Lara Jakes / New York Times
ABD askeri personelinden oluşan bir ekip, Biden yönetiminin İran ve müttefiklerinin daha fazla saldırısını engellemek için gönderdiği gelişmiş THAAD (Terminal Yüksek İrtifa Alan Savunma) hava savunma sistemini hazırlamak üzere İsrail'e ulaştı. Pentagon salı günü yaptığı açıklamada sistemin “yakın gelecekte” hazır olacağını söyledi ancak operasyonel güvenliği gerekçe göstererek kesin zaman çizelgesini belirtmedi. THAAD, İsrail'in füzeleri vurmak için kullandığı çeşitli hava savunma sistemlerine yeni bir koruma katmanı ekliyor. Pentagon'a göre yaklaşık 100 ABD askeri THAAD sistemini işletmek üzere İsrail'e gidecek ve bu da ABD servis üyelerini genişleyen Orta Doğu savaşının kalbine daha da yaklaştıracak.
Tel Aviv'deki Ulusal Güvenlik Çalışmaları Enstitüsü'nde askeri teknoloji uzmanı olan Yehoshua Kalisky, "Bu, ABD'nin İsrail'e ‘Sizinleyiz’ şeklinde verdiği siyasi bir mesajdır. Düşmanlara ise 'Yapmayın' diyor" dedi. İşte THAAD sistemine ve neler yapabileceğine dair bilgiler...
THAAD nedir?
Terminal Yüksek İrtifa Alan Savunma sistemi, gelen balistik füzeleri vurmak için tasarlanmış mobil bir karadan havaya önleme sistemidir. Kısa, orta ve orta menzilli bir önleyici olarak kategorize edilir ve gelen hedefleri hem Dünya atmosferi içinde hem de üzerinde vurabilir. Kongre Araştırma Servisi'ne göre her THAAD bataryası beş parçadan oluşuyor: 48 önleme füzesi, altı kamyona monte edilmiş fırlatıcı, bir radar, bir komuta-kontrol platformu ve 95 asker. Hedeflerini çarpma gücüyle imha eden füzenin üzerinde herhangi bir savaş başlığı bulunmuyor.
Üreticisi Lockheed Martin'e göre dünyada sadece dokuz aktif THAAD bataryası bulunuyor. Eldeki en son veriler olan 2019'da bunlardan yedisi ABD Ordusu'na tahsis edilmişti; beşi Teksas'taki üslerde, birer tanesi de Guam ve Güney Kore'de bulunuyordu. Biden yönetiminin İsrail'e sipariş ettiği batarya da muhtemelen bu yedi batarya arasında yer alacak. Diğer ikisi ise Birleşik Arap Emirlikleri'nde konuşlandırılıyor. Pentagon yaklaşık bir yıl önce İsrail'in korunmasına yardımcı olması için Orta Doğu'ya bir THAAD bataryası göndereceğini açıklamış ancak bataryanın nerede olacağını belirtmemişti.
Nasıl kullanılacak?
Londra'daki Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü'nde füze ve Orta Doğu uzmanı olan Fabian Hinz'e göre THAAD atmosferin üzerine çıkabildiği için İran ve Yemen'den fırlatılan balistik füzeleri engelleyebilecek. Ayrıca komşu Lübnan'daki Hizbullah tarafından fırlatılan daha kısa menzilli füzeleri de vurabilir. İran ve müttefikleri ayrıca balistik füzelerden çok daha düşük irtifa ve hızlarda çalışan güdümlü seyir füzeleri ve insansız hava araçları da ateşlendi. Kalisky THAAD'ın özellikle düşürülen diğer füzelerin enkazını yere düşmeden önce yakalamada faydalı olacağını ve bu enkazın kayıplara yol açabileceğini ve altyapıya zarar verebileceğini söyledi. (Ayrıca THAAD'ın daha uzak mesafelerden gelen füzeleri tespit edebilen olağanüstü bir radara sahip olduğunu söyledi). Ancak Hinz, bazı İran füzelerinin bu ayki bir yaylım ateşi sırasında İsrail önleme uçaklarından kaçtığı göz önüne alındığında, bu füzelerin acilen ihtiyaç duyulan hava savunmasının bir başka katmanı olarak hizmet edeceğini söyledi. İran İsrail'den 500 milden fazla uzaklıkta bulunuyor. Hinz, "İran'ın stratejisinin İsrail savunmasını alt etmek için büyük yaylım ateşi yapmak olduğunu gördük. Eğer ilave önleme kabiliyetiniz varsa, bu oldukça kullanışlıdır" dedi.
İsrail'in diğer hava savunma sistemlerinden farkı nedir?
Bu büyük ölçüde bir menzil meselesi, yani füzenin ne kadar uzağa uçabileceği. THAAD yaklaşık 125 mil menzile sahip. Rampaları ve komuta merkezleri farklı bölgelere taşınabiliyor. Kalisky THAAD'ı İsrail'in ana savunma sistemlerinden biri olan ve kısa ve orta menzilli balistik ve seyir füzelerini vurabilen, sabit bir yerde duran bir silah olan David's Sling ile karşılaştırdı. Yaklaşık 185 millik bir menzile sahiptir ve aynı zamanda hedeflerini içine uçarak düşüren bir “vur-öldür” silahıdır. David's Sling Raytheon ve İsrailli silah üreticisi Rafael tarafından ortaklaşa üretilmektedir. Bir de İsrail Havacılık ve Uzay Sanayii ile Boeing tarafından üretilen İsrail'in Arrow serisi var. Arrow 2, yaklaşık 30 mil irtifa ve yaklaşık 60 mil menzil ile atmosferdeki yüksek hedeflere müdahale edebilir. Hedeflerini doğrudan vurmasa bile gelen füzelerin yakınında patlayabilen patlayıcılarla dolu bir parçalanma savaş başlığına sahiptir.
Bir başka vur-öldür silahı olan Arrow 3, 1,500 mil menzili ile atmosferin ötesine geçebilmektedir. İsrail'in en gelişmiş savunma sistemlerinden biridir ve 1 Ekim'deki İran saldırılarına karşı kullanılmıştır. Hem Arrow 2 hem de Arrow 3 yer tabanlı mobil fırlatıcılardır. Demir Kubbe sistemi İsrail'in hava savunma sistemleri arasında belki de en çok bilineni, çünkü diğerlerinden daha fazla kullanılıyor. Sadece 6 inç genişliğinde ve 10 fit uzunluğundaki kısa menzilli önleyicileri, kısa menzilli roketleri sıfırlamak için minyatür sensörlere ve bilgisayarlı yönlendirmeye güveniyor. İsrailli savunma müteahhidi Rafael tarafından üretilmektedir.
© 2024 The New York Times Company
