New York Times Kızıldeniz'deki saldırıları yazdı: Küresel ekonomi için bir tehdit daha

Peter Eavis / The New York Times

Kızıldeniz'de ticaret gemilerine yönelik saldırı dalgası şirketleri, gemilerini daha uzun göndermeye zorluyor ve zaten sallantıda olan küresel ekonomiye zarar verme tehdidinde bulunuyor. Kuzey Yemen'in büyük bölümünü kontrol eden İran destekli silahlı bir grup olan Husiler, Hamas'ın 7 Ekim'de İsrail'e saldırmasından bu yana gemileri hedef almak için insansız hava araçları ve füzeler kullanıyor. Bu durum bazı denizcilik devlerini ve petrol şirketlerini Süveyş Kanalı'ndan kaçınmaya zorladı ki bu da küresel ticareti sekteye uğratabilecek ve ithal malların maliyetini arttırabilecek bir gelişme.

S&P Global Market Intelligence tedarik zinciri araştırma müdürü Chris Rogers, günde yaklaşık 50 geminin Süveyş Kanalı'ndan geçtiğini ve son verilerin pazartesi günü itibariyle en az 32 geminin yönünün değiştirildiğini gösterdiğini söyledi. Rogers, Avrupa'nın ithalatının yaklaşık yüzde 15'inin Asya ve Basra Körfezi'nden deniz yoluyla taşındığını ve bunların çoğunun Süveyş'ten geçtiğini kaydetti. ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin pazartesi günü yaptığı açıklamada, "Tüm ülkeler için seyrüsefer özgürlüğünü sağlamak ve bölgesel güvenlik ve refahı desteklemek amacıyla güney Kızıldeniz ve Aden Körfezi'ndeki güvenlik sorunlarını ortaklaşa ele alacak" diyerek yeni bir çok uluslu gücü duyurdu.

Yön değiştirdiler

ABD, İngiltere, Bahreyn, Kanada ve Fransa silahlı kuvvetlerini kapsayacak olan ortak çaba, cumartesi günü bir ABD savaş gemisinin Husilerin kontrolündeki bölgeden fırlatılan 14 insansız hava aracını düşürmesinin ardından duyuruldu. Pazartesi günü petrol şirketi BP, Süveyş Kanalı üzerinden yapılan sevkiyatları askıya aldığını açıkladı. Asya'dan oyuncak ve elektronik gibi ürünleri büyük konteyner gemileriyle taşıyan şirketler de bölgeye gemi göndermeyi durduracaklarını açıkladılar. Bu şirketlerden biri olan Maersk'e ait bir gemi geçen hafta saldırıya uğradı.

Maersk salı günü yaptığı açıklamada Kızıldeniz'e giden tüm gemilerinin rotasını Ümit Burnu üzerinden Afrika'ya çevireceğini söyledi. Süveyş Kanalı yakınlarındaki istikrarsızlık, kuraklığın küresel tedarik zincirlerinin bir diğer kritik halkası olan Panama Kanalı işletmecilerini bu su yolunu kullanabilecek gemi sayısını azaltmaya zorladığı bir döneme denk geliyor. Dünya ticaretinin yaklaşık yüzde 12'si Süveyş Kanalı'ndan, yüzde 5'i ise Panama Kanalı'ndan geçiyor. Nakliye şirketleri kanallardan kaçındıklarında, gemilerin daha uzun rotalar izlemesi için genellikle milyonlarca dolar daha fazla yakıt harcamaları gerekiyor.