Adam Goldman ve Eric Schmitt / The New York Times
Hamas tarafından kaçırılan rehinelerin korku içindeki aileleri, İsrail'in Gazze'ye yönelik kara saldırılarının sevdiklerinin canını alabileceği endişesiyle gergin nöbetler tutarken, ülke pazartesi günü nadir görülen bir iyi haber aldı: İsrail askerleri 19 yaşındaki bir kadını gizlice kurtardı.
İsrail ordusu, iki gün önce bir gece baskınında serbest bırakıldığı duyulana kadar gizli tutulan Er Ori Megidish adlı kadını kurtarmak için Gazze sınırında düzenlenen operasyon hakkında çok az ayrıntı verdi. Asker, 7 Ekim'de Hamas'ın İsrail'e düzenlediği saldırının travmasını hala derinden yaşayan bir ülkeye dönerken, endişeli aile üyeleri diğer 240 rehineden kaçının eve dönebileceğini merak ediyor.
"Askeri baskı olmazsa ilerlemez"
Rehinelerin durumu, bir yandan Hamas'ı yok etme askeri hedefine ulaşmaya çalışan, diğer yandan da Gazze'nin çeşitli yerlerine dağılmış halde tutulan erkek, kadın ve çocukları kurtarmaya çalışan İsrail'in karşı karşıya olduğu olağanüstü ikilemin altını çiziyor. İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant rehinelerin aileleriyle bir araya geldi ve bu iki hedefin birbiriyle uyumsuz olmadığında ısrar etti. Pazar günü ailelere yaptığı açıklamada "Hamas üzerinde askeri baskı olmazsa hiçbir şey ilerlemez. Askeri operasyonun amacı, diğer şeylerin yanı sıra, halkımızın geri dönme şansını arttırmak" ifadelerini kullandı.
Hamas da İsrail'in karşı karşıya olduğu kâbusu anlamış görünüyor ve çatışmalara ara verilmesi de dâhil olmak üzere taviz vermesi için İsrail hükümetine baskı yapıyor. Medyanın Megidish'in serbest bırakıldığını bildirmesinin ardından Hamas üç İsrailli kadın rehinenin videosunu yayınladı. Kadınlardan biri, 44 yaşındaki Daniel Aloni, hareketli, öfkeli ve aşırı baskı altında, Başbakan Binyamin Netanyahu'yu eleştirdi. Aloni, "Hepimizi özgür bırakacağınıza söz vermiştiniz. Ama bunun yerine biz sizin siyasi, güvenlik, askeri ve diplomatik başarısızlığınızı taşıyoruz" dedi.
"Güçlü bir pozisyondayken rehineleri bırakmaz"
Netanyahu Hamas'ın videosunu "acımasız psikolojik savaş" olarak nitelendirdi. Hamas uzun ve kanlı bir savaşa hazırlanıyor ve savaşçıları Gazze'yi silah ve yiyecekle dolu bir tünel labirentine çevirmiş durumda. Rehinelerin bir kısmı, çoğu muhtemelen bubi tuzaklı olan tünellerde saklanıyor.
İsrail ordusu Gazze'yi ve halkını topçu ateşi ve bombalarla vurduktan sonra cuma günü harekete geçti. İsrail birlikleri şu ana kadar Gazze Şehri'nin dış mahallelerine kadar ilerledi ancak Hamas'ın kalesine girmedi. Girdiklerinde ise şiddetli şehir çatışmaları bekleniyor. FBI liderliğindeki Rehine Kurtarma Füzyon Hücresi'nin eski başkanı Rob Saale, İsrail'in eşi benzeri görülmemiş bir durumla karşı karşıya olduğunu söyledi. Saale, "Kolay çözümler yok. Bence İsrailliler doğru bir yol izliyor. Ne yapacağınızı rehinelerin belirlemesine izin veremezsiniz. Hamas üzerinde baskı kurmaya devam etmek muhtemelen onları geri almanın en iyi yolu. Hamas güçlü bir pozisyondayken rehineleri serbest bırakmayacaktır" diye konuştu.
Daha önce ABD'nin İsrail ve Filistin Yönetimi güvenlik koordinatörü olarak görev yapmış olan emekli Özel Harekat komutanı Korgeneral Mark C. Schwartz, İsrail'in ilerleyen kara birliklerine komandoları yerleştirmiş olabileceğini, böylece rehinelerin yerlerine ilişkin yeni istihbarat aldıklarında hızla harekete geçebileceklerini söyledi. Orta Doğu'da muharebe görevlerinde bulunmuş diğer eski üst düzey subaylar, İsrail güçleri Gazze'nin derinliklerine doğru ilerlerken rehinelerin ya müzakereler ya da askeri kurtarma yoluyla kurtarılmaya çalışıldığına dair korkunç bir tablo çizdiler.
Koşullar kurtarma operasyonuna uygun değil
ABD Özel Operasyonlar Komutanlığı'nın emekli başkanı General Richard D. Clarke, Gazze'deki koşulların aktif bir savaş bölgesi, çok sayıda rehine, tam olarak nerede bulunduklarına dair az sayıda istihbarat ve Hamas'ın bir İsrail saldırısına karşı savunma hazırlıkları içinde herhangi bir rehine kurtarma operasyonunu son derece zor hale getirdiğini söyledi.
ABD ordusunun Merkez Komutanlığı'ndan emekli General Kenneth F. McKenzie Jr., "Rehineleri kurtarmak çok zor olacak. Hamas onları komuta noktalarının, roket fırlatma alanlarının ve cephane depolarının yakınına koyarak, İsrailliler için ikilemler yaratmaya çalışacak" dedi. Üç general de mücadelenin uzun süreceğini, muhtemelen aylar alacağını tahmin ediyor. Schwartz, "Hamas'ın pes edeceğini sanmıyorum. İsrail askerlerini öldürmek istiyorlar ve acımasız bir çatışma olmasını bekliyorum" ifadelerini kullandı.
"Pazarlık kartı olarak kullanıyorlar"
ABD'li yetkililer İsraillilerin tüm rehinelerin nerede olduğunu bilmediğini söylüyor. Sadece Hamas tarafından değil, Gazze'deki silahlı grup Filistin İslami Cihat da dahil olmak üzere diğer gruplar tarafından farklı yerlerde tutulduklarını ve her an yerlerinin değiştirilebileceğini söylediler. İsrail güvenlik servisi Shin Bet'in eski başkanlarından Yaakov Peri, Hamas'ın ciddi bir pazarlık yapmadığını söyledi. Terörist grubun sadece zaman kazanmaya ve kara saldırısını geciktirmeye çalıştığını belirtti. Peri, "Rehineler konusunun çok hassas bir konu olduğunu biliyorlar. Siyasi durumdan faydalanmaya çalışıyorlar. Rehineleri bir pazarlık kartı olarak kullanıyorlar" diye ekledi.
Amerikalı yetkililer önceliğin Gazze'nin yoğun kentsel ortamında son derece riskli bir komando baskını yerine diplomatik kanallardan rehinelerin serbest bırakılmasını sağlamak olduğunu söyledi. Bir başka üst düzey ABD'li yetkili de rehinelerin varlığının İsrail'in askeri planlamasına bazı sınırlamalar getirdiğini ve rehinelerin çoğunun tutulduğu geniş yeraltı tünelleri ağının bazı bölümlerini su altında bırakmak gibi seçenekleri masadan kaldırdığını söyledi. Ancak yetkili, rehinelerden herhangi birinin ya rehin alanlar tarafından ya da İsrail saldırıları sonucu öldürülmesi halinde Hamas'ın elindeki kozu kaybedeceğini belirtti.
© 2023 The New York Times Company
