Stuart A. Thompson / New York Times
Eski Başkan Donald Trump'ın New York'taki son mitinginde konuşmasından saatler önce, yakınlarda bir bomba bulunduğuna dair söylentiler internette dolaşmaya başladı. Haber yalanlanmış olsa da, Elon Musk yine de sosyal platform X'teki yaklaşık 200 milyon takipçisine yaptığı bir gönderide bunu güçlendirdi. Musk'ın 16-20 Eylül tarihleri arasında platformda paylaştığı düzinelerce yanlış ya da yanıltıcı gönderi arasında yer alan bu paylaşım, hem ikinci başkanlık münazarasının hem de Trump'a yönelik ikinci suikast girişiminin ardından yapıldı. New York Times'ın analizine göre, teknoloji patronu bu beş günlük yoğun dönemde yaptığı 171 paylaşım ve yeniden paylaşımda yasa dışı göçe karşı çıktı, seçim hilesi komplo teorilerini güçlendirdi ve Demokrat adaylara saldırdı.
Asılsız iddiaları körüklüyor
Yalanları ve komplo teorilerini izleyen uzmanlar uzun zamandır Musk'ın X'e sahip olmasını çevrimiçi ekosistemi daha da kirletmek için kullanacağından korkuyorlardı. Twitter olarak bilinen platformu 2022 yılında satın aldığından bu yana, temmuz ayında Trump'ın başkanlık kampanyasını desteklemek de dahil olmak üzere daha muhafazakar bir siyasi duruşu benimsediği için asılsız iddiaları gündeme getirmeye istekli olduğunu gösterdi.
16-20 Eylül tarihleri arasında yaptığı paylaşımların yaklaşık üçte biri yanlış, yanıltıcı ya da önemli bağlamları eksikti. Bunlar arasında Demokratların memleri “yasa dışı” hale getirdiğini iddia eden yanıltıcı paylaşımlar ve ülkede yasadışı olarak bulunan göçmenlerden oy almak için “sınırı açmak” istediklerine dair yalanlar yer alıyordu. Yanıltıcı paylaşımları X'te 800 milyondan fazla kez görüldü ve Musk'ın platformun en çok takip edilen hesabı ve yanıltıcı içeriğinin önemli bir kaynağı olarak benzersiz rolünün altını çizdi. Musk yorum taleplerine yanıt vermedi.
Yanlış verileri paylaştı
Musk beş günlük süre boyunca X'e çok sayıda şaka ve mem gönderdi. Ancak en çok ilgiyi siyasi görüşleri ve yanıltıcı paylaşımları gördü. En çok görüntülenen ve 100 milyondan fazla kez görüntülenen gönderisi, Trump'ın savaş alanındaki eyaletlerin çoğunu kazandığını gösteren yanıltıcı bir başkanlık yarışı projeksiyonuydu. Veriler, bir seçim modelcisi olan Nate Silver'ın güncel olmayan bir tahminine dayanıyordu. Musk verileri paylaştığında Silver'ın tahmini değişmiş, bunun yerine Başkan Yardımcısı Kamala Harris'in Trump'tan daha iyi durumda olduğunu öne sürmüştü. Bazı kullanıcılar verilerin yanlış olduğunu hemen belirtti, ancak Musk gönderiyi kaldırmadı ya da bir düzeltme yapmadı.
Musk 2022'de “Twitter'ın siyasi olarak tarafsız olması gerektiğini” söylese de, seçim kampanyası sırasındaki paylaşımları, Covid-19 kapanmalarını, transseksüel haklarını ve hükümet düzenlemelerini eleştirdikçe daha açık bir şekilde muhafazakar hale gelen kişisel politikasını giderek daha fazla yansıttı. Musk'ın 16-20 Eylül tarihleri arasındaki paylaşımlarının yarısından fazlası, özellikle göçmenlik, seçmen dolandırıcılığı ve ifade özgürlüğü konularına dikkat çekerek siyasete odaklandı. Bu paylaşımlar arasında, yapay zeka kullanılarak yaratılan ve gerçek insanlara benzemesi amaçlanan kopyalar olan deepfake'leri düzenleyen yeni California yasaları hakkında birkaç gönderi de yer aldı. Buna yanıt olarak Musk, Harris'in bir deepfake videosunu yeniden paylaştı ve yanlış bir şekilde yasanın tüm parodileri yasaklayacağını iddia etti. (Yasada parodi ve hiciv için istisnalar bulunmaktadır). Musk ayrıca Trump'ın Ohio'daki Haitili göçmenlere yönelik saldırıları da dahil olmak üzere son dönemde göçmenlik konusuna yaptığı vurguyu, göçmenlik politikasına yönelik kendi eleştirilerini yayınlayarak benimsemiş gibi göründü. Musk, 20 milyondan fazla kez izlenen bir paylaşımında, Springfield/Ohio'daki şehir yöneticisinin yalanları destekleyen raporlar aldığını yanlış bir şekilde ima etti. Aslında, yönetici “güvenilir” bir rapor olmadığını söyledi.
Komplo teorileri yayılıyor
Musk ayrıca ülkede yasa dışı olarak bulunan göçmenlerin seçim sonucunu etkileyebileceğini öne süren bir paylaşımda bulundu. Ancak bu tür göçmenler yasal olarak oy kullanamıyor ve seçim yetkilileri seçimleri etkileyebilecekleri iddialarını defalarca reddetti. Bu paylaşımlardan bazıları, daha önce birçoğu seçimler ve aşılarla ilgili şüpheleri körükleyen X'teki aşırı sağcı fenomenler ve komplo teorisyenlerinden geldi. Musk kısa bir süre önce, 11 Eylül ile ilgili komplo teorileri, Covid aşıları hakkında yanlış bilgiler ve FBI'ın 2020 seçimlerine hile karıştırdığı iddialarını paylaşmasıyla tanınan 869.000'den fazla takipçisi olan sağcı bir influencer'ın gönderisini paylaştı.
Sadece bir paylaşımında Topluluk Notu vardı
Musk'ın düzinelerce paylaşımı, X'in Topluluk Notları adı verilen ve katılımcı kullanıcıların düzeltmeler yazmasına dayanan içerik denetleme programı tarafından işaretlendi. Bu doğruluk kontrolleri, yalnızca Topluluk Notları programına kaydolmaya karar veren kullanıcılar tarafından görülebilen teklifler olarak kalıyor, ta ki bu üyelerden bazıları bunları tüm kullanıcılar için görünür hale getirmeyi onaylayana kadar. Musk'ın diğer paylaşımlarında düzinelerce Topluluk Notu önerisi olmasına rağmen, yalnızca bir paylaşımın (Trump mitinginin dışındaki bombayla ilgili yanlış paylaşımın) görünür bir Topluluk Notu vardı.
Musk, Times tarafından analiz edilen son gün olan cuma gününden bu yana pek yavaşlamadı. Ertesi gün X'te göçmenlik, medya ve seçim konularına değinen 54 gönderi daha paylaştı. Musk, 5 milyondan fazla kez görüntülenen bir gönderide Topluluk Notları programının büyümesini de kutlayarak “Yanıltıcı veya basitçe yanlış gönderiler gördüğünüzde bir Topluluk Notu talep edin” diye yazdı. Bir kullanıcı, programın eksikliklerini vurgulayan bir Topluluk Notu gönderdi. Ancak not hala bir teklif niteliğinde olduğu için kamuoyu tarafından görülemedi.
© 2024 The New York Times Company
