ABD Başkanı Donald Trump, pazartesi günü düzenlediği basın toplantısında hamile kadınlara sık kullanılan ağrı kesici Tylenol’u (etkin maddesi: asetaminofen) kullanmamaları çağrısında bulundu. Defalarca tekrarladığı “Tylenol kullanmayın” sözleriyle dikkat çeken Trump, ilacın otizmle bağlantılı olabileceğini öne sürdü. Ancak bilim insanları bu iddiaların kanıtlanmadığını ve riskli olabileceğini vurguluyor.
Konuşması boyunca en az 10 kez “Tylenol kullanmayın” ifadesini yineleyen Trump, sözlerinin büyük ölçüde kişisel görüşleri olduğunu kabul etti. Başkan ayrıca aşılar, obezite ilaçları ve otizmin nedenlerini hedef alan yeni tedavi yöntemlerinden de bahsetti.
Tylenol nedir, nasıl kullanılıyor?
Tylenol, dünya çapında ağrı ve ateş tedavisinde kullanılan en yaygın reçetesiz ilaçlardan biri olan asetaminofen’in (parasetamol) ticari adı.
İlk kez 1955’te McNeil Laboratories tarafından piyasaya sürüldü, 1959’da Johnson & Johnson’a geçti. 2023’te Johnson & Johnson, tüketici sağlığı bölümünü ayırarak Kenvue adlı yeni bir şirket kurdu. Bugün 600’den fazla ilaçta asetaminofen bulunuyor.
Tartışmayı alevlendiren araştırma
Trump’ın çıkışının arkasında, 14 Ağustos’ta yayımlanan ve ABD Ulusal Sağlık Enstitüleri tarafından finanse edilen bir araştırma var. Mount Sinai’den Didier Prada ve Harvard’dan araştırmacılar, 46 epidemiyolojik çalışmayı inceleyerek gebelikte asetaminofen kullanımının otizm ve DEHB riskini artırabileceğini öne sürdü.
Ancak Prada, “İlişki var ama neden-sonuç yok. Bunlar çok farklı şeyler” dedi. 2024’te JAMA’da yayımlanan geniş çaplı bir çalışma ise böyle bir bağlantıyı reddetmişti.
Bilim insanları: Genetik belirleyici
Drexel Üniversitesi’nden epidemiyolog Brian Lee’nin ekibi, 2,5 milyon çocuğu kapsayan İsveç verilerini inceledi. Araştırma, aynı annenin farklı çocukları üzerinde yapılan analizlerde ilacın otizm riskine etkisinin kaybolduğunu ortaya koydu. Lee, bunun genetik faktörlerden kaynaklandığını belirtti.
Trump’ın “acıya katlanın” sözleri tıp dünyasında endişeyle karşılandı. Uzmanlar, hamilelikte tedavi edilmeyen yüksek ateşin fetüs için ciddi riskler taşıdığına dikkat çekiyor.
ABD Kadın Doğum Uzmanları Koleji, “Hamilelikte asetaminofen kullanımının otizme yol açtığına dair iddialar son derece kaygı verici ve yanıltıcıdır. Bu açıklama güvenilir bilimsel verilere dayanmıyor” açıklamasını yaptı.
ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), doktorlara gönderdiği mektupta “net bir nedensel bağ bulunmadığını” belirtirken, “hasta güvenliği” açısından düşük ateş için asetaminofen kullanımının olabildiğince sınırlı tutulmasını önerdi.
Kenvue’dan sert yanıt
Tylenol’un üreticisi Kenvue yaptığı açıklamada şu ifadelere yer verdi:
“Bağımsız ve güvenilir bilim, asetaminofen kullanımının otizme yol açmadığını açıkça göstermektedir. Aksi yöndeki her türlü iddiaya kesinlikle katılmıyor ve bu söylemlerin hamile kadınlar için ciddi sağlık riski oluşturmasından derin kaygı duyuyoruz.”
Hamileler için sonuç ne?
Uzmanlar, çelişkili açıklamaların kafa karıştırıcı olabileceğini kabul ediyor. Genel görüş, asetaminofen’in hamilelikte güvenli olduğu ancak mutlaka doktor tavsiyesiyle kullanılmasının gerektiği yönünde.
Kaynak: Gazete Oksijen
