Öfke insan sağlığı için düşünülenden daha kötü bir faktör. Doktorlara ve son araştırmalara göre öfkelenmek sadece ruh sağlığımıza zarar vermekle kalmıyor, aynı zamanda kalbimize, beynimize ve gastrointestinal sistemimize de zarar veriyor. Öfke herkesin hissettiği normal bir duygu zira çok az kişi sakinliğini koruyabiliyor. Ancak çok sık veya çok uzun süre öfkelenmek sorunlara neden olabilir.
Öfkenizin size zarar vermesini engellemenin yolları var. Meditasyon gibi teknikler yardımcı olabileceği gibi öfkenizi daha sağlıklı yollarla ifade etmeyi öğrenmek de faydalı olabilir. Yakın zamanda yapılan bir çalışmada öfkenin kalp üzerindeki etkileri incelendi. Journal of the American Heart Association'da mayıs ayında yayınlanan bir çalışmaya göre öfke, kan damarlarının işleyişini bozduğu için kalp krizi riskini artırabilir.
Araştırmacılar üç farklı duygunun kalp üzerindeki etkisini inceledi: öfke, kaygı ve üzüntü. Katılımcı gruplardan biri kendilerini öfkelendiren bir görev, diğeri endişelendiren bir görev, üçüncüsü ise üzüntü uyandırmak için tasarlanmış bir egzersiz yaptı.
Kronik belirtiler
Bilim insanları daha sonra, koldaki kan akışını sıkmak ve serbest bırakmak için bir kan basıncı manşonu kullanarak her katılımcıdaki kan damarlarının işleyişini test etti. Öfkeli gruptakilerin kan akışı diğerlerine göre daha kötüydü; kan damarları o kadar genişlemedi. Columbia Üniversitesi'nde tıp profesörü ve araştırmanın başyazarı olan Dr. Daichi Shimbo, "Çok fazla sinirlendiğiniz için atardamarlarınıza bu kronik hakaretleri alıyorsanız, zaman içinde bunun sizi kalp hastalığı riski altında bırakacağını tahmin ediyoruz" dedi.
Gastrointestinal sisteme etkisi nasıl?
Öfkelendiğinizde vücut, vücuttaki iltihabı artıran çok sayıda protein ve hormon üretir. Kronik enflamasyon birçok hastalık riskini artırabilir. Cleveland Clinic gastroenteroloji, hepatoloji ve beslenme departmanında davranışsal tıp direktörü olan Stephen Lupe, vücudun sempatik sinir sistemi ya da “savaş ya da kaç” sisteminin de aktive olduğunu ve bunun da kanı bağırsaklardan büyük kaslara yönlendirdiğini söylüyor. Bu da sindirim sistemindeki hareketi yavaşlatarak kabızlık gibi sorunlara yol açabilir. Buna ek olarak, bağırsakların iç yüzeyindeki hücreler arasındaki boşluk açılır, bu da daha fazla yiyecek ve atığın bu boşluklara girmesine izin vererek mide ağrısı, şişkinlik veya kabızlık gibi semptomları tetikleyebilecek daha fazla iltihaplanma yaratır.
Beyne etkisi nasıl?
Chicago'daki Rush Üniversitesi Tıp Merkezi'nde psikiyatri ve davranış bilimleri yardımcı doçenti olan Joyce Tam, öfkenin bilişsel işlevlerimize zarar verebileceğini söylüyor. Prefrontal korteksteki sinir hücrelerini, beynimizin dikkati, bilişsel kontrolü ve duyguları düzenleme yeteneğimizi etkileyebilen ön bölgesini içerir. Öfke, vücudun kan dolaşımına stres hormonları salgılamasını tetikleyebilir. Tam, yüksek seviyedeki stres hormonlarının beynin prefrontal korteksindeki ve hipokampüsündeki sinir hücrelerine zarar verebileceğini söylüyor. Prefrontal korteksteki hasarın karar verme, dikkat ve yürütme işlevlerini etkileyebileceğini de ekliyor. Tam "Hipokampus, beynin hafızada kullanılan ana bölümüdür. Dolayısıyla nöronlar hasar gördüğünde, bu durum bilgiyi öğrenme ve saklama yeteneğini bozabilir" dedi.
Peki ne yapabilirsiniz?
Öncelikle, çok fazla mı yoksa çok sık mı öfkelendiğinizi anlayın. Kesin ve katı bir kural yoktur. Ancak, beyin-kalp bağlantısını inceleyen Massachusetts General Hospital ve Harvard Tıp Fakültesi'nde psikiyatri profesörü olan Antonia Seligowski, günün büyük bir bölümünde öfkeli iseniz endişelenmeniz için bir neden olabileceğini söylüyor. Kısa süreliğine öfkelenmenin kronik öfke yaşamaktan farklı olduğunu söyleyen Seligowski "Arada sırada öfkeli bir konuşma yapıyorsanız ya da arada sırada üzülüyorsanız, bu normal insan deneyimine dahildir. Olumsuz bir duygu uzun süreli olduğunda veya çok yoğun şekilde yaşandığında sağlığınız için kötüdür" dedi.
- Zihinsel sağlık egzersizlerini deneyin. Seligowski'nin ekibi belirli konuşma terapisi türleri veya nefes egzersizleri gibi ruh sağlığı tedavilerinin de öfkenin neden olduğu bazı fiziksel sorunları iyileştirip iyileştiremeyeceğini araştırıyor. Diğer doktorlar öfke yönetimi stratejileri öneriyor. Cleveland Clinic'ten Lupe, hipnoz, meditasyon ve farkındalığın yardımcı olabileceğini söylüyor. Öfkeye tepki verme şeklinizi değiştirmek de öyle.
- Tepkilerinizi yavaşlatın. Nasıl hissettiğinizi fark etmeye ve tepkinizi yavaşlatmaya çalışın ve ardından bunu ifade etmeyi öğrenin. Ayrıca duyguyu bastırmadığınızdan da emin olmak istersiniz, çünkü bu geri tepebilir ve duyguyu daha da kötüleştirebilir. Lupe, öfkelendiğinizde bir aile üyesine bağırmak veya bir şeyi yere çarpmak yerine, “X, Y ve Z yüzünden öfkeliyim ve bu nedenle sizinle yemek yemek istemiyorum ya da sarılmaya veya desteğe ihtiyacım var” demenizi öneriyor.
