Ephrat Livni / New York Times
İsrail iç güvenlik teşkilatı salı günü yaptığı açıklamada, militanların 7 Ekim 2023'teki yıkıcı saldırısından önce Hamas'ın planladığı saldırıya ilişkin uyarıları dikkate almadığı için sorumluluğu üstlendi. Teşkilat ayrıca İsrail hükümetini Hamas'ın silah yığmasına, fon toplayıp ve destek kazanmasına izin veren politikaları ve diğer başarısızlıkları nedeniyle suçladı.
Güvenlik teşkilatı olarak bilinen Şin Bet'in bu açıklaması, İsrail ordusu tarafından yapılan benzer bir soruşturmada üst düzey subayların Hamas'ı büyük ölçüde hafife aldığının ve büyük bir saldırının yaklaştığına dair erken uyarıları yanlış yorumladığının ortaya çıkmasından günler sonra yayınlandı.
Salı günü yayınlanan rapor sadece gizliliği kaldırılmış bir özetten oluşuyordu. Sayısı bilinmeyen miktarda materyalin de gizliliği korundu. Ancak bu özet bile teşkilatın hatalarını açıkça ortaya koyuyordu.
'Uygun şekilde karşılık verilmedi'
Özete göre Hamas'ın İsrail'in güneyine yönelik saldırı planları 2018'de ve 2022'de istihbarat ajanlarının masasına ulaştı ancak teşkilat bu uyarıları anlamlı bir tehdit olarak değerlendirmedi. Sonuç olarak teşkilat söz konusu işaretleri militan grupla gelecekte yaşanması muhtemel çatışma senaryolarına dahil etmedi.
Şin Bet Hamas'ı ciddiye aldığını söylerken, saldırı planlarının erken belirtilerine dair işaretlere uygun şekilde yanıt vermediğini kabul etti.
İsrailli yetkililer, raporun bazı bölümlerini gizli tutmalarına rağmen, saldırının ciddiyeti ışığında bulguları yayınladıklarını söyledi. O gün yaklaşık 1,200 kişinin öldürülmesi ve 250 kadar kişinin rehin alınması Gazze Şeridi'ndeki savaşın fitilini ateşlemişti.
Başbakan Benjamin Netanyahu hükümeti, İsrail tarihinin en ölümcül gününe yol açan olayların bağımsız bir şekilde incelenmesine karşı çıktı. Bunun yerine, kamuoyunun bir soruşturma komisyonu kurulması yönündeki taleplerine rağmen, ülkenin güvenlik kurumlarının her birinin kendi kendini soruşturmasına izin verdi.
Pazartesi günü İsrail parlamentosunda yapılan bir tartışmada Netanyahu, Hamas saldırısını soruşturmak üzere bir komisyon kurulmasını desteklediğini söyledi, ancak böyle bir soruşturmanın kaçınılmaz olarak kendisini siyasi olarak hedef almayı amaçlayan önyargılı bulgular üreteceğini öne sürdü:
Uydurma soruşturmalar ve siyasi bir insan avı beni yıldıramaz. Gerçekler konusunda ısrarcı olmaya devam edeceğim. Gerçeğe ulaşacak dengeli bir soruşturma komisyonu talep etmeye devam edeceğim.
Netanyahu'nun soruşturmaya ve istifa çağrılarına karşı direnişi, diğer bazı İsrailli yetkililerin eylemleriyle tezat oluşturuyor. Bu ay görevi bırakacak olan Genelkurmay Başkanı Korgeneral Herzi Halevi, saldırıyı önlemedeki “korkunç başarısızlığı” için sorumluluk üstlendi. Şin Bet şefi Ronen Bar, salı günü İsrail medyasına verdiği demeçte, İsrail'den alınan tüm rehineler ülkelerine iade edilene kadar istifa etmeyi düşünmediğini söyledi, ancak saldırının önlenebileceğini de kabul etti.
Şin Bet raporunda ayrıca ordu ile yeterince koordinasyon sağlanamadığını ve sorumluluk zincirinin net bir şekilde oluşturulamadığını belirtti. Teşkilat, “Bu bizim kendimizden ve kamuoyunun bizden beklediği standart değil” açıklamasını yaptı.
Aynı zamanda Şin Bet raporu, son askeri rapordan farklı olarak, saldırıya katkıda bulunan faktörler olarak doğrudan hükümet politikalarına işaret etti. Hükümetin Hamas'ın silah biriktirmesine ve Katar üzerinden askeri kanadı için para toplamasına izin verdiğini söyledi. Ayrıca hükümetin Gazze'deki Hamas liderlerini hedef almak da dahil olmak üzere “saldırgan” girişimlerde bulunma konusundaki isteksizliğine işaret ediyordu.
Netanyahu'nun yargıya müdahalesi
Ajans ayrıca İsrail hapishanelerindeki Filistinli tutuklulara yapılan muameleye ve “İsrail toplumunun zayıfladığı algısına” da atıfta bulundu. Saldırıdan önce Netanyahu'nun İsrail yargısını elden geçirme planı ülke çapında protestolara yol açmış ve pek çok İsrailli, Hamas saldırısından Netanyahu'yu sorumlu tutarak iç huzursuzluğu militanları cesaretlendiren bir faktör olarak göstermişti.
Şin Bet raporu, The New York Times tarafından saldırıdan haftalar sonra yayınlanan ve İsrailli, Arap, Avrupalı ve ABD'li yetkililerle yapılan görüşmelerin yanı sıra İsrail hükümetine ait belge ve kanıtların incelenmesine dayanan bir makalenin bulgularını yansıtıyor.
Netanyahu'nun ofisi Şin Bet'in bulgularına ilişkin yorum talebini reddetti. İsrail medyası, ofisin küçük bir grup yerel gazeteciye “Başbakan Benjamin Netanyahu'nun yakın çevresine atfedilen” resmi olmayan bir açıklama yaptığını bildirdi. Bu açıklamada istihbarat teşkilatının “hiçbir soruya cevap vermeyen bir ‘soruşturma’” sunduğu ve “örgütün başarısızlığının büyüklüğüne” karşılık gelmediği belirtildi.
Netanyahu’nun ofisi, istihbarat ajanlarının bir dizi başarısızlığını ortaya koydu. Bunlar arasında, saldırıdan sadece birkaç gün önce sunulan ve Hamas’ın İsrail’e karşı bir harekâttan kaçınmak istediğini “kesin bir dille” belirten bir değerlendirme de yer aldı. Ofis, Bar’ı yetersiz kalmakla suçladı: “Şin Bet başkanı, saldırı gecesi başbakanı uyandırmayı gerekli görmedi oysa düşünülebilecek en temel ve bariz karar buydu,” denildi.
© 2025 The New York Times Company
