Doğu Yücel’in romanları akıcı, dinamik ve bolca referans/sinematografik öğe barındırırlar. Kimdir Bu Mitat Karaman’da da ismi ve soyadındaki "h" harfleri yazar tarafından düşürülmüş, özgüveni zayıf, yalnız ve içe kapanık 30'larında bir genç adamla tanıştırır bizi. Sıradan bir perşembe gecesi yaşadığı apartmanda aşağıdan ziline basılınca kim olduğunu bilmeden ve görmeden kapı otomatiğini basan Mitat’ın hayatı da o andan itibaren tamamen değişir. Onun açtığı sokak kapısı apartmanda bir kişinin ölümüne neden olmuş gibidir. Farklı karakterlerden oluşan apartman sakinleri arasında bazı şüpheliler vardır.
Kendine dedektif Mitat
15 Temmuz darbe girişiminin hemen sonrasındaki travmaya, toplumun paranoya hislerine dokunan ve dokunduran bir psikolojisi var bu hikayenin. Kendince dedektifliğe soyunan içe kapanık Mitat’ın dünyasındaki değişimi anlatan bu dinamik hikayede Yücel; mitoloji, sinema, edebiyat ve televizyon dünyasına bolca gönderme yaptığı bir yapı kurmuştu. Geçen yıl çıkan devam kitabı Beter Ol Mitat Karaman’da da romanın evreni daha da genişlemişti.
Açıkçası Mitat filminde biraz Coen kardeşler filmleri biraz da Polanski’nin eski filmlerindeki (Mesela Kiracı) gibi bir atmosfer bulmayı umuyorduk. Ancak yönetmen Süleyman Arda Eminçe daha çok kendi ilk filmi Suç Unsuru’na ve gişe komedilerine doğru yönelmeyi tercih etmiş. Bülent Çolak’ın başarılı polis performansı Suç Unsuru’ndaki karakterinin devamı gibi ve burada da dikkat çekiyor belli oranda.
Ayrıca yapılan müzik tercihi, mekan kullanımı ve Mitat’ı canlandıran Kadir Doğulu’nun bazı sahnelerdeki performansı ana akım komedi filmi modelinin tercih edildiğini düşündürüyor. 2017’de çıkan kitabında Yücel elbette bütün referanslarını edebiyat sayesinde hikayesine daha rahat yedirebildiği bir alana sahipti ve durum komedisinden çok, kara komedi sularında dolaşıyordu. Sinemada aynı tadı durum komedisi manevraları içinde sürdürebilmek pek de mümkün değil.
Kadir Doğulu’nun Mitat yorumu kitabın hayranlarının büyük çoğunluğu tarafından kabul gördü. Aynı zamanda filmin büyük yapımcılarından da biri olan Doğulu, Mitat karakterini ve romanı çok sevmiş belli ki. Ama filmin türündeki kararsızlık bazı sahnelerde onun oyununa da yansımış yine de. Bazı sahnelerde bu karışıklık zaman zaman kendisini gösteriyor.
Doğu Yücel’in bu enteresan karakteri ve romanı daha karanlık, daha stilize ve daha gergin bir kara komedi olabilirdi. Ancak bu haliyle de sektörün pek çok ana akım komedisine göre daha sürprizli ve ilgi çekici. Az kopyayla çıktığı için sınırlı sayıda salonda ulaşılabiliyor. Merak edenlerin vizyondan kalkmadan yakalaması gerek.
Doğu Yücel’e Mitat uyarlamasıyla ilgili birkaç küçük sorumuz oldu:
1) Fazlasıyla karakter odaklı bir roman olduğu için soruyorum özellikle; Mitat karakterini oluştururken en çok neden beslendiniz?
Mitat'ta öncelikle kendimden, bazen kapıldığım özgüvensiz ruh hallerinden, daha sonra hayat boyu okulda, işte, orda burda karşılaştığım tek başına yaşayan, toplum içinde ‘kaybeden’ diye tanımlanan insanlardan beslendim. Lisede her tenefüs insanlardan kaçmak için dolabının önünde durmayı tercih eden bir çocuk görürdüm, Mitat'ta o da var, ofis ortamında sosyal fobi yaşayan iş arkadaşım da var, kızlarla konuşamayan kendi gençliğim de. Ve tabii sinema-tv ve mizah dünyasından bazı sevdiğim karakterler; Seinfeld'deki George Costanza, 40 Yıllık Bekar’daki Andy Stitzer, Metin Fidan'ın çizdiği Ediz...
2) Çok ilgi görmüş romanların sinema uyarlamaları her zaman yazarın takdirini kazanamayabiliyor. Sizin filmle aranız nasıl bu anlamda?
Daha önce Hayalet Kitap'tan uyarlanan Okul filminde de, Mitat'ta da senaryoda imzam var, o yüzden adaptasyon sürecine katılmayan yazarlardan farklı bir konumdayım. Bir de Mitat filmi romana çok sadık bir uyarlama. Bazı sahneler ve kırpılan yerler dışında olayların akışı aynı, hatta diyalogların çoğu kitaptakiyle birebir. O yüzden ilginç bir sinema-edebiyat deneyine şahit olduğumuzu düşünüyorum. Diğer yandan bence okurların yorumu bu noktada benimkilerden daha değerli ve şimdiden gelen yorumların oldukça pozitif oluşu beni sevindiriyor.
3) İkinci kitap Mitat’ın dünyasını iyice genişletip ironik bir organizasyonu işin içine sokuyor. Devam filmi de olacak mı?
Ben çok isterim, ama bu ilk filmin başarısına bağlı. Bir de ikinci kitabın matematiği daha çok mini diziye yatkın sanki, okurlar da öyle söylüyor. Bakalım...
