New York Times yazdı: Ozempic diyabeti önlemek için kullanılmalı mı?

Dani Blum / The New York Times

Yeni bir çalışma, Ozempic gibi ilaçların sadece diyabeti tedavi etmediğini, aynı zamanda önleyebileceğini gösteren kanıtlara bir yenisini daha ekledi. Geçen hafta The New England Journal of Medicine'da yayınlanan çalışma, diyabet ilacı Mounjaro ve kilo verme ilacı Zepbound'daki bileşiğin, pre-diyabetli aşırı kilolu veya obez yetişkinlerin diyabet geliştirme riskini yüzde 94 oranında azalttığını gösterdi. İlaç üreticisi Eli Lilly tarafından finanse edilen çalışma, ilaç kullanan hastaların çoğunun üç yıl sonra kan şekerlerinin kontrol altında olduğunu ortaya koydu. Önceki çalışmalar Ozempic'teki maddenin de benzer şekilde güçlü bir etkiye sahip olabileceğini göstermiştir. Amerikalı yetişkinlerin üçte birinden fazlası (yaklaşık 98 milyon kişi) pre-diyabet ya da diyabete yol açabilecek yüksek kan şekeri seviyelerine sahip.

Şimdi asıl soru şu: Bu ilaçlar gerekli mi? Bazı doktorlar bu ilaçların pre-diyabetli her hasta için ilk basamak tedavi olmaması gerektiğini, zira diyet ve egzersizde yapılacak değişikliklerin bu durumu ele almada genellikle etkili olduğunu söylüyor. Ayrıca, zaten bu aranan ilaçları ödemekte zorlananların, çok daha ucuz başka tedaviler mevcutken bu ilaçları karşılayıp karşılamayacağı da bir soru işareti.

Wake Forest Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde epidemiyoloji ve önleme alanında doçent olan Dr. Kristina Henderson Lewis, “Potansiyel olarak aynı insanların çoğu yaşam tarzı müdahalesi veya çok daha ucuz, çok daha erişilebilir bir ilaçla harika bir sonuç elde edebilirdi. Bir şeyin işe yaraması, mümkün olan en güçlü şey olması, herkesin ona ihtiyacı olduğu, onu istediği, ona sahip olması gerektiği anlamına gelmez” diye ekledi.

Yaşam tarzı müdahaleleri daha etkili

Pre-diyabet tedavisinin amacı, diyabetin tam gelişmiş diyabete ilerlemesini engelleyerek sinirlere, kalbe ve diğer organlara zarar vermesini önlemektir. Pre-diyabetli kişilerin yaklaşık yüzde 5 ila 10'u bir yıl içinde diyabet geliştirecektir. Nebraska Medicine'de çalışan Dr. Stephen Mohring, bir hastaya pre-diyabet teşhisi koyduktan sonra her zaman işe beslenme ve fiziksel aktivite konularını tartışarak başladığını söyledi. Mohring, “Heyecan verici olmadığını biliyorum ancak beslenme yaklaşımları ve egzersiz gerçekten çok uzun bir yol kat ediyor” dedi.

Doktorlar ayrıca sıklıkla metformin reçete ediyor. Hastalar Ozempic gibi insanların kilo vermesine yardımcı olarak diyabet riskini azaltmada metforminden daha etkili olan ilaçlara erişebilseler bile, bazı doktorlar çok daha ucuz olduğu için metforminle başlayacaklarını söyledi. Ancak 2002 yılında yapılan büyük bir çalışma, haftada en az 150 dakika tempolu yürüyüş ve yağ oranı düşük bir diyet gibi yoğun yaşam tarzı müdahalelerinin diyabet riskini azaltmada metforminden daha etkili olduğunu ortaya koymuştur.

Doktorların pre-diyabet için yeni ilaçları reçete etme konusundaki endişelerinden biri, hastalar Ozempic gibi bir ilacı almayı bıraktığında, ilacın çalışmayı durdurması ve bunun da hastanın yeniden kilo almasına ve tekrar yüksek kan şekeri geliştirmesine neden olabilmesidir. İnsanlar, bazı durumlarda sigorta kesintileri veya eksiklikleri nedeniyle bu ilaçları sıklıkla bırakıyor. Ancak Lewis, kardiyovasküler veya karaciğer hastalığı gibi diyabetin daha kötü komplikasyonlarına yol açabilecek altta yatan rahatsızlıkları olan bazı hastaların, Ozempic gibi ilaçları daha sonra denemek yerine daha erken denemekten fayda görebileceğini söyledi. Doktorlar ayrıca vücut ağırlıkları daha yüksek olan hastalar için bu ilaçlara öncelik verebilirler.

Sigorta şirketlerinin bu ilaçları karşılayıp karşılamayacağı sorusu, pre-diyabetli bazı hastaların aklını kurcalıyor. Stanford Yaşam Tarzı ve Kilo Yönetimi Merkezi'nin obezite tıbbı direktörü Dr. Michelle Hauser, Ozempic 2018'de piyasaya çıktığında, sigorta şirketlerinin prediyabet kapsamı konusunda daha hoşgörülü olduğunu söyledi. Ancak ilaç daha popüler hale geldikçe, sigorta şirketleri artık tipik olarak sadece diyabet hastalarını kapsıyor.

Rhea Behlke'nin sigorta planı, doktoru 2022 yılında pre-diyabetini yönetmesine yardımcı olması için Ozempic'i ilk kez reçete ettiğinden beri Ozempic'i kapsıyordu. Behlke'nin böbrek hastalığı var, bu da doktorunu kan şekerini kontrol altına almak için özellikle istekli hale getirdi. Ancak bir yıl sonra bir eczacı ona hoş olmayan bir haber verdi: Ayda 25 dolara aldığı ilaç artık 600 dolardan fazlaya mal olacaktı çünkü sigortası değişmişti ve ilacı karşılamıyordu. 59 yaşındaki Behlke eczaneden çıktı ve kendini otoparkta arabasının direksiyonunda ağlarken buldu. Behlke, “Yapabileceğim hiçbir şey yoktu. Bu, insanların hayatlarını kurtarabilecek bir ameliyat olduğunu ama sigortalarının bunu karşılamadığını öğrenmeleri gibiydi" diye konuştu. Washington Üniversitesi'nde obezite üzerine çalışan tıp profesörü Dr. Scott Hagan, bazı hastaların kendisine Ozempic'e başlayabilmek için bir ay boyunca bol bol tatlı yiyip yememeleri gerektiğini, yani kan şekeri seviyelerini kasıtlı olarak yükseltip yükseltmeyeceklerini sorduklarını söyledi.