22 Ekim 2024, Salı Gazete Oksijen
Haber Giriş: 09.10.2024 16:00 | Son Güncelleme: 09.10.2024 16:03

NYT Hollanda'da yaşanan kargaşayı yazdı: Sanat mı çöp mü?

Hollanda'da bir müzede 1988 yılına ait bir eser çöp sanılarak atıldı. Ancak bu şaşırtıcı bir olay değil. Çünkü sanat eseri iki boş bira kutusundan oluşuyor
7The New York Times aracılığıyla LAM Museum
7The New York Times aracılığıyla LAM Museum

Victor Mather / The New York Times

İki boş bira kutusundan oluşan bir sanat eseri bir müzede sergilendi. Hızlı bir soru: Tahmin edin sonra ne oldu? Birisi kazayla çöpe attı. All the Good Times We Spent Together (Birlikte Geçirdiğimiz Tüm Güzel Zamanlar) başlıklı eser, tarzını ‘minimalizm, bağlamsal ve kavramsal sanat miraslarını karıştırmak’ olarak tanımlayan Alexandre Lavet tarafından 1988 yılında yaratıldı. Eser, Amsterdam'ın yaklaşık 40 kilometre güneybatısında yer alan Lisse, Hollanda'da yemek ve yemek yemeye adanmış bir müze olan Lam'da sergilendi. Müzenin web sayfasında da belirttiği gibi eser sadece iki kullanılmış teneke kutudan ibaret değil. Müze eseri tanımlarken “Eğer yakından bakarsanız, ezik ve boş teneke kutuların elle boyandığını fark edeceksiniz. Teneke kutuların üzerindeki her ayrıntı akrilik boya kullanılarak hassasiyetle boyanmıştır" ifadelerini kullandı. 

Oldukça ağlamaklı bir ifadeyle, “Lavet'in eserinin yaratılması çok zaman ve çaba gerektirdi” diye ekledi. Sanat eseriyle ilgili kafa karışıklığı, eserin yerleştirilmesiyle daha da arttı. Müze müdürü Sietske van Zanten müzenin web sitesinde “Sanatımız ziyaretçileri gündelik nesneleri yeni bir ışık altında görmeye teşvik ediyor. Sanat eserlerini beklenmedik yerlerde sergileyerek bu deneyimi güçlendiriyor ve ziyaretçileri diri tutuyoruz" dedi.

"Sanatının ne kadar etkili olduğunun bir kanıtı"

Kutular, “inşaat sırasında geride bırakılmış gibi” görünecek şekilde tasarlanan cam bir asansörün üzerinde sergilendi. Asansörlerin bazen bir tamirci tarafından ziyaret edilmeleri gerekebilir. Ve bazen bu tamirci, sadece üzerine düşeni yapmak ve “inşaat sırasında geride bırakılmış” olabilecek bazı çöpleri toplamak isteyen düzenli bir insan olabilir. Bu ay Lam müzesinde de böyle bir şey oldu. Müze, normal tamircinin yerine bakan asansör tamircisine kızgın olmadığını söyledi. Van Zanten, “O sadece işini iyi niyetle yapıyordu. Bu bir bakıma Alexandre Lavet'in sanatının ne kadar etkili olduğunun bir kanıtı" diye konuştu.,

Ancak hikâyenin mutlu bir sonu var: Bir müze müdürü, yaptığı araştırmanın ardından teneke kutuları henüz götürülmemiş bir çöp torbasının içinde buldu. Teneke kutuların biraz temizlenmesi gerekiyordu ama bunun dışında zarar görmemişlerdi. Müze, tenekelerin şimdilik girişteki “onurlu bir yerde” sergileneceğini söyledi. Alışılmadık bir sanat eseri için hayat tehlikeli olabilir. 

Daha önce de benzer olaylar yaşandı

Ünlü İngiliz sanatçı Damien Hirst 2001 yılında Londra'daki bir galeride şeker ambalajları, gazeteler, kahve fincanları, kül tablaları ve evet, boş bira şişelerinden oluşan bir çalışma sergiledi. Bir gala gecesinin ardından eser, bir temizlikçi tarafından çöpe atılmadan önce sadece birkaç saat dayanabildi. Ancak eserin büyük bir kısmı çöp kutusundan kurtarıldı ve Hirst bu olayı eğlenceli bulduğunu söyledi.

Pat Lasch'ın 1979 yılında New York'taki Modern Sanat Müzesi'nde sergilenen 1,5 metre boyundaki pasta heykelinin kaybolduğu yıllar sonra anlaşıldı ve heykelin muhtemelen atılmış olabileceği konusunda görüş birliğine varıldı. Lasch, “Bu annemi kaybetmek gibi bir şey” diye yakındı. Sanatçılar Sara Goldschmied ve Eleonora Chiari'nin İtalya'nın Bolsano kentindeki Museion adlı müzede gerçekleştirdikleri çalışma, çılgın bir partinin kalıntıları görüntüsü vermek üzere 300 boş şampanya şişesi, konfeti ve sigara izmaritinden oluşuyordu. Temizlik görevlileri için oldukça zor bir işti ancak yine de 2015 yılında hepsini özenle temizlediler, hatta camları geri dönüşüm için ayrı ayrı ayırdılar. Yeniden inşa için yeterli miktarda eser geri kazanıldı.

Alman sanatçı Gustav Metzger'in 2004 yılında Tate Britain'de sergilenen bir enstalasyonu için daha üzücü bir son söz konusuydu. Eserin bir parçası bir torba çöptü. Şaşırtıcı olmayan bir şekilde, diğer çöplerle birlikte dışarı çıkarıldı ve bir öğütücüye atıldı. Çıkarılsa da tamir edilemeyecek kadar kötü hasar görmüştü. Sanatçı yeni bir çöp torbası tedarik etti.

© 2024 The New York Times Company