Indiana Jones ve Ethan Hunt gibi zamanın eskitemediği maceraperestlerin bile film sektörünün değişen dengelerine karşı bağışıklığa sahip olmadıkarı ortaya çıkı. Harrison Ford ve Tom Cruise'un hayat verdiği bu aksiyon kahramanları; Disney'in Kader Kadranı ve Paramount'un Ölümcül Hesaplaşma 1 filmleriyle, kaçış ve nostaljinin güçlü kombinasyonunun gişeyi canlandıracağı umuduyla sinemalara geri döndü. Bunun yerine, her iki film de yazın büyük hayal kırıklıkları arasında yer alıyor. Variety başarısızlığın yüksek bütçelerden kaynaklandığını bunun arkasında ise pandemi koşullarının olduğuna dikkat çekti. İşin kötü kısmı ise Hollywood grevleri maliyetleri en az Covid-19 kadar yükseltecek.
Haziran sonunda gösterime giren Kader Kadranı altı haftalık gösterimin ardından dünya çapında 375 milyon dolar, temmuz ayında gösterime giren Ölümcül Hesaplaşma 1 ise beş haftalık gösterimin ardından 523 milyon dolar hasılat elde edebildi. Gişe rakamları, orta yaş üstü izleyici kitlesine sahip uzun bir serinin parçası olan filmler için başarı olsa da bütçeleri bu apoleti takmalarını engelliyor.
Önemli olan maliyet ve gişe rakamı
İki film de yaklaşık 300 milyon dolara mal oldu ve pazarlama harcamaları için en az 100 milyon dolar harcadı. Benzer bütçeli yapımların rakamlarından yola çıkan analistler iki projenin de aşağı yukarı 100 milyon dolar zarar edebileceğine dikkat çekiyor. Box Office'in baş analisti Shawn Robbins, iki filmin maliyetinin de pandemi yüzünden yükseldiğine dikkat çekiyor. Analistler ise ne ve neden olursa olsun kritik hesaplamanın maliyet ve gişe performansına göre yapıldığına dikkat çekiyor.
Gişe dışı gelirler göz ardı ediliyor
Bir filmin gelirlerinin gişe rakamlarından ibaret olmadığına dikkat çeken stüdyo yöneticileri, kablolu yayın ve yayın lisans anlaşmalarının hesaba katılmamasında şikayetçi. Tespitlerinde de haksız değiller. Stüdyolar net rakamları açıklamasa da, Kader Kadranı ve Ölümcül Hesaplaşma 1'in gişe performansından daha değeril olduklarına inanmak için nedenler var. Filmlerin maliyetlerini düşürmek için çalıştıklarını duyurun Disney Başkanı Bob Iger'ın Kaderin Kadranı'nın Disney+'ta önceki Indiana Jones filmlerine olan ilginin arttırdığını söylemesi bunun en önemli kanıtlarından biri.
"Kimse karlılığını 25 yıla göre planlamaz"
Exhibitor Relations analisti Jeff Bock ise yayın ve diğer satışlarla elde edilecek gelirinin gözardı edilemeyeceğini ancak bunun uzun vadede getirisi olduğuna ve kimsenin karlılığını 25 yıllık bir plana göre yapmak istemediğine dikkat çekiyor. Ölümcül Hesaplaşma 1'in mali yapısına hakim olan kaynaklar, yayın gelileri ve Tom Cruise'un gişede alacağı pay da hesaba katıldığında filmin kırılma noktasının 600 milyon dolar olacağını söylüyor. Rakamları değerlendirirken Görevimiz Tehlike ve Indiana Jones gibi filmlerin yaklaşık 100 milyon dolar kar elde etmek üzerini projelendirildiğini hatırlatmak fayda var.
Kar etmek giderek zorlaşıyor
Serilerin verilerine bakıldığında; bir önceki Indiana Jones macerası olan Kristal Kafatası Krallığı (2008) dünya çapında 790 milyon dolar hasılat elde etti ve enflasyondan arındırılmamış haliyle serinin en çok hasılat elde eden filmi olmaya devam ediyor. Bir önceki Görevimiz Tehlike filmi Fallout (2018) serinin en iyi hasılatı olan 791 milyon doları gördü. Top Gun: Maverick ise 2022'de milyar dolar sınırını aştı. Acı gerçek şu ki, gişe rekortmeni filmler kârlılığa giden tehlikeli bir yolla karşı karşıya. Universal'ın yapım bütçesi 340 milyon dolar olan Fast X'i ele alalım. Bu yaz dünya çapında 704 milyon dolar gişe hasılatı elde etmesine rağmen, finansmanı hakkında bilgi sahibi kaynaklara göre, film zar zor kara geçti ve mütevazı bir kar elde edecek.
"Çin ve Rusya gişe rakamları dip yaptı"
Tüm bu rakamlar aslında pandemi döneminde film bütçelerinin covid tedbirleri ve vizyon gecikmeleri nedeniyle ne kadar şiştiğine işaret ediyor. Maliyetlerin arttığı bu dönemde iki büyük pazar olan Çin ve Rusya'nın en iyi ihtimalle belirsiz, en kötü ihtimalle de aşılmaz kalması nedeniyle küresel gişe daraldı. Örneğin Fallout'un hasılatına Çin 181 milyon dolar katkıda bulunurken, Ölümcül Hesaplaşma 1'in hasılatı 48,2 milyon dolar oldu. Azalan uluslararası pazar sayesinde, her şekil ve boyuttaki filmler pandemi öncesi hasılata ulaşmakta zorlanıyor. Şimdiye kadar 2023'te sadece dört, 2022'de sekiz, 2021'de beş ve 2020'de sıfır film 700 milyon doları aştı. Bu rakamlar 2019'da 12, 2018'de ise dokuz filmle karşılaştırılıyor.
Hollywood grevleri maliyetleri yükseltiyor
Ne yazık ki, pandemi dönemi kısıtlamaları gevşemiş olsa da filmlerin maliyeti düşmeyebilir. Hollywood'da iş bırakma eylemiyle sonuçlanan çifte grevin, 2024 ve sonrasında seyirciyle buluşması planlanan birçok önemli filmin vizyon tarihini değiştirmesine neden olabilir. Bazı stüdyo yöneticileri, oyuncu grevlerinin yapım aşamasında olan filmlerin prodüksiyon maliyetlerin ayda 2 milyon dolar yükselttiğine dikkat çekiyor.
Oppenheimer ve Barbie umut oldu
Tüm bunlara rağmen gişenin kazananları olduğuna da unutmamak gerekiyor. Christopher Nolan'ın Oppenheimer'ı, 100 milyon dolarlık bütçesine karşılık 650 milyon doları aşan bilet satışlarıyla son derece kârlı olacak gibi görünüyor. Bir de Greta Gerwig'in 145 milyon dolara çektiği ve dünyanın en popüler oyuncağına feminist bakış açısıyla yeni bir soluk getirdiği Barbie var. Dünya çapında 1,18 milyar dolar hasılat elde eden fantastik komedi 2023'ün en çok hasılat elde eden filmi olarak yakında Super Mario'yu geride bırakacak.
Filmin başarısından kazançlı çıkan sadece filmi vizyona sokan Warner Bros. değil. İçeriden üç isme göre, Barbie'ye ekranda hayat veren ve filmin yapımcılığını üstlenen Margot Robbie, maaş ve ikramiye olarak en az 50 milyon dolar kazanacak. Bu da Malibu'da harika bir Barbie Rüya Evi (DreamHouse) satın almaya yeter.
