Hala dışarı çıkıp biraz yürüyüş yapmaya üşeniyorsanız tekrar düşünün çünkü fiziksel aktivite ve aşıların etkilerini inceleyen yeni bir araştırmaya göre düzenli egzersiz bir sonraki Covid-19 aşınızın faydalarını artırabilir. Güney Afrika'da yaklaşık 200 bin erkek ve kadının katıldığı çalışmada, Covid-19 aşısının çoğu kişide ciddi hastalıkları etkili bir şekilde önlediği tespit edildi. Ancak aşı en çok düzenli egzersiz yapan kişilerde işe yaradı. Herkese aynı aşı yapılmasına rağmen bu kişilerin Covid-19 nedeniyle hastaneye kaldırılma olasılığı hareketsiz kişilere göre yaklaşık yüzde 25 daha az oldu.
Fiziksel aktiviteler Covid-19 sonuçları için önemli
Kaliforniya'daki Kaiser Permanente Fontana Tıp Merkezi'nde aile ve spor hekimliği doktoru ve Amerikan Spor Hekimliği Koleji'nin eski başkanı Robert Sallis, "Bu çalışmanın aşılamanın yanı sıra günlük fiziksel aktivitenin ciddi Covid-19 sonuçlarını önlemek için yapabileceğiniz en önemli şey olduğuna dair artan kanıtlara katkıda bulunduğunu düşünüyorum" dedi.
Kendisi Covid-19 ve egzersiz üzerine araştırmalar yaptı ancak yeni çalışmaya katılmadı. Çalışmanın bulguları, ne kadar çok ya da az egzersizin aşının faydalarını en iyi şekilde artırabileceği ve zaten tamamen aşılanmışsanız ya da yakında aşılanacaksanız fayda sağlamak için çok geç olup olmadığına dair soruları gündeme getiriyor.
Aktif olanların hastaneye yatma oranını daha az
Geçtiğimiz yıl yapılan çok sayıda araştırma aktif ve zinde olmanın, Covid-19 hastalığına yakalanmanız halinde ciddi şekilde hastalanma riskinizi önemli ölçüde azalttığını gösterdi. Örneğin Sallis, aşılar mevcut olmadan önce Covid-19 testi pozitif çıkan yaklaşık 50 bin Kaliforniyalı üzerinde bir çalışma yürüttü. Hastalanmadan önce düzenli olarak yürüyüş ya da egzersiz yapanların hastaneye yatma ihtiyacı duyma olasılığı hareketsiz kişilere göre yaklaşık yarı yarıya daha az oluyor.
Benzer şekilde, Ağustos ayında yaklaşık 2 milyon kişiyi kapsayan 16 geçmiş çalışmanın gözden geçirilmesiyle, aktif kişilerin Covid-19 yüzünden enfekte olma, hastaneye yatırılma veya ölme olasılığının hareketsiz kişilere göre önemli ölçüde daha düşük olduğu sonucuna varıldı. Sallis, egzersiz ve Covid-19 koruması arasındaki bu bağlantıların mantıklı olduğunu söyleyerek "Düzenli fiziksel aktivite ile bağışıklık fonksiyonunun iyileştiğini biliyoruz" dedi.
Ancak çalışmalar, aktif insanların Covid-19 aşılarından ve takviyelerinden ek fayda sağlayıp sağlamadıklarına bakmadı. Bu nedenle, British Journal of Sports Medicine'de yayınlanan yeni çalışma için Johannesburg'daki araştırmacılar, ülkenin en büyük sağlık sigortacısından yaklaşık 200 bin erkek ve kadının anonim kayıtları topladı. Kayıtlar, insanların aşıları, Covid-19 sonuçları ve egzersiz alışkanlıkları hakkında, spor salonu ziyaretlerinden elde edilen bilgileri içeriyordu. Sağlık sigortası insanlara aktif oldukları, puan ve ödüller verdiği için çalışmaya katılanlar her egzersizi titizlikle yapmaya çalıştı.
Hareketsizlik hastalığı ağırlaştırıyor
Araştırmacılar ilk olarak aşılanmış ve aşılanmamış kişileri genel olarak karşılaştırdı. Johnson & Johnson aşısı o dönemde mevcut olan tek seçenekti ve beklendiği gibi, aşılanmamış olanlar aşılanmış olanlardan çok daha fazla sayıda Covid-19 geliştirdi ve ciddi şekilde hastalandı. Ancak yeni çalışmayı yöneten Johannesburg-Braamfontein'deki Witwatersrand Üniversitesi'nde klinik tıp ve sağlık bilimleri profesörü olan Jon Patricios, tamamen aşılanmış olanlar arasında bile egzersizin Covid-19 sonuçlarında önemli bir fark yarattığını söyledi.
Aşı egzersiz yapanları yüzde 25 daha fazla koruyor
Haftada en az 150 dakika yürüyen ya da orta düzeyde egzersiz yapan aşılanmış kişilerde, aşılanmış ancak hareketsiz olanlara kıyasla hastaneye kaldırılma olasılığı neredeyse üç kat daha azdı. Daha somut bir ifadeyle, bu kişilerin aşıları onları hareketsiz kişilerde yapılan aynı aşılara kıyasla yaklaşık yüzde 25 daha fazla korudu. Ancak daha az hareket eden ve az egzersiz yapan aşılanmış kişilerin bile hastaneye kaldırılma olasılığı hareketsiz, aşılanmış gruba göre 1,4 kat daha az. Bu da hareket eden kişilerin aşılarının egzersiz yapmayan kişilere göre yaklaşık yüzde 12 daha etkili olduğunu gösteriyor.
Aşının etkileri gözle görülür
Ptricios, "Bugün 30 dakikalık bir yürüyüş yapmaya üşeniyorsanız, 10 dakikalık bir yürüyüşün egzersizi tamamen atlamaktan daha iyi olduğunu söyledi" dedi. Yine de bu çalışma ilişkiseldir, yani aktivite ve ortak sonuçlar arasındaki bağlantıları gösteriyor. Patricios, aktif olmanın aşıların daha etkili olmasına neden olduğunu yüzde yüz kanıtlamasa da bağlantıların tutarlı ve etkilerin büyük olduğunu söyledi.
Alışılmış aktivitenin aşı yanıtını nasıl artırdığı hala belirsiz. Ancak Patricios, egzersiz yapanların güçlü bağışıklık sistemlerinin her aşılamadan sonra fazladan Covid-19 antikor taburları oluşturduğundan şüpheleniyor. İnsanların beslenme şekilleri de dahil olmak üzere yaşam tarzları da yanıtı etkileyebilir.
Egzersize başlamak için geç değil
Patricios, "Hareketsiz mi kaldınız? Bugün yapacağınız bir yürüyüş, bağışıklık sisteminizi bir sonraki aşıya veya Covid-19 sorununa daha büyük bir şevkle yanıt vermeye hazırlamaya başlayacaktır. Ayrıca reçeteye ihtiyacınız yok ve ücretsiz" dedi.
