Riley Mellen / The New York Times
The New York Times'ın saldırı sonrasında yaptığı görsel analize göre Hamas savaşçılarının 7 Ekim'de İsrail'e düzenledikleri saldırı sırasında fırlattıkları bir roket, uzmanlara göre ülkenin nükleer kapasiteli füzelerinin çoğunun bulunduğu bir İsrail askeri üssünü vurdu.
Nükleer silahları hiçbir zaman kabul etmedi
Füzelerin kendileri isabet almamış olsa da İsrail'in merkezindeki Sdot Micha üssüne düşen roket, füze depolama tesislerine ve diğer hassas silahlara yaklaşan bir yangına yol açtı. İsrail nükleer cephaneliğinin varlığını hiçbir zaman kabul etmemiş olsa da İsrailli kaynaklar, ABD'li yetkililer ve uydu görüntüleri analistleri ülkenin en azından az sayıda nükleer silaha sahip olduğu konusunda hemfikir.
Amerikan Bilim Adamları Federasyonu Nükleer Bilgi Projesi Direktörü Hans Kristensen ,Times'a yaptığı açıklamada üste büyük olasılıkla 25 ila 50 adet nükleer kapasiteli Jericho füze rampası olduğunu tahmin ettiğini söyledi. Uzmanlara ve gizliliği kaldırılmış ABD hükümet belgelerine göre İsrail'in Jericho füzeleri nükleer savaş başlığı taşıyabilecek donanıma sahip. Üssü inceleyen Kristensen, bu savaş başlıklarının büyük olasılıkla üsten uzakta ayrı bir yerde tutulduğunu ve bu nedenle saldırı sırasında tehdit altında olmadıklarını söyledi.
İsrail'in en hassas noktalarından biri
Sdot Micha'ya yönelik daha önce bildirilmeyen saldırı, Hamas savaşçılarının İsrail'in nükleer silahlarını barındırdığından şüphelenilen bir bölgeyi vurmasının bilinen ilk örneği. Saldırganların üssün askeri bir tesis olmasının ötesinde neyi hedeflediklerini bilip bilmedikleri belli değil. Roketlerin çoğunu 7 Ekim'de ateşleyen grup olan Hamas, yorum taleplerine yanıt vermedi.
Ancak İsrail'in en hassas askeri noktalarından birinin hedef alınması, 7 Ekim saldırılarının kapsamının daha önce bilinenden daha büyük olabileceğini ve roketlerin İsrail'in sıkı korunan stratejik silahlarının etrafındaki hava sahasına girebileceğini gösteriyor. Uyarı alarmı verilerine göre, Sdot Micha çevresindeki bölgeye yapılan saldırı birkaç saat boyunca bir dizi roketten oluşuyordu. Times'ın bulduğuna ek olarak kaç roketin İsrail'in Demir Kubbe hava savunma sistemi tarafından engellendiği ya da geçip üssü vurmayı başardığı belli değil. Ülke çapında 7 Ekim'de yaşanan bazı olaylarda Demir Kubbe'nin gelen ateşin miktarından dolayı önleyici füzeleri tükenmişti.
Saldırılara karşılık veriyor
İsrail ordusundan bir sözcü Times'ın bulguları hakkında yorum yapmayı reddetti. Ancak 7 Ekim'den bu yana İsrail'in Sdot Micha'ya yönelik roket saldırısı tehdidini fark ettiği ve buna karşılık verdiği görülüyor. Son uydu görüntüleri, roketin düştüğü yerin yakınındaki askeri mevzilerin etrafına, muhtemelen gelecekteki saldırılardan kaynaklanacak şarapnel veya patlama enkazına karşı savunma amacıyla yeni toprak setler ve bariyerler inşa edildiğini gösteriyor.
Times, Sdot Micha'ya yapılan saldırının neden olduğu yangını ilk olarak orman yangınlarını tespit etmek için kullanılan kamuya açık NASA uydu görüntülerini kullanarak tespit etti. Üste en az 2004 yılından bu yana benzer büyüklükte, herhangi bir nedenden kaynaklanan bir yangın çıkmamıştı. Saldırıya ilişkin diğer kanıtlar kamuya açık uydu görüntülerinde, roket alarm kayıtlarında ve sosyal medya paylaşımlarında mevcut, bunlar düşen roketin tutuşturduğu çalı yangınıyla mücadele çabalarını da ortaya koyuyor.
Gazze Şeridi'nin 40 km kuzeydoğusunda ve Kudüs'ün 25 km batısında yer alan üssün sınırları içinde sabah saat 10 sularında düşen roket, Eriha füze tesisinin, büyük bir radar sisteminin ve hava savunma füzelerinin bulunduğu bir bataryanın bitişiğindeki küçük bir vadiye düştü. Patlama kalın ve kuru bitki örtüsünde hızla bir yangın başlattı. Times üsse başka roketlerin de isabet edip etmediğini teyit edemezken, saat 10:30'da çekilen uydu görüntüleri üsteki tek yangının Jericho füzelerinin yakınında çıktığını gösteriyor.
Saldırıdan sonraki saatlerde çekilen diğer uydu görüntüleri yangının hızla yayıldığını ve İsrailli itfaiyecilerin yangının büyümesini engelleme çabalarını gözler önüne serdi. Yangının yakınında en az iki yangın söndürme uçağı ve parlak kırmızı yangın geciktirici şeritleri görülüyordu. Ertesi gün çekilen bir uydu görüntüsü, sönmüş gibi görünen alevleri kontrol altına almak için ormanlık alanda yeni yollar ve yangın perdeleri açıldığını ortaya koydu.
Bölgede başka hedef yok
1962'den beri var olan ve kamuya açık uydu görüntülerinde açıkça görülebilen Sdot Micha üssü, binlerce dönümlük tepeleri kaplıyor. Gazze Şeridi'ndeki savaşçılar tarafından ateşlenen roketler isabet almamış olsa da Sdot Micha'nın kazara vurulmuş olması pek olası değil. Roketin düştüğü yerin 3 km yakınında - hassas askeri tesisler dışında, neredeyse başka hiçbir hedef yok. Ayrıca seyrek nüfusu nedeniyle bölgenin genelinde askeri olmayan çok az önemli hedef bulunuyor.
Yangın üste yaklaşık 40 dönümlük bir alanı kül etmesine rağmen, silah ve teçhizat güvende kaldı. Times'ın uydu görüntüleri üzerinde yaptığı analize göre, alevler en yakın şüpheli Jericho füze tesisinden yaklaşık 32 bin metre uzakta durdu ancak üsteki bir tepeye inşa edilmiş büyük bir radar sisteminin 120 metre yakınına kadar yaklaştı. Kristensen, yangın füzelere ulaşmış olsa bile, yeraltındaki tünelli depolama tesislerinin hasara dayanacak şekilde inşa edildiğini gözlemledi. Yine de, uçucu yakıt ve mühimmat depolarının yakınında çıkan bu büyüklükteki bir yangının doğasında var olan risklere dikkat çekti. Kristensen, "Her türlü şey ters gidebilir" dedi.
© 2023 The New York Times Company
