Eric Schmitt, Helene Cooper and Julian E. Barnes / The New York Times
Ukrayna askerleri, ilerleyen Rus kara birliklerini durdurmak için köprüleri havaya uçurdu. Pilotları ve hava savunması, Rus savaş uçaklarının gökyüzünde hâkimiyet kurmasını engelledi. Ve bir grup becerikli Ukraynalı siber savaşçı, şimdiye kadar Moskova'yı bilgi savaşında yenerek, yurtiçinde ve yurtdışında ülkesine destek sağlıyor.
Pek çok askeri analisti şaşırtan bir şekilde Ukraynalı askerler; ABD'li analistlerin Rus birliklerine çelme takabileceğini söylediği bir beceri ve yaratıcılıkla savaşarak, Teksas büyüklüğünde bir ülkede Rus kuvvetlerine karşı savaş hatlarında beklenenden daha sert bir direniş sergiliyor.
Ukraynalılar ayrıca Rus saldırısının beceriksiz başlangıcından da faydalanıyor. Omuzdan ateşlenen tanksavar silahlarıyla, başkent Kiev'e doğru ilerleyen kilometrelerce uzunluğundaki bir Rus zırhlı konvoyuna saldırdılar. Yakıt ve yiyecek kıtlığı yaşayan bir ilerlemeyi durdurmaya yardımcı oldular ve birkaç gün sürmesi beklenen bir yürüyüşü muhtemelen haftalara uzattılar.
Daha fazla silah ihtiyacı olduğunu söylüyorlar
Elbette, Rusya'nın işgali sadece bir hafta önce başladı. Güneydeki stratejik Kherson şehri çarşamba günü düştü ve Kremlin'in ordusu Kiev ve diğer şehirlere yönelik bombardımanını yoğunlaştırdı. Batı'dan taze silah akışına rağmen, Ukraynalı liderler Rus tanklarını ve savaş uçaklarını yok etmek için umutsuzca daha fazla silaha ihtiyaç duyduklarını söylüyorlar.
Ukrayna hükümeti zaferlerini ve sivilleri öldüren Rus saldırılarını kamuoyuna duyururken, mekanize birimlerinin savaş alanı kayıpları hakkında çok daha az şey söyledi. Rus yetkililer ise harekatı bir savaş olarak sunmamak konusunda kararlı. Bu nedenle kuvvetlerinin kazandığı çarpışmalar hakkında bilgi vermediler.
Etkili ve hareketli bir savunma yürüttüyorlar
Sonuç: İşgalin ilk günlerinde, Ukraynalılar enformasyon kampanyasında durumu Rusların aleyhine çeviriyor. ABD Genelkurmay Başkanı Mark A. Milley perşembe günü yaptığı açıklamada; Ukrayna ordusunun kendi topraklarının bilgilerini kullanarak Rus güçlerini birden fazla cephede engellediğini, savaş alanında son derece etkili ve hareketli bir savunma yürüttüğünü söyledi.
Olağanüstü beceri ve cesaretle savaşıyorlar
Milley, Ukrayna birliklerinin kullandığı taktiklerden birinin Rusları mümkün olan her yerde kandırmak için mobil silah sistemlerini kullanmaları olduğunu belirtti. Kendisiyle Avrupa'da seyahat eden gazetecilere verdiği demeçte, Ukrayna kuvvetlerinin "Rus kuvvetlerine karşı olağanüstü beceri ve cesaretle savaştığını" söyledi.
Uzun vadede devam etmeleri zor
ABD'li yetkililer, Ukraynalıların savaşma cesaretinden etkilendi, ancak Rusya'nın üstün bir orduya sahip olduğu konusundaki değerlendirmeleri değişmedi. Ukrayna, Rus ilerlemesini yavaşlatmayı başardı ancak onu durduramadı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in savaş amaçlarını değiştirecek kadar güçlü bir direniş de yok. ABD'li yetkililer, uzun vadede Ukrayna'nın Rus ilerlemesini engellemeye devam etmesinin zor olacağını söyledi.
Silahlı bir ulusa dönüşüyorlar
Ancak bu sırada Ukraynalılar silahlı bir ulusa dönüşüyor. Şu anda Avrupalı Politika Analizi Merkezi'nde olan Avrupa'daki ABD Ordusu eski komutanı Frederick B. Hodges, “Savaşta karşılaştıklarınız, düşündüğünüzden her zaman farklıdır. Daha hızlı öğrenip uyum sağlayan taraf kazanacaktır. Şimdiye kadar Ukrayna daha hızlı öğreniyor ve uyum sağlıyor” dedi. Ukrayna, 170 bin aktif birlik, 100 bin yedek asker ve en az 100 bin gaziyi içeren bölgesel savunma kuvvetleriyle Avrupa'nın en büyük ordularından birine sahip. Şu anda binlerce sivil de askere kaydoluyor.
Eğitim savaş alanında fark yarattı
Ukrayna ordusu, Rusya'nın 2014’de Kırım Yarımadası'nı ele geçirmesinden ve Ukrayna'nın doğusundaki Donbas bölgesindeki ayrılıkçıları desteklemeye başlamasından bu yana, olası bir Rus işgali için daha çok eğitim görüyordu. Ukrayna gazilerinin çoğu bu savaşlarda çarpıştı. Bu sebeple, nüfusun eğitimli ve Ruslarla nasıl savaşacağını bilen bir alt kümesi var. ABD Özel Harekat Kuvvetleri de Ukrayna askeri güçlerini eğitti. Ardından, Kiev'deki liderler bu askerleri birimlere atayarak ordunun daha büyük bir bölümünü eğitmelerini sağladı. Amerikalı analistler, bu eğitimin savaş alanında fark yarattığını belirtiyor.
ABD, 2014'ten bu yana Ukrayna silahlı kuvvetlerine 3 milyar dolardan fazla silah, teçhizat ve malzeme sağladı. Bu sekiz yılda, Ordu Yeşil Berelileri ve Ulusal Muhafız birlikleri de dahil olmak üzere ABD askeri danışmanları, batı Ukrayna’nın Lviv şehrindeki Yavoriv Combat Training Center’da 27 binden fazla Ukraynalı askeri eğitti.
Topraklarını savunmak için oradalar
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg perşembe günü Brüksel'de, "Ukrayna ordusu daha üstün performans gösteriyor. Çoğu uzmanın beklenenden hatta Rusya'nın beklediğinden daha fazla direnç gösteriyorlar” dedi. Stoltenberg, Milley ile seyahat eden gazetecilere “Onlar kendi topraklarını savunmak için oradalar” diye konuştu. Nitekim, ABD'nin Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı temsilcisi Michael Carpenter, perşembe günü Viyana'da Ukraynalı denizci Vitaliy Skakun'u saygıyla selamladı. Ukrayna ordusu, denizcinin Rus tanklarının geçişini önlemek için güney Kherson bölgesindeki bir köprüde kendisini havaya uçurduğunu söyledi.
İşgalin başlangıç saatlerinden itibaren Ukrayna'nın görece zayıf ordusu, sınırlarında yığılmış 150 binden fazla Rus kuvvetinin senaryosunu değiştirmeye uğraştı. Örneğin, Ukrayna birlikleri, Rus hava indirme ve özel kuvvetlerinin geçtiğimiz perşembe günü savaşın ilk saatlerinde Kiev'in kuzeyindeki önemli bir havaalanına düzenlediği saldırıyı püskürterek, başkentin eteklerinde büyük bir hava alanı açmayı amaçlayan Rus girişimini engelledi. Savunma araştırma enstitüsü CNA'da Rusya çalışmaları direktörü görevini yürüten Michael Kofman “Şehir savunmasında ve şehirlerin eteklerindeki çatışmalarda Ukrayna kuvvetleri oldukça iyi gidiyor. Rus savaşının karmakarışık doğası, şüphesiz yardımcı oluyor” dedi.
Çevik hareket etmekle kalmadılar, iyi seçimler yaptılar
Ruslar Kiev ve Harkov'a yaklaştıkça, Ukraynalılar güçlerini kritik noktalara daha çabuk şekilde kaydırabildiler. Ukraynalılar daha çevik hareket etmekle kalmadılar, aynı zamanda ateş gücünü nereye yoğunlaştıracakları konusunda da iyi seçimler yaptılar. ABD komutanlığına Irak ve Afganistan'da danışmanlık yapan askeri stratejist Frederick W. Kagan "Mekanize manevra savaşı sanatı, ezici savaş gücünü cephenin belirleyici bölümlerinde seçtiğiniz yerlerde yoğunlaştırabilmektir. Ruslar, şaşırtıcı bir şekilde bunu başaramadılar. Ukraynalılar ise takviye kuvvetlerini hızla hareket ettirme ve karşı saldırı yeteneklerinden yararlandı” dedi.
Savunma istihbarat firması Jane's'te analist olan Thomas Bullock, Rus kuvvetlerinin taktik hatalarında Ukraynalıların yararlandığını söyledi. Bullock “Ukraynalılar, Rus birliklerini pusuya düşürürken en başarılı hâllerinde gözüküyor. Ruslar, hızlı hareket edebilmek ve çamura saplanma riskine girmemek için ana yolları kullandılar. Ancak birlikleri ve tedarik yolları Ukrayna saldırılarına karşı savunmasız. Ukrayna güçlerinin en başarılı olduğu yer de burası”
Kiev'de karşı saldırı Rus birliklerini batıya itti
Amerikan Girişim Enstitüsü'nde Kritik Tehditler Projesi'ne liderlik eden Rus ordusu uzmanı Kagan, Kiev'de Ukrayna'nın karşı saldırısının Rus birliklerini batıya ittiğini ve şehri kuşatmaya çalışırken onları takviye çağırmaya zorladığını söyledi. Kagan "Özellikle karmaşık, çok cepheli istilalarda, savunmak genellikle saldırmaktan daha kolaydır. Ukraynalılar, Rusya'nın kilit noktaları ele geçirmek için küçük kuvvetleri kullanma kararından faydalandı" diye konuştu. Kagan “Ruslar operasyonları iyi yönetmiş olsaydı, taktik düzeyde olması gerekenden çok daha eşit bir şekilde eşleşmiş olmazlardı. Ukraynalılar bu konuda Ruslardan çok daha akıllı davrandılar” dedi.
Ruslar güneyde daha etkili
Ukraynalılar kuzeyde, Kiev ve Harkov’u savunurken daha başarılı oldu. Öte yandan, Kırım'da daha iyi eğitilmiş Rus kuvvetleri, savaşın güneyinde daha etkili. Bullock, "Güneyde, Kırım cephesinde Ukraynalılar mekanize savaşa girdiklerinde kaybediyorlar" dedi.
Putin'in saldırısı iki katına çıkacak
ABD hükümet yetkilileri, Putin'in saldırısını muhtemelen iki katına çıkaracağına inanıyor. Ancak bazı analistler artan Rus kayıplarının, Rusya'da yaptırımlardan kaynaklanan artan ekonomik aksaklıkların ve kalıcı bir Ukrayna isyanı olasılığının bu stratejiyi alt üst edebileceğini söylüyor.
© 2022 The New York Times Company
