantılarından yararlanabilir. Ukrayna savaşı nedeniyle uluslararası yaptırımlara maruz kalan Rusya bu iki ülkeyle hala ticaret yapıyor.
Mali suçlar uzmanı Juan C. Zarate, Moskova'nın Kuzey Kore'nin Rus bankalarını kullanmasına izin vermesi ya da dondurulmuş varlıkları serbest bırakması halinde, hükümetin mali ve ticari bir sahtekarlık yapmış olacağını söyledi. Zarate, Rusya'nın 9 milyon dolarlık dondurulmuş mal varlığını serbest bırakmasının nispeten küçük bir miktar olduğunu ancak Kuzey Korelilerin sermayeye erişim için her türlü alternatif yolu memnuniyetle karşıladıklarını söyledi.
Birleşmiş Milletler ve Amerika Birleşik Devletleri, yasaklanan nükleer silah denemelerine karşılık olarak Kuzey Kore'ye bir dizi yaptırım uyguladı. Zarate, bankacılık yaptırımlarının Kuzey Koreliler için zorluklardan biri olduğunu ve kripto para birimlerinin kullanımı da dahil olmak üzere finansal ağlarını nasıl kurdukları konusunda yaratıcı olmalarının nedeni olduğunu söyledi. Rusya için finansal işlemler, askeri uzmanlık, nükleer ve diğer teknolojileri tedarik etmekten daha cazip olabilir.
Rusya temkinli hareket edecek
Eski bir CIA analisti olan Soo Kim, iki ülkenin şu anda çıkarları olan dostlar olabileceğini söylese de, aralarındaki güven Rusya'nın değerli sırlarını verecek kadar büyük değil. Uzmanlar Rusya'nın temkinli hareket edeceğini çünkü Güvenlik Konseyi'nin daimi üyesi olarak BM yaptırımlarını hala göz önünde bulundurduğunu söyledi. Uzmanlara göre Rusya yaptırımları savuşturabileceğine inanıyor olabilir. Siyaset bilimi profesörü James D.J. Brown, "Her zaman 'Bu özel bir banka ve müfettişlerimiz bunu inceleyecek' diyebilirler ve olay hiçbir zaman daha ileri gitmez" dedi.
“Tarımsal teknoloji takasına girebilir”
Bankacılık ilişkilerinin ötesinde Rusya, Kuzey Kore’nin silahları karşılığında ihtiyaç duyduğu malları takas edebilir. Londra Üniversitesi profesörü Hazel Smith, "Kuzey Kore için mantıklı olan, yaptırımlarla yasaklanan tahıl ve traktör gibi tarımsal teknoloji takaslarına girişmek olacaktır. Rublenin istikrarsızlığı ve Kuzey Kore parasının tamamen değersizliği göz önüne alındığında, Rusya ya da Kuzey Kore için büyük işlemlerin neden ruble ile yapılacağını anlamak çok zor” dedi.
© 2024 The New York Times Company
