Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 12 yıl aradan sonra Irak'a ziyarette bulunacak. Günübirlik ziyaretin ilk durağı başkent Bağdat, ikinci durağı ise Erbil olacak. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın aktardığına göre, 12 yıl sonra yapılacak kritik ziyaretin ana gündem maddesi, terörle mücadelede iş birliği.
30'a yakın anlaşma
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Iraklı mevkidaşı Abdüllatif Reşid ve Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani ile görüşecek. Ardından iki ülke arasında, güvenlikten, enerjiye, ticaretten, su kullanımına, ulaştırmadan, sağlığa kadar pek çok alanı içeren bir stratejik çerçeve anlaşmasına imza atılacak.
Ayrıca iki ülke kabine üyeleri karşılıklı olarak 30'a yakın anlaşmaya imza atacak. Anlaşmaların takibi için ise bakanlıklar arasında çalışma komiteleri oluşturulacak.
Terörle mücadele
Irak ziyaretinin en kritik başlığı, terörle mücadele olacak. Bu çerçevede terör örgütü PKK ile mücadele ve sınır güvenliği başlıklarında işbirliği alanları ele alınacak. Terörle mücadelede eş güdüm ve doğrudan iletişimin sağlanabilmesi için Ortak Harekat Merkezi kurulması, sınır güvenliği konusunuda Irak Güvenlik Güçlerine teknik destek verilmesi, İstihbarat paylaşımı gibi başlıklar masada olacak.
Mart ayında Bağdat'ta düzenlenen Türkiye-Irak Güvenlik Zirvesi'nde yasadışı örgüt olarak metne giren PKK'nın bu ziyaretle terör örgütü olarak nitelendirilmesi, Ankara'nın beklentileri arasında yer alıyor.
İki ülke arasında ticaret
Bağdat ziyaretinde iki ülke arasındaki ticaret hacminin artırılmasına dönük adımlar da ele alınacak. Kalkınma Yolu Projesi, masadaki en önemli ticari gündem olacak. Ovaköy sınır kapısının açılmasına dönük müzakerelerde gelinen son durum ele alınacak.
10 yıldan bu yana kapalı olan Irak-Türkiye petrol boru hattının yeniden faaliyete geçmesi için yürütülen çalışmalarda gelinen son durum değerlendirilecek.
Irak'ın önceliklerinden biri Fırat ve Dicle suları
Türkiye’nin güvenlik konusundaki hassasiyetine karşı Irak’ın da Fırat ve Dicle nehirlerinden akıtılan su miktarı konusunda yoğun bir beklentisi var. Irak, her iki nehir üzerinde barajlar ve termik santraller kurulmasından dolayı Türkiye’nin akıttığı su miktarının yeterli olmadığını iddia ediyor.
Türkiye, 1980’lerde Irak’a saniyede 500 metreküp su bırakacağı güvencesini vermişti ancak Iraklı makamlar bu miktarın gerçekleşmediğini kaydediyorlar. Erdoğan’ın ziyareti sırasında bu konuda da bir ilerleme olması bekleniyor. Türkiye ve Irak, geçen sene su konusunda iki ayrı komite kurmuşlar ve kapsamlı teknik çalışmalar yapmışlardı.
Irak, Türkiye’den her iki nehirden bırakılacak su miktarı konusunda yeni bir taahhüt bekliyor. Türkiye ise iklim değişikliği ve kuraklık gibi nedenlerden dolayı suyun azaldığını, miktar konuşmak yerine suyun verimli kullanılmasına ilişkin çalışmalara ağırlık verilmesini öneriyor.
Barzani ile görüşme
Erdoğan, Bağdat temaslarının ardından Erbil'e geçecek. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi Başkanı Neçirvan Barzani ile bir görüşme gerçekleştirecek. Erdoğan Erbil temaslarında Irak Türkmen Cephesi yetkilileri ve Türkmen toplumunun önde gelen isimleriyle de bir araya gelecek.
Kerkük-Yumurtalık Boru Hattı açılacak mı?
Erdoğan’ın Bağdat’tan sonra geçeceği Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) başkenti Erbil’de yapacağı temaslarda güvenlik, ekonomi ve ticaretin yanı sıra enerji işbirliğinin ele alınması ve bu kapsamda 2023 Mart ayından bu yana kapalı olan Kerkük-Yumurtalık boru hattının yeniden çalışmaya başlaması konusunun ele alınması bekleniyor.
Türkiye, Irak tarafına boru hattının çalıştırılmasına hazır olduğunu iletmiş ancak merkezi Bağdat yönetimi ile Bölgesel Yönetim arasındaki sorunların devam etmesi nedeniyle bu konuda bir adım atılamamıştı.
Bu ziyarette enerji konusundaki işbirliğinin geniş bir şekilde ele alınması ve somut adımların atılması öngörülüyor.
