Birleşik Krallık'ın 2050 yılına kadar net sıfır emisyon hedefine ulaşabileceği ve 2030 sonrası için belirlenen ara karbon bütçelerini karşılayabileceği açıklandı. Hükümetin yasal iklim danışma kurumu olan İklim Değişikliği Komitesi (CCC), parlamentoya sunduğu yıllık ilerleme raporunda, hedeflerin gerçekleşmesinin mümkün olduğunu ancak bunun ciddi politik adımlara bağlı olduğunu vurguladı.
CCC Başkanı Piers Forster, “Bu, iyimser bir rapor. 2030 ve 2050 karbon bütçelerine ulaşmak mümkün, yeter ki politikalar konusunda ilerleme kaydedelim. Ülkemizin verdiği taahhütleri yerine getirmesi büyük önem taşıyor,” dedi.
Enerji sisteminde köklü değişiklik çağrısı
Komite, net sıfır hedeflerine ulaşmak için öncelikle enerji vergilendirme sisteminin köklü biçimde gözden geçirilmesi gerektiğine dikkat çekti. Mevcut durumda, elektriğe uygulanan vergilerin gazdan çok daha yüksek olması, enerji geçişine zarar veriyor. Elektriğin pahalı kalması, ısınma, ulaşım ve sanayi gibi alanlarda doğalgazdan elektriğe geçişi zorlaştırıyor.
CCC, bu dengesizliğin giderilmesi için iki seçeneğin değerlendirilebileceğini belirtti: Ya vergiler genel bütçeye aktarılmalı, ya da doğalgaz faturalarına kaydırılmalı. Ancak her iki seçeneğin de siyasi açıdan zorluklar içerdiği ve sosyal koruma önlemleriyle desteklenmesi gerektiği ifade edildi.
Siyasi tartışmalar ve ekonomik etkiler
2019’da dönemin Başbakanı Theresa May tarafından hayata geçirilen net sıfır hedefi, son haftalarda Muhafazakâr Parti lideri Kemi Badenoch ve Reform Partisi tarafından yoğun biçimde eleştiriliyor. Badenoch, hedefi “imkânsız” olarak nitelendirirken, Kuzey Denizi’ndeki petrol ve gaz üretimine uygulanan ek vergilerin kaldırılmasını savunuyor. Reform Partisi Genel Başkan Yardımcısı Richard Tice ise hedefi “net aptallık sıfır” sözleriyle eleştirdi.
Buna karşılık, CCC Başkanı Forster, net sıfır hedefinin İngiltere ekonomisine zarar vermeyeceğini belirterek şu değerlendirmeyi yaptı:
“Bu hedefin ekonomi üzerinde olumlu etkileri olacak. Kısa vadede değil belki, ancak 2038’den itibaren, yedinci karbon bütçesi döneminde önemli faydalar sağlanacağını öngörüyoruz. Bu olumlu etki 2050’ye kadar devam edebilir.”
Politikalarda iyileşme var, ancak hız yetersiz
Raporda, son dönemde özellikle İşçi Partisi'nin politikalarında gözle görülür ilerlemeler kaydedildiği belirtildi. Ancak bu alanlardaki gelişmenin hâlâ yavaş olduğu vurgulandı.
İklim hedeflerine ulaşmak için elektriğe geçişin kritik rol oynadığına dikkat çeken CCC, mevcut enerji fiyatlandırmasının bu dönüşümü baltaladığını ifade etti. Yenilenebilir enerji kaynaklarının yaygınlaşmasına rağmen, elektrik faturalarındaki yüksek vergiler bu avantajı gölgeliyor.
Ağaçlandırmada artış, planlar yolda
Raporun dikkat çeken olumlu bulgularından biri de ağaçlandırmadaki artış oldu. Özellikle İskoçya’da ağaç dikimi, 1990’lardan bu yana en yüksek seviyelere ulaştı. Ancak bu oran, hedeflenen seviyelerin hâlâ gerisinde kalıyor. 1970’lerdeki dikim düzeyine ulaşılması gerektiği belirtildi.
Öte yandan hükümet, net sıfır hedefleriyle ilgili yasal bir sınavla da karşı karşıya. Friends of the Earth (Yeryüzü Dostları) adlı çevre örgütü tarafından açılan dava sonucu, hükümetin Ekim ayına kadar net sıfır hedeflerine nasıl ulaşacağını gösteren kapsamlı bir ulusal plan yayımlaması gerekiyor.
Friends of the Earth Politika Direktörü Mike Childs, bu planın adil bir şekilde tasarlanması gerektiğini vurgulayarak, “İklim eyleminin bedelini çalışanlar ya da toplumun kırılgan kesimleri değil, asıl kirletenler ödemeli” dedi.
