Kilo kaybı iğneleri olan Ozempic ve türevleri, milyonlarca insanın hayatında yarattıkları değişimin ardından şimdi yeni bir döneme giriyor. Daha kolay kullanılan, daha güçlü etki vadeden ve daha az yan etki hedefleyen yeni nesil GLP-1 ilaçları yolda.
GLP-1 sınıfı ilaçlar; zayıflama, iştah kontrolü ve metabolik hastalıklar üzerindeki etkileriyle toplumda büyük dönüşüm yarattı. Ancak yüksek maliyetleri, iğne korkusu ve yan etkiler birçok hastayı tedaviyi bırakmaya yöneltti, şimdi ağızdan kullanılan haplar yolda.
Washington Post'un haberine göre, Calgary Üniversitesi’nden Endokrinolog Prof. David Lau, “Yeni nesil ilaçlarla yalnızca kilo kaybını değil, genel sağlıkta daha kapsamlı bir değişimi konuşuyoruz” dedi.
Ağızdan Kullanılan GLP-1 hapları yolda
Novo Nordisk ve Eli Lilly, günde bir kez alınan GLP-1 haplarını 2026’ya kadar piyasaya çıkarmayı planlıyor.
Avantajları:
- İğnesiz kullanım
- Soğutma gerektirmemesi
- Daha düşük fiyat beklentisi
- Daha kolay erişim
Toronto’dan Dr. Sean Wharton, bu ilaçların etkisini şöyle özetliyor:
“Henry Ford arabayı daha iyi yapmadı; onu daha ulaşılabilir yaptı. GLP-1 hapları da aynı etkiyi yaratabilir.”
Dezavantajı:
Klinik sonuçlara göre haplar, enjeksiyonlar kadar güçlü değil. Kilo kaybı ortalama %11–14 arası; enjeksiyonlarda bu oran %15–20’ye çıkıyor.
Üç hormonlu süper enjeksiyonlar
Mevcut ilaçlar iki hormonu hedefliyorken, Eli Lilly’nin geliştirdiği “retatrutide” adlı ilaç üç hormonu aynı anda etkiliyor.
Denemelerde:
48 haftada %24’e varan kilo kaybı sağladı. Daha uzun kullanımda bu oranın artabileceği belirtiliyor.
Uzmanlar, özellikle morbid obezite hastaları için bu tedavinin önemli bir seçenek olacağı görüşünde.
Yan etkileri azaltmaya yönelik hamleler
Firma ayrıca, amilin hormonunu taklit eden moleküllerle semaglutide’ı kombine ederek daha güçlü fakat daha az mide yan etkili yeni ilaçlar geliştiriyor.
Novo Nordisk’in “CagriSema” isimli kombinasyon ilacı:
- Ortalama %20 kilo kaybı sağladı.
- Kas kaybını azalttığı gözlemlendi.
- FDA onayı için süreç önümüzdeki yıl başlayacak.
Aylık enjeksiyon hedefi
Pfizer’in satın aldığı Metsera ve Amgen’in deneysel ilacı “MariTide”, ayda bir kez uygulanabilen güçlü GLP-1 adayları arasında.
Klinik veriler:
- Yıllık %16’ya varan kilo kaybı
- Hastalar için yüksek konfor
- Ancak bazı ürünlerde yan etki endişeleri hala araştırılıyor
Uzmanlar, gelecekte ayda bir hatta daha seyrek enjeksiyonların standart haline gelebileceği görüşünde.
Gelecekte beklentiler neler?
Bugünün dev ilaçları (Ozempic, Wegovy, Zepbound):
2024’te toplam 50 milyar dolar satışa ulaştı. GLP-1 sınıfının en güvenilir ve en çok araştırılmış ürünleri olmaya devam ediyor. FDA tarafından kilo kaybının yanı sıra kalp-damar ve uyku apnesi riskinde azalma için de onaylandı. Uzmanlara göre yeni ilaçlar çıtayı yükselttikçe, mevcut ürünlerin fiyatları düşecek; ancak güvenilirlik ve uzun vadeli veri avantajı nedeniyle tamamen ortadan kalkmaları beklenmiyor.
Weill Cornell Medicine'den Prof. Louis Aronne bu durumu şöyle özetliyor:
'Yeni bir ilaç, mevcutların sunduğu kalp krizi, felç ve ölüm riskini azaltma faydasını kanıtlamadan onları geçemez'
Kaynak: Gazete Oksijen
