Thomas Gibbons-Neff ve Yurii Shyvala / The New York Times
Ruslar'ın, Ukrayna'nın doğusundaki Kreminna kasabasının dışında uçan insansız hava aracının sinyallerini engellemesi askerlerin monitörünü iyice bulanıklaştırdı. DJ çağrı adını kullanan ve cephe hattından birkaç kilometre ötedeki yeraltı karakolundan konuşan asker, "Bazı günler her şey yolunda gidiyor, bazı günler ise ekipmanlar bozuluyor" dedi.
Savaştaki gizli el
Ukraynalılar bir süre kendi kendini patlatan insansız hava araçlarıyla bir balayı dönemi yaşadılar. Bu silahlar Rus güçlerini vurmak için topçu mermilerine etkili bir alternatif gibi görünüyordu. Şimdi ise bunlara karşılık alınan elektronik tedbirler Rus ordusunun en zorlu silahlarından biri haline geldi. Elektronik savaş, savaşın büyük bölümünde gizli bir el olmaya devam ediyor ve Ukrayna'nın asker sayısı ve mühimmat tedarikindeki dezavantajı gibi, Ukrayna bu alanda da Rusya'ya kıyasla daha çok zorlanıyor. Rusya, aynı frekanslarda daha yüksek güçte yayın yaparak Ukrayna sinyallerini etkisiz hale getirebilecek daha fazla ekipmanına sahip. Ayrıca birlikleri arasında daha iyi bir koordinasyon sergiliyor.
Kremlin seri üretime geçti
Batı'dan gelecek askeri yardımın kesinlikten uzak olduğu ve topçu mühimmatının azaldığı bir ortamda Ukrayna'nın insansız hava aracı kapasitesi üzerindeki baskı giderek artıyor. Ukraynalı askerler, komutanlar ve askeri analistlerle yapılan röportajlar, Rusya'nın sinyal bozma kabiliyetinin Ukrayna'nın sınırlı sayıdaki hazır insansız hava aracı tedarikini zorladığını ve Kremlin'in kendi insansız hava aracı filosunu seri üretime geçirmesiyle Ukrayna'nın cephaneliğinin önemli bir bileşenini saf dışı bırakmakla tehdit ettiğini söylüyor.
"Sürekli bir silahlanma yarışı var"
Ukraynalı askerler, bir tarafın insansız hava araçları için farklı frekanslar ya da sinyal bozucu cihazlar kullanmak gibi teknolojik değişiklikler yaptığı, ardından diğer tarafın birkaç hafta ya da ay içinde bu değişiklikleri yakalayarak kısa süreli avantajların altını oyduğu ileri geri bir dans olduğunu anlattı. Ukrayna'nın doğu cephesinde bir insansız hava aracı müfrezesinden sorumlu çavuş olan Babay, "Sürekli bir silahlanma yarışı var. Savaş alanındaki bu yeni gerçeklere karşı koymak için teknolojimizi geliştiriyoruz ve bir süre sonra Ruslar saldırılarımıza karşı kendilerini savunabilmek için yine yeni bir şeyler icat etmek zorunda kalacaklar" diye konuştu.
Savaşın ana unsuru dronelar oldu
Küçük, ucuz insansız hava araçları, Rusya destekli ayrılıkçıların ülkenin doğusuna saldırdığı 2014 yılından bu yana Ukrayna'daki çatışmaların temel unsurlarından biri oldu. Ancak 2022'de Rusya tam ölçekli işgalini başlattığında, insansız araçların savaş alanındaki kullanımı balon gibi arttı. 2023'te Ukrayna, FPV'ler olarak bilinen kompakt yarış dronlarını büyük miktarlarda konuşlandırarak drone savaşında üstünlüğü ele geçirdi.
63'üncü Mekanize Tugay'da drone operatörü olan Dyadya, "FPV'ler bizim için kritik bir rol oynuyor, çünkü bu oyuncaklar aslında topçu mühimmatının eksikliğini telafi eden mobil toplar. Bir havan topuyla aynı mesafede çalışıyoruz ama isabet oranımız çok daha yüksek" dedi. Topçular geniş alanları yüksek patlayıcılar ile kaplayarak, birlikleri sakat bırakarak ve araçları yok ederek savaş alanı operasyonlarını hızla bozabilir. Bu, bir ya da iki insansız hava aracıyla taklit edilmesi neredeyse imkansız olan bir taktik. Ukrayna'nın topçu mühimmatı geçen sonbahar ve kış aylarında azalırken, güdümlü mermi olarak kullanılan FPV'ler Rus siperlerini ve araçlarını bastırma ve taciz etmede etkili oldu. Değerli topçu cephanesi Rus kara saldırılarını geri püskürtmek için ayrıldı.
"İki tarafta çok hızlı şekilde gelişiyor"
Ancak Rus ordusu o zamandan beri sinyal bozma kabiliyetlerini geliştirdi ve kötü hava koşullarını da avantaja çevirerek insansız hava araçlarının uçmakta zorlandığı sis ve yağmurda ilerliyor. Virginia merkezli bir araştırma kuruluşu olan Center for Naval Analyses'de Rus askeri insansız hava araçları konusunda uzman olan Samuel Bendett, "Her iki taraf da rakiplerinin önemli FPV gelişmelerini ve taktiklerini hızlı bir şekilde öğrendi. Şimdi bu teknolojiler her iki taraf için de çok hızlı bir şekilde gelişiyor" ifadelerini kullandı.
Ukraynalı askerler, güçlü olmalarına rağmen Rus ordusunun sinyal bozma kabiliyetlerinin 900 kilometreden uzun cephe hattında dengesiz bir şekilde konuşlandırıldığını ve zırhlı araçlarının genellikle sinyal bozma sistemlerine sahip olmadıkları için kolay hedefler olduğunu söyledi.
Ukrayna'nın insansız hava araçlarına ve elektronik savaşa yaklaşımı, ülkenin tanınmış bilişim sektörü de dahil olmak üzere, kısmen ordu dışındaki farklı gruplar tarafından tedarik edildi. Savaş alanındaki her bir drone birimi yeni teknolojiler, tedarik ve muharebe görevleri için bir tür test laboratuarı görevi görüyor. Rusya'nın yaklaşımı ise çok daha tepeden inmeci ve ağır bir askeri gözetim şeklinde oldu. Bu da ülkenin drone filosunu taktik açısından daha öngörülebilir hale getirdi. Ancak aynı zamanda Rus ordusunun, uçuş yolları ve sinyal bozucular arasında koordinasyon sağlayarak, kendi İHA'larını bozmak zorunda kalmadan savaş alanında Ukrayna İHA'larını bozmasına da olanak sağladı.
Ukrayna'nın geniş bir komuta yapısı yok
Ukrayna adına uçan bir İHA operatörü "Ukrayna tarafında böyle bir şey yok" dedi. Cephe hattı boyunca drone birimlerini koordine edebilecek daha geniş bir komuta yapısının olmaması, Ukraynalı birlikler arasında sık sık kafa karışıklığına yol açıyor. Drone operatörleri bazen araçlarıyla bağlantılarını kaybedebiliyor ve kendilerini başka bir drone'un kamerasından bakarken bulabiliyorlar. FPV drone'lar analog bir frekansta uçuyor ve çoğu mağazadan satın alındığı için kutudan aynı frekansa ayarlanmış olarak çıkıyor. Ukraynalı drone birlikleri genellikle drone'un yazılımındaki frekansı değiştirmek için kodlama konusunda yetenekli askerlere ihtiyaç duyuyor.
Ukraynalı bir drone teknisyeni olan Dev, bu sorunu Rusya'nın sinyal bozma kabiliyetinden sonra ikinci sırada değerlendirdi ve "Cephede faaliyet gösteren çok sayıda FPV grubu var. Cephe FPV gruplarına doymuş durumda ve artık frekans kanalı yok" dedi. Geçtiğimiz ay Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, silahlı kuvvetlerin yeni bir bölümü olan ve diğer şeylerin yanı sıra FPV birimlerinin birbirleriyle etkileşimini geliştirmesi gereken İnsansız Sistemler Kuvvetleri'ni kurdu. Ancak Rusya'nın insansız hava araçlarını endüstriyel ölçekte seri üretme kabiliyeti de önemli bir sorun.
©️ 2024 The New York Times Company
