Lauren Hirsch / New York Times
Yatırımcılar "zombi" şirketler hakkında konuştuklarında, genellikle aksayarak ilerleyen, büyüyemeyen ve topladıkları parayı asla geri veremeyecek olan sıkıntılı girişimlerden söz ediyor. Ancak iş insanları geçtiğimiz hafta TikTok'un Çinli ana şirketi ByteDance'ı uygulamayı satmaya zorlayan yetkililerin çabalarını tartışırken yeni bir versiyondan bahsettiler: Çin zombileri.
"İşler daha da kızışıyor"
Çin zombileri gelişen işlere sahip olabilirler, ancak jeopolitik hedeflere takıldıkları için yatırımcılara hızlı getiri sağlama olasılıkları düşük. ByteDance'a 8 milyar dolardan fazla para verdikten sonra sıkışıp kalan sadece yatırımcılar değil. Sadece birkaç yıl önce devasa bir büyüme fırsatı gibi görünen şey (yatırımcılara Ant Financial, PingPong ve Geekplus gibi şirketlere para akıtmaları için ilham veren) düşmanca bir hal aldı. Danışmanlık firması Crowell'in ortaklarından Evan Chuck, kendilerini bu konumda bulabilecek yatırımcıları olan şirketler için "ByteDance gibi daha fazlası var. İşler daha da kızışıyor" dedi.
Satış yapmak giderek daha da zorlaşıyor
TikTok'u ele alalım. ByteDance uygulamayı satışa çıkarsa bile, Çin hükümetinin şirketin en değerli varlığı olan 'tavsiye' algoritmasının dahil edilmesine izin vermesi pek olası değil. Ülke, TikTok'un ABD'li alıcılarla bir anlaşmaya yaklaştığı sırada (ki sonunda dağıldı), 2020'de bu algoritma gibi teknolojiler için yeni ihracat kontrol kuralları getirdi.
TikTok'u satın alanlar sadece markaya sahip olacak
Columbia Business School'da profesör ve yatırım bankası Evercore'da danışman olan Jonathan Knee, TikTok'u satın alan herhangi bir şirketin büyük olasılıkla markaya sahip olacağını, ancak temel yazılım ve algoritmalara sahip olmayacağını söyledi. Knee, TikTok'u algoritması olmadan satın almayı, içerik hakları olmadan Hulu'yu satın almaya benzeterek "Ne satın aldığınız tam olarak belli değil" dedi.
Diğer pek çok Çinli teknoloji şirketi de ABD'li bir alıcıya satış yapmak istediklerinde benzer engellerle karşılaşacak. Ayrıca Çin'in yavaşlayan ekonomisi şirket değerlerini düşürdü ve bu da satışı yatırımcılar için cazip olmaktan çıkardı. Finansal veri şirketi Dealogic'e göre, geçen yıl satın alınan Çinli şirket sayısı 3.151, 2019'daki toplam 6.341'in yarısı kadardı.
Halka arzlar zorlaştı
Araç çağırma devi Didi'nin hisselerini New York Borsası'ndan çıkarmasından bu yana çok az Çinli şirket Amerika Birleşik Devletleri'nde listelendi. Didi 2021'deki ilk halka arzından sadece birkaç ay sonra Çinli düzenleyicilerin baskısıyla karşılaşmıştı. Girişimleri takip eden PitchBook'a göre, hisselerini ABD borsalarında listeleyen Çinli girişimlerin sayısı 2018-2021 arasında yılda yaklaşık 18 iken, 2022'de sadece üçe düştü.
Çin borsalarındaki listelemeler de artan bir incelemeyle karşı karşıya. Ülkenin piyasa düzenleyicisi geçtiğimiz hafta, Çin borsasının çöküşü göz önüne alındığında, yurt içinde listelenen şirketler üzerindeki denetimi sıkılaştırma sözü verdi.
Milyarlarca dolar tehlikede
PitchBook'a göre, 2021 gibi yakın bir tarihte, girişimciler Çinli şirketlere yaklaşık 47 milyar dolar akıtıyordu. Risk altında olan sadece girişim sermayesi değil. ABD'nin yurt dışındaki yatırımlarını araştırmaya odaklanan Future Union'a göre, ABD kamu emekli maaşları ve üniversite bağışları 2018'den 2022'ye kadar yaklaşık 146 milyar dolar yatırım yaptı.
Ancak baskı altındayken yerel bir ortağa hızlı bir satış için çok az teşvik var. Future Union raporunu kaleme alan Andrew King, "Günün sonunda, bir çıkış fırsatı olması gerekecek. Asıl soru zamanlama" diyor. ByteDance gibi şirketlerdeki yatırımcıların jeopolitik baskı olmadan elde edebilecekleri yüksek getiriler göz önüne alındığında King "Kestirme bir yol izlemek istemeyeceklerdir" diye ekledi.
Yatırımcıların likiditeye ulaşmak için, yatırımları karşılığında borçlanmak gibi başka yolları da var. Yatırımcılar ayrıca Çin ile ABD arasındaki ilişkiler düzelene kadar bekleyebilir ya da Çin'in büyük bir anlaşmanın sağlayacağı sermaye girişine jeopolitikten daha fazla değer verdiğine dair bahse girebilirler. Ancak Nomura'da uluslararası birleşme ve satın almalar başkanı olan Jonathan Rouner DealBook'a yaptığı açıklamada 'ellerinin kollarının bağlı olduğunu' söyledi.
©️ 2024 The New York Times Company
