Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Gordion’da düzenlenen törende yaptığı konuşmada, Türkiye’nin arkeoloji alanında yeni bir döneme girdiğini belirtti. Anadolu’nun “medeniyetin hafızası ve insanlığın hazine sandığı” olduğunu vurgulayan Bakan Ersoy, Türk arkeolojisinin son yıllarda kapsamlı yapısal değişimlerle güç kazandığını söyledi.
Kazı sürelerinin 12 aya çıkarılması, tüm kazıların başına Türk koordinatörlerin atanması ve “Geleceğe Miras” projesinin hayata geçirilmesiyle birlikte, Ersoy’a göre artık “Türk arkeoloji tarihinin altın çağı” yaşanıyor.
'Geçmişi bugüne ve geleceğe taşıyoruz'
Ersoy, Türk arkeoloji tarihinde bugüne dek görülmemiş ölçüde maddi ve lojistik destek sağlandığını belirterek, bu sayede kazı, restorasyon ve koruma çalışmalarının çok daha sistematik hale geldiğini ifade etti. “Tarihî ayağa kaldırıyor, geçmişi bugüne ve geleceğe taşıyoruz” dedi.
Gordion’un arkeoloji sahnesine ilk adımını 131 yıl önce Berlin-Bağdat demiryolu inşaatı sırasında attığını hatırlatan Ersoy, o tarihten bu yana 46 tümülüste kazılar yapıldığını söyledi. Bugün Gordion’un, “anıtsal Frig mimarisi, M.Ö. 800’e tarihlenen tahribat katmanı ve kraliyet mezarları” ile Frig uygarlığının kimliğini yansıttığını vurguladı.
'Midas’tan sonra en yoğun buluntular'
2023 yılında UNESCO Dünya Mirası ilan edilen Gordion’un, Geleceğe Miras projesine de dahil edildiğini belirten Bakan, 2024 itibarıyla Prof. Dr. Yücel Şenyurt’un koordinatör kazı başkanı olarak görevlendirildiğini duyurdu.
Ersoy, kazısı tamamlanan 47. tümülüs olan T26 hakkında da dikkat çekici bilgiler paylaştı. 3,1 x 2,8 metre boyutlarındaki ahşap mezar odasında 88 metal eserin gün yüzüne çıkarıldığını belirterek, “Bu eserler Midas Tümülüsü’nden sonra bulunan en yoğun buluntu grubunu oluşturuyor,” dedi. Özellikle bronz kapların “neredeyse tamamen sağlam şekilde” ele geçirildiğini vurguladı.
“Kraliyet ailesine ait olabilir”
Bakan Ersoy, mezar odasındaki buluntuların Frig kraliyet ailesiyle bağlantılı olabileceğini ifade etti. “Burada yatan kişinin Gordios ya da Midas ile akrabalık bağı bulunan biri olması ihtimal dahilinde,” diyerek arkeolojik bulguların önemine dikkat çekti.
47 eserin restorasyonunun tamamlandığını ve Gordion Müzesi’ne getirildiğini belirten Ersoy, diğer eserlerin de tamamlandıkça sergileneceğini aktardı.
Bronz ve demir buluntuların, Ankara’daki Restorasyon ve Konservasyon Laboratuvarı’na taşındığını ve burada korozyon temizliği, kimyasal sabitleme gibi işlemlerden geçirildiğini söyledi. Bu işlemlerin sadece fiziksel değil, tarihsel değerlerin de korunmasını hedeflediğini vurguladı.
'Kazılar artık mevsime göre planlanıyor'
Ersoy, “Kazıların 12 aya yayılması” uygulamasının sağladığı verimliliğe dikkat çekti. Önceki yıllarda kazıların yalnızca 1-2 ay sürdüğünü hatırlatarak, artık bütçe ve personel sıkıntısı olmadan, “çalışmaların mevsim şartlarına göre planlandığını” ve dört mevsim sürdürülebildiğini belirtti.
2013’ten bu yana kazı başkanlığını yürüten Charles Brian Rose’a ve 2024’te görevi devralan Yücel Şenyurt’a teşekkür eden Bakan, bu çalışmalarla Türkiye’nin arkeoloji alanındaki uluslararası etkisinin de arttığını söyledi.
'5 binden fazla kişiye istihdam, 6 binden fazla buluntu'
Ersoy, “Geleceğe Miras” projesinin kapsamının 2023 Ekim’inde Efes’te başlatıldığını ve kısa sürede 251 kazı alanına yayıldığını belirtti. Bu çalışmaların hem kültürel mirasın korunmasına hem de turizme katkı sağladığını ifade etti.
2024 yılında 5 binden fazla kişiye istihdam sağlandığını açıklayan Ersoy, sadece bu yıl içerisinde 6 binin üzerinde arkeolojik buluntuya ulaşıldığını belirtti.
“Yakaladığımız başarıların kültür ve turizm hayatımıza katkı sunmasını temenni ediyorum,” diyen Ersoy, “Geleceğe Miras ile geçmişe ışık tutmaya devam edeceğiz,” ifadeleriyle konuşmasını tamamladı.
Ankara Valisi’nden destek mesajı
Törende konuşan Ankara Valisi Vasip Şahin de Gordion’un kamuoyuna yeniden tanıtılmasının önemine değinerek, “Burası Frigyalıların başkenti. Artık çok daha fazla ilgi göreceğine inanıyorum,” dedi. Valilik olarak kazı ve koruma çalışmalarına destek verdiklerini ve vermeye devam edeceklerini söyledi.
Programın sonunda, Bakan Ersoy ve beraberindeki heyet hem T26 Tümülüsü’nden çıkarılan eserleri, hem de Midas Tümülüsü’nü yerinde inceledi.
