Lara Jakes, Justin Scheck, Thomas Gibbons-Neff / New York Times
Belgelere göre, Rusya politikası konusunda uzun süredir söz sahibi olan üst düzey bir senato personeli Ukrayna'nın savaş bölgelerine sık sık yaptığı ziyaretler ve ordusuna 30.000 dolar keskin nişancı teçhizatı sağladığı gerekçesiyle kongre soruşturması altında. Söz konusu kişi, Helsinki Komisyonu olarak bilinen ABD Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Komisyonu'nun kıdemli Senato danışmanı olan Kyle Parker. Komisyon, Kongre üyeleri tarafından yönetiliyor ve personeli kongre yardımcılarından oluşuyor. Demokrasi ve güvenlik konularında etkili olan komisyon Ukrayna'yı destekleme konusunda sesini yükseltiyor.
Yabancı ajan riski
New York Times’ın incelediği gizli rapor, komisyon yöneticisi ve baş hukuk müşaviri tarafından hazırlandı. Raporda ekipman transferinin Parker'ı kayıtsız bir yabancı ajan haline getirebileceği belirtildi. Parker'ın, kamuflaj ve Ukrayna askeri arması giyerek Ukrayna'nın ön saflarında seyahat ettiği belirtildi. Parker ayrıca kongre etik ve güvenlik yetkililerinin itirazlarına rağmen ABD hükümeti için Ukraynalı bir yetkiliyi işe almıştı. Parker’ın FBI'ın soruşturması gereken belirtilmemiş ‘karşı istihbarat sorunları’na atıfta bulunarak kendisinin ‘bilerek veya bilmeyerek yabancı bir istihbarat servisi tarafından hedef alınıp istismar edildiği’ olasılığını artırdı.
Komisyon başkanı kovulmasını önerdi
Parker'ın temsilcisi onun yanlış bir şey yapmadığını söyledi. Parker'ın, raporun yazarlarına yönelik suistimal suçlamalarında bulunduğu için bir misilleme kampanyasının hedefi olduğunu söyledi. Kayıtlara göre rapor, komisyon başkanı Temsilci Joe Wilson'ı o kadar rahatsız etti ki, Parker'ın ulusal güvenliği korumak için kovulmasını önerdi. Wilson, Ukraynalı ve diğer yabancı kişilerin dahil olduğu iddia edilen ciddi uygunsuz eylemlere atıfta bulundu. Ukrayna destekçilerinden Wilson, komisyonun Demokrat eşbaşkanı Senatör Benjamin Cardin'e 1 Kasım'da yazdığı mektupta, “Onun derhal istifasını veya görevden alınmasını sağlamanızı acilen öneriyorum” dedi. Parker'ın temsilcisi, kendisinden istifasının istenmediğini ve böyle bir planının olmadığını söyledi.
Soruşturmayı hukuk firması yürütüyor
Parker, üç ABD'li yetkilinin, rapordaki suçlamalar ve Parker'ın komisyonun genel müdürü Steven Schrage ve raporu yazan avukat Michael Geffroy'a yönelik suçlamaları da içeren, personel davranışlarına ilişkin soruşturmaya kadar komisyonda kalmaya devam edecek. Devam eden soruşturmayı açıklamak için anonimlik koşuluyla konuşan yetkililer, soruşturmanın dışarıdan bir hukuk firması tarafından yürütüldüğünü söyledi. Raporun önerdiği gibi Kongre'nin endişelerini FBI'a iletip iletmediği belli değil.
Ukrayna yardımlarını tehlikeye atabilir
Görevi kötüye kullanma soruşturması, Helsinki Komisyonu'nu ve onun Kongre ile olan ilişkisini Ukrayna için tehlikeli bir zamanda sekteye uğrattı. Ülke, Rusya ile olan savaşında yenilgiler yaşadı ve daha fazla para ve silaha ihtiyaç duyuyor. Cumhuriyetçiler 60 milyar dolarlık ek yardımı engellemekle tehdit ediyor. Wilson mektubunda komisyondaki skandalın gelecekteki Ukrayna yardımını tehlikeye atabileceği konusunda uyardı.
Etik ve yasal sınırları aştı
Helsinki Komisyonu hem Capitol Hill'de hem de Avrupa'da Ukrayna yanlısı önemli bir ses. Parker, kurumun en uzun süre hizmet veren yardımcılarından biri. Dış politika çevrelerinde, Rus yolsuzlukla mücadele savaşçısı Sergei Magnitsky'nin ölümünden ilham alan 2012 insan hakları yasası Magnitsky Yasası'nın arkasındaki itici güç olarak biliniyor. Rapor, Parker'ın Ukrayna'ya verdiği sert desteğin etik veya yasal sınırları aştığı ve bir ABD hükümeti çalışanı olarak kendisinin Ukrayna'nın bir temsilcisi olarak görev yapmış olabileceği ihtimalini gündeme getiriyor. Parker, temsilcisi aracılığıyla bunu yalanladı. Cardin ve Wilson'ın temsilcileri soruları Temsilciler Meclisi İstihdam Hukuk Bürosu'na iletti ancak yanıt verilmedi.
Savaş zamanı 7 kez Ukrayna’ya gitti
Parker, Rusya'nın Şubat 2022'deki işgalinden sonra Ukrayna'ya akın eden birçok Amerikalıdan biri. Bazıları para ve malzeme teklif etti veya Ukraynalı askerlerle birlikte savaştı. Diğerleri dürüst değildi, beceriksizdi ya da iç çekişmelerle meşguldü. Derslerde, podcast'lerde ve sosyal medya paylaşımlarında Parker, işgalin başlamasından bu yana savaş bölgeleri de dahil olmak üzere Ukrayna'ya en az yedi kez seyahat ettiğini söyledi ve kendisini savaş zamanı Ukrayna'sında en çok seyahat eden Amerikalı yetkili olarak tanımladı.
Rus şapkasını kesip üstüne işedi
Bu gezilerin sosyal medya fotoğraflarında kamuflaj ve Ukrayna birliklerinin amblemlerini giydiği görülüyor. Bir fotoğrafta il askeri yönetiminin armasını takıyor. Bir diğerinde kamuflaj ve Ukrayna insansız hava aracı yaması giyiyor. Bir diğerinde Ukraynalı bir yetkiliyle Luhansk'ın ‘kurtuluşunu planladığını’ söylüyor. Times'ın ele geçirdiği bir videoda onun bir Rus şapkasını kesip üzerine işediğini gösteriyor. Raporda Parker’ın resmi olmayan seyahatleri ve medyanın kendisini yabancı bir askeri muhatap olarak tanıtması, Ukrayna'daki askeri yolsuzluk raporlarının ortasında daha fazla yasal ve etik endişeye yol açtığı belirtildi.
Askeri amblem iddialarını reddetti
Parker'ın temsilcisi, kimliğinin belirtilmemesi koşuluyla Parker adına sorulara yazılı yanıtlar verdi. Amerikalı ve Ukraynalı güvenlik uzmanlarının Parker'a cepheye yakın yerlerde kamuflaj giymesini tavsiye ettiğini ve kendisinin eşlik ettiği askeri birliklerin amblemlerini hiçbir zaman takmadığını söyledi. Rusya'nın vahşetine dair kanıtlara tanık olduktan sonra tuvaletini yapmasının öfke ve kederin kişisel bir ifadesi olduğunu söyledi.
Resmi gezi olmadığını söyledi
Parker'ın temsilcisi bunların resmi geziler olmadığını söyledi. Ancak Parker kamuoyu önünde sanki öyleymiş gibi konuştu. Onunla birlikte seyahat edenlerden bazıları onun devlet işiyle ilgili olduğuna inandıklarını söyledi. Komisyon onun kuşatma altındaki Herson şehrinde çekilmiş bir fotoğrafını yayınladı.
Nisan ayında Maine Üniversitesi'nde verdiği bir konferansta Parker, Rusya'nın işgalinden önce başkent Kiev'deki ABD Büyükelçiliği'nin boşaltılmasının ardından ABD'li yetkililere avsiyelerde bulunmak üzere Ukrayna'ya gitmeye istekli olduğunu söyledi. Olayı aktaran Bangor Daily News'in kaydına göre, “Neredeyse gözümüz yok, varlığımız yok. Yani, ‘işte gördüklerim bunlar' diyebilmenin seyahati daha da önemli hale getirdiğini düşünüyorum” dedi. Dışişleri Bakanlığı'nın uyarılarına rağmen Ukrayna'nın ön cephelerini ziyaret etmek yasa dışı değil. Parker “Dışişleri Bakanlığı'na cevap vermiyorum. Biz bağımsız ajansız” dedi.
© 2024 The New York Times Company
