Lara Jakes / New York Times
Bağımsız bir analize göre, kısmen Ukrayna'daki savaş ve yayılan Rus istilası tehdidinin etkisiyle, 2023 yılında dünya çapında askeri giderler ve silahlar için son 35 yılın en yüksek harcaması yapıldı. Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü tarafından yapılan çalışmada, küresel askeri harcamaların geçen yıl 2,4 trilyon dolara ulaştığı ve 2022'ye göre %6,8 arttığı sonucuna varıldı. Analistlere göre Asya ve Orta Doğu'da artan gerilimler de bu artışa katkıda bulunurken, dünyanın en büyük askeri harcama yapan ve silah tedarikçisi olan ABD tek başına 916 milyar dolar (toplamın üçte birinden fazlası) harcadı.
Askeri harcamaları 1988'den bu yana takip eden enstitünün kıdemli araştırmacılarından Nan Tian, “Askeri harcamalardaki benzeri görülmemiş artış, barış ve güvenlikteki küresel bozulmaya doğrudan bir yanıttır” diyerek jeopolitik ve güvenlik ortamının daha değişken bir hale geldiğini söyledi.,
ABD ve Çin'den sonra Rusya
Rusya ile savaşan Ukrayna 2023 yılında ordusuna 64,8 milyar dolar ayırdı. Bu rakam hükümetin geçen yılki toplam harcamalarının %58'ini ve ülkenin gayrisafi yurtiçi hasılasının %37'sini oluşturdu. Analistlere göre 2023 yılında sadece yedi ülke daha Ukrayna'dan daha fazla askeri ve savunma harcaması yaptı. Bunlardan biri, Tian'ın geçen yıl 109 milyar dolar harcadığını tahmin ettiği Rusya'ydı. Bu rakam ABD ve Çin haricinde diğer tüm ülkelerinkinden daha fazlaydı. Bu tahminin Moskova'nın eylül ayında 2023 yılı için harcadığını açıkladığı 75 milyar dolara dayandığını belirten Tian, rublenin değerine bağlı olarak Rusya'nın askeri harcamalarının bu yıl 127 milyar dolara çıkabileceğini de sözlerine ekledi.
Sovyetler Birliği'nin dağılmasından bu yana en yüksek rakam
Her iki durumda da ve Moskova'nın savunma yatırımlarını çevreleyen gizlilik ve dezenformasyona rağmen enstitü, Rusya'nın 2023 yılında toplam hükümet harcamalarının yaklaşık %16'sını ya da gayri safi yurtiçi hasılasının %5,9'unu ordusuna harcayacağı sonucuna vardı ki bu rakam 1991'de Sovyetler Birliği'nin dağılmasından bu yana en yüksek rakam.
Ukrayna şimdiye kadar Rusya'yı, 2023 yılında teslim edilen silah ve diğer malzemelerle birlikte en az 35 milyar dolara ulaşan ABD ve Avrupa'nın yardımıyla savuşturdu. (Ukrayna'ya yapılan askeri yardımları da takip eden Kiel Dünya Ekonomisi Enstitüsü, bu rakamın Şubat 2022'den bu yana Kanada, Avrupa ve ABD'den gelen 100 milyar dolardan fazla olduğunu belirtiyor, ancak bu rakam taahhüt edilen ve henüz teslim edilmeyen desteği de içeriyor).
ABD'nin Ukrayna'ya yaptığı yardımların en azından bir kısmı NATO müttefiklerini, Avrupa'daki ABD üslerini ve Batı'nın Rusya'ya karşı savunmasında büyük ölçüde tükenen silah ve mühimmat stoklarını yenileyen yerli silah üreticilerini destekleyecek fonları içeriyor. Biden yönetimi Şubat 2022'den bu yana Ukrayna'ya toplamda 44 milyar dolardan fazla askeri yardım yaptığını söyledi.
Avrupa ülkelerinde de artış var
Enstitünün raporuna göre, savaş Avrupa ülkelerini de askeri harcamalarını artırmaya teşvik etti ve bu harcamalar geçen yıl kıta genelinde yaklaşık %16 artarak 588 milyar dolara ulaştı. Paranın bir kısmı Ukrayna'ya giderken, Avrupa'nın dört bir yanındaki liderler kendi ulusal güçlerine yönelik harcamalarını arttırdı; en çok da askeri harcamaların geçen yıl %31 arttığı Doğu Avrupa'da. NATO'nun 32 üye ülkesinden yirmisinin bu yıl GSYİH'lerinin en az %2'sini ulusal savunma için harcaması bekleniyor; on yıl önce sadece üçü bu kritere ulaşmıştı.
©️ 2024 The New York Times Company
